'Şeytan yüzü' sendromuna sahip kişilerin başkalarını nasıl gördüğü ortaya kondu

Prosopometamorfopsi (PMO), hastanın yüzleri nasıl algıladığını değiştiren son derece nadir bir görsel bozukluk

(Dartmouth College)
(Dartmouth College)
TT

'Şeytan yüzü' sendromuna sahip kişilerin başkalarını nasıl gördüğü ortaya kondu

(Dartmouth College)
(Dartmouth College)

Bilgisayarda oluşturulan görüntüler, "şeytan yüzü" sendromu yaşayan bir kişinin başkasına baktığında ne görebileceğine dair fikir veriyor.

Prosopometamorfopsi (PMO), hastanın yüzleri nasıl algıladığını değiştiren son derece nadir bir görsel bozukluk.

31 aydır insanların yüzünün çarpık ve kendi deyimiyle "şeytani" göründüğünü söyleyen 58 yaşındaki bir adam, değerlendirme için bir üniversite laboratuvarını ziyaret etti.

İncelemelerin ardından araştırmacılar hastanın PMO'su olduğu sonucuna vardı.

Bipolar ve travma sonrası stres bozukluğu geçmişi olan hasta, algısındaki çarpıklıkların yüz hatlarında şiddetli gerilmeler ve alında, yanaklarda ve çenede derin çukurlar görmesini sağladığını söyledi.

Ancak ev ya da araba gibi nesnelere bakarken herhangi bir çarpıklık olmadığını bildirdi.

Hasta, ABD'nin New Hampshire eyaletine bağlı Hanover'daki Dartmouth College'da Psikoloji ve Beyin Bilimleri Bölümü'nden araştırmacılara, yüzler çarpık olsa da gördüğü kişilerin kim olduğunu anlayabildiğini söyledi.

31 aydır insanların yüzünün çarpık ve kendi deyimiyle "şeytani" göründüğünü söyleyen 58 yaşındaki bir adam, değerlendirme için bir üniversite laboratuvarını ziyaret etti (Dartmouth College)
31 aydır insanların yüzünün çarpık ve kendi deyimiyle "şeytani" göründüğünü söyleyen 58 yaşındaki bir adam, değerlendirme için bir üniversite laboratuvarını ziyaret etti (Dartmouth College)

Araştırmacılar şöyle diyor: 

Dikkat çekici nokta, yüz fotoğraflarını ekran veya kağıt üzerinde gördüğünde hiçbir çarpıklık olmadığını bildirmesi.

Çarpıklıklara, ailesi ya da arkadaşları gibi görüştüğü kişilerin kimliklerine ilişkin sanrısal inançlar eşlik etmiyor.

43 yaşındayken ciddi bir kafa travması geçiren hasta bu nedenle hastaneye kaldırılmıştı.

Ayrıca 55 yaşındayken, çarpıklık semptomlarının başlamasından 4 ay önce olası bir karbonmonoksit zehirlenmesi geçirmişti.

Kendisine herhangi bir ilaç yazılmayan hasta, yasadışı bir madde de kullanmadığını söyledi.

Araştırmacılar daha sonra hastanın geri bildirimleri ve fotoğraf düzenleme yazılımını kullanarak insan yüzlerine baktığında gördüklerinin kabataslak görüntülerini oluşturdu.

Çalışmanın yazarlarından Antonio Vitor Reis Goncalves Mello, "Bunun insanların PMO hakkındaki düşüncelerinde, özellikle de PMO'nun ne kadar şiddetli olabileceğini anlayabilmelerinde büyük bir etki yaratmasını umuyoruz" diyor.

Çalışma 23 Mart'ta The Lancet adlı bilimsel dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
TT

Betelgeuse'in uzun "kalp atışlarının" gizemi çözülüyor mu?

Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)
Betelgeuse, süpernova patlaması yaşadığında muhtemelen gündüz vakti bile görülebilecek ancak bunun binlerce yıl daha yaşanması beklenmiyor (ALMA/ESO)

Bilim insanları, gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Betelgeuse'in yalnız olmayabileceğini öne sürdü. 

Orion Takımyıldızı'nda Dünya'dan 427 ışık yılı uzaktaki Betelgeuse, yeryüzüne en yakın kırmızı üstdev. 

Evrendeki en büyük hacme sahip bu yıldızların kütlesi, boyutuna oranla daha az oluyor. Betelgeuse de Güneş'in 700 katı büyüklüğe ve 15 katı kütleye sahip.

Dünya'dan görülebilen en parlak yıldızlar arasındaki Betelgeuse, gökbilimciler tarafından da epey detaylı bir şekilde inceleniyor. Ancak yeni bir araştırmaya göre çok önemli bir şey gözden kaçmış olabilir. 

Betelgeuse gibi yıldızlar, belirli periyotlar halinde şişip iniyor. Yıldızın çekirdeğindeki gazın ısınıp yüzeye çıkması ve ardından soğuyarak geri inmesi sonucu bu döngü yaşanıyor. 

Yapılan gözlemlerde Betelgeuse'in bu türden 400 günlük döngülere girdiği ve bu nedenle parlaklığının artıp azaldığı kaydediliyor. 

Ancak gökbilimciler Betelgeuse'in 2 bin 170 gün süren daha yavaş bir döngüde de parlaklığının artıp azaldığını gözlemliyor. 

Bilim insanları, uzun ikincil periyot (long secondary period / LSP) dedikleri bu ikinci döngünün sebebini saptayamıyor. 

Henüz hakem denetiminden geçmeyen ve ön baskı sunucusu arXiv'de yayımlanan araştırmaya göre, Güneş'in yaklaşık 1,7 katı kütleye sahip bir yıldız bu uzun periyoda yol açıyor olabilir. 

2019 sonu ila 2020 başında Betelgeuse'in parlaklığında ciddi bir düşüş yaşanmıştı. Bu olayı yıldızın ömrünün sonuna geldiği ve süpernova patlaması geçireceği şeklinde yorumlayanlar olmuştu. 

Fakat daha sonra araştırmacılar, çok yüksek ihtimalle Dünya'yla Betelgeuse arasına büyük bir toz bulutu girmesinin parlaklıktaki muazzam düşüşe yol açtığı sonucuna varmıştı.

Yeni çalışmayı yürüten ekip LSP'yi açıklayabilecek farklı senaryolar üzerinden çeşitli hesaplamalar yaptı. 

Hesaplamalar, başka bir yıldızın Betelgeuse'i çevreleyen toz bulutunun içinden geçmesinin 2 bin 170 günlük döngüyü açıklayabileceğine işaret ediyor.

Ekip, yoldaş yıldızın bu döngü içinde toz bulutunu kısa süreliğine dağıtarak Betelgeuse'in parlaklığını artırdığını öne sürüyor. 

Betelgeuse'in bir yoldaşı olabileceği ihtimali daha önce de ortaya atılmıştı. Ancak yeni araştırmayı yürüten ekip 2020'deki parlaklık düşüşünden sonraki gözlemlerin bu teoriyi güçlendirdiğini savunuyor. 

Bilim insanları ayrıca yıldızın çok uzun bir süre boyunca daha süpernova patlaması geçirmeyeceğini düşünüyor.

Araştırmacılar yoldaş yıldızın Güneş'in 1,7 katı kütleye sahip olduğunu tahmin ediyor ancak bir nötron yıldızı da olabilir. 

Bazı yıldızların süpernova patlamasından sonra kendi içine çökmesiyle oluşan nötron yıldızları çok daha yoğun oluyor. 

Yeni çalışmada öne sürülen teori Betelgeuse'le ilgili önemli bir soru işaretini giderme potansiyeli taşısa da doğrulanması için gözlem verilerine ihtiyaç var. 

Independent Türkçe, Live Science, EarthSky, Evrim Ağacı, arXiv