Gezegen yiyen yıldızlarla ilgili gerçek ortaya çıktı

İlk gezegen yiyen yıldızı Amerikalı bilim insanları gözlemlemişti (Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü)
İlk gezegen yiyen yıldızı Amerikalı bilim insanları gözlemlemişti (Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü)
TT

Gezegen yiyen yıldızlarla ilgili gerçek ortaya çıktı

İlk gezegen yiyen yıldızı Amerikalı bilim insanları gözlemlemişti (Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü)
İlk gezegen yiyen yıldızı Amerikalı bilim insanları gözlemlemişti (Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü)

Avustralya'da yapılan çalışmada, "gezegen yiyen" yıldızların sanılandan daha yaygın olduğu ortaya çıktı.

Devlete bağlı Avustralya Araştırma Konseyi'nin yürüttüğü çalışmada, aynı moleküler buluttan doğan ikiz yıldızlar incelendi. Bu takımlarda yıldızlardan biri gezegen yerken, diğerinin böyle bir özelliği yoktu.

Akademik dergi Nature'da 20 Mart'ta yayımlanan çalışmada bilim insanları, 91 yıldız çiftinden 7'sinde "gezegen yutma" özelliği olduğunu belirledi. Bu da söz konusu olayın her 12 yıldız çiftinden birinde gerçekleştiğine işaret ediyor. 

Gökbilimciler, ilk gezegen yiyen yıldızı mayısta gözlemlemişti. Fakat yeni çalışma gezegen yeme özelliğinin yıldızlarda sanılandan daha yaygın olduğunu ortaya çıkardı. 

Araştırmacılar, gözlemlerinde Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia uydusuyla Şili'deki Çok Büyük Teleskop'tan (VLT) elde ettikleri verileri kullandı.

Monash Üniversitesi'nden Fan Liu, aynı moleküler yapıya sahip ikiz yıldız çiflerinde kimyasal değişiklikler gözlemlediklerini belirtti.

Liu, gezegenleri yiyen yıldızların bu maddeleri emdiğini ve kimyasal yapılarının değiştiğini söyledi.

Araştırmacı "Esas olarak demir, nikel, titanyum gibi elementlere bakıyoruz, bunlar Dünya gibi gezegenleri oluşturan ana malzemeler. Bu da bize yıldızın gezegeni yuttuğuna dair bir işaret veriyor" dedi.

Bilim insanları, Dünya'nın da yaklaşık 5 milyar yıl sonra bu şekilde bir yıldız tarafından yutulabileceğini öngörüyor.

Independent Türkçe, Guardian, Washington Post



Gizemli 5. temel kuvvet, asteroitlerde saklı olabilir

Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)
Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)
TT

Gizemli 5. temel kuvvet, asteroitlerde saklı olabilir

Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)
Bennu gibi Dünya'ya yakın asteroitler yakından takip edildiği için verilerindeki sapmalar mevcut modellerdeki eksikliklere işaret edebilir (NASA)

Bilim insanları evrendeki gizemli 5. temel kuvvetin, asteroitlerin hareketlerinde saklanıyor olabileceğini öne sürdü. 

Evrende güçlü, zayıf, elektromanyetik kuvvet ve kütleçekim kuvveti olmak üzere 4 temel kuvvet var. 

Bilim dünyası bunların dışında bir kuvvet daha olabileceğini uzun süredir düşünse de yapılan araştırmalar varlığını veya yokluğunu henüz kanıtlayamadı. 

Communications Physics adlı hakemli dergide yayımlanan bir makaleye göre, Bennu gibi asteroitlerin yörüngesindeki sapmalar 5. temel kuvveti ele verebilir.

5. temel kuvvet çok zayıf olduğu için henüz saptanamamış olabilir, bu yüzden evrendeki küçük belirtiler önem kazanıyor.

Araştırmacılar, Neptün'ün keşfinin Uranüs'ün yörüngesinde görülen düzensizlikler sayesinde mümkün olduğuna değinerek bu tür durumların fizikte yeni ufukların açılmasına katkı sağlayabileceğini söylüyor. 

Bilim insanları ayrıca bu kuvvetin, ultra hafif varsayımsal parçacıklarla taşınