Ünlü fizik profesörü: "Evren 27 milyar yaşında, karanlık madde yok"

Gupta'nın evrenin yaşıyla ilgili hipotezi bilim dünyasında tartışma yaratmaya devam ediyor (Reuters)
Gupta'nın evrenin yaşıyla ilgili hipotezi bilim dünyasında tartışma yaratmaya devam ediyor (Reuters)
TT

Ünlü fizik profesörü: "Evren 27 milyar yaşında, karanlık madde yok"

Gupta'nın evrenin yaşıyla ilgili hipotezi bilim dünyasında tartışma yaratmaya devam ediyor (Reuters)
Gupta'nın evrenin yaşıyla ilgili hipotezi bilim dünyasında tartışma yaratmaya devam ediyor (Reuters)

Tanınmış fizikçilerden Rajendra Gupta, evrenin 26,7 milyar yaşında olduğunu savunduğu yeni bir çalışma daha yayımladı.

Kanada'daki Ottawa Üniversitesi'nde görev yapan Gupta, bilim insanları arasında tartışma yaratan savına dair yeni çalışmasını, akademik dergi Astrophysics Journal'da 15 Mart'ta yayımladı.

Hint asıllı fizik profesörü, evrenin 13,8 milyar yaşında olduğuna dair bilim dünyasında genel kabul gören anlayışa karşı geliştirdiği teorisinin, yeni çalışmada elde edilen bulgularla daha da güçlendiğini savundu.  

Lambda-CDM (ΛCDM) kozmolojisi olarak da bilinen standart kozmolojik modele göre evrenin yüzde 68'i karanlık enerji, yüzde 27'si karanlık madde ve sadece yüzde 5'i "normal maddeden" oluşuyor. 

Karanlık maddenin var olmadığını da ileri süren Gupta, çalışmaya dair şunları söyledi.

Araştırmadan elde edilen bulgular, evrenin yaşının 26,7 milyar yıl olduğunu ve evrenin var olmak için karanlık maddeye ihtiyaç duymadığını keşfetmemizi sağlayan verileri doğruluyor. Standart kozmolojide, evrenin hızlanarak genişlemesinin karanlık enerjiden kaynaklandığı söylenir. Fakat bu aslında karanlık enerjiden değil, doğadaki temel kuvvetlerin evren genişledikçe zayıflamasından kaynaklanıyor.

Gupta, temel kuvvetlerde zayıflama olarak tanımladığı durum için İsviçreli gökbilimci Fritz Zwicky tarafından 1930'da ortaya atılan "yorgun ışık" (tired light -TL) kuramından hareket ediyor. 

Bu hipoteze göre ışık, uzayda seyahat ederken doğası gereği ışıdığı için enerji kaybediyor. Dolayısıyla fotonlar, gözlemciye varmadan önce "yoruluyor" ve bu nedenle renk spektrumunda kırmızıya doğru kayıyor. 

Gupta ayrıca standart kozmolojik modelde sabit alınan ışık hızı, Planck sabiti ve yerçekimi sabiti gibi değerlerin zamanla değiştiğini varsayıyor. Bilim insanı, bu koordineli değişime "birlikte değişen eşleşme sabitleri" (covarying coupling constants -CCC) adını veriyor. 

Fizikçi bunların ikisini CCC+TL şeklinde bir araya getirerek tasarladığı hibrit modelde, ışıkla ilgili hesaplamalar doğru şekilde yapıldığında aslında evrenin yaşının 26,7 milyar olacağını savunuyor.

Araştırmacı, bu hipotezi ilk kez temmuzda yayımladığı çalışmada ortaya koymuştu. Ancak bilim insanları bu varsayımlara karşı çıkmıştı. 

Zwicky'nin yorgun ışık hipotezinin uzun süre önce geride bırakıldığına dikkat çeken bilim insanları, CCC modelinin de dünyadaki ölçümlerle tutarsız olduğunu savunarak Gupta'nın modeline karşı gelmişti. Ayrıca fizikçinin modelinin işleyebilmesi için karanlık maddenin varlığının en baştan denklemden çıkarılması gerektiğine işaret eden araştırmacılar, Gupta'nın çalışmasında bunu sağlam bir şekilde temellendirmediğini öne sürmüştü.

Independent Türkçe, Science Alert, Ottawa Üniversitesi, Evrim Ağacı



OpenAI'ın kurucu ortağı, rakip firma Anthropic'e geçti

Yapay zeka girişimi Anthropic, 2021'de yapay zekayı güvenli bir şekilde geliştirme amacıyla kurulmuştu (Reuters)
Yapay zeka girişimi Anthropic, 2021'de yapay zekayı güvenli bir şekilde geliştirme amacıyla kurulmuştu (Reuters)
TT

OpenAI'ın kurucu ortağı, rakip firma Anthropic'e geçti

Yapay zeka girişimi Anthropic, 2021'de yapay zekayı güvenli bir şekilde geliştirme amacıyla kurulmuştu (Reuters)
Yapay zeka girişimi Anthropic, 2021'de yapay zekayı güvenli bir şekilde geliştirme amacıyla kurulmuştu (Reuters)

OpenAI'dan büyük bir toplu ayrılma yaşanırken yapay zeka şirketinin bir kurucu ortağı, ChatGPT'nin büyük rakiplerinden birine geçti.

2015'te Elon Musk ve mevcut CEO Sam Altman'la birlikte OpenAI'ın kurulmasına destek veren Durk Kingma, "güçlü yapay zeka sistemlerini sorumlu bir şekilde" geliştirmek üzere Anthropic'e katıldığını söyledi.

Kingma'nın hamlesi, OpenAI'ın kâr güden bir şirkete dönüşmek üzere iş yapısını tamamen yeniden inşa ederek kuruluş ilkelerinden vazgeçmesinden yalnızca bir hafta sonra gerçekleşti.

Kingma, X'te (Twitter) "Anthropic'in yapay zeka geliştirmeye yaklaşımı, benim inançlarımla önemli ölçüde örtüşüyor; Anthropic'in güçlü yapay zeka sistemlerini sorumlu bir şekilde geliştirme misyonuna katkı sağlamayı dört gözle bekliyorum" yazdı.  

OpenAI ve Google'dan bir dizi harika eski meslektaşımın da parçası olduğu, yetenekli Anthropic ekibiyle çalışmak ve önümüzdeki mücadelelere atılmak için sabırsızlanıyorum!

Araştırmacı bilim insanı Kingma'nın üretici yapay zeka modelleri üzerine çalışmaları, OpenAI'ın görsel üreticisi Dall-E ve popüler sohbet botu ChatGPT'nin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştı fakat Anthropic'te hangi görevi üstleneceği belli değil.  

Kingma bu adımı, OpenAI'ın bir diğer kurucu ortağı John Schulman'ın da güvenli ve etik yapay zeka geliştirmeye odaklanmak üzere Anthropic'e katıldığını duyurmasının üzerinden bir ay geçmeden atıyor.

Kingma, X'teki uzun paylaşımında "Zor bir kararla OpenAI'dan ayrılıyorum. Bu karar, odağımı yapay zeka hizalamaya çevirme ve kariyerimde uygulamalı teknik işlere dönebileceğim yeni bir sayfa açma arzumdan kaynaklanıyor" yazdı.

Bu hedefimi, yeni bakış açıları kazanabileceğime ve en çok ilgi duyduğum konularla derin bağları olan insanlarla birlikte araştırma yapabileceğime inandığım Anthropic'te hayata geçirmeye karar verdim.

OpenAI'dan bu yıl ayrılan kurucu ortakları arasında eski başkan Greg Brockman ve şirketin baş bilimcisi Ilya Sutskever da yer alıyor.

Bu ayrılık, OpenAI'ın kurucu ortaklarından yalnızca mevcut CEO Sam Altman ve bilgisayar bilimci Wojciech Zarembe'nin hâlâ şirkette çalıştığı anlamına geliyor.

OpenAI'ın kâr güden bir şirket modeline geçmesi, bu hamlenin "yasadışı" olduğunu iddia eden Musk da dahil bazı eski kurucular tarafından eleştirilmişti.

Independent Türkçe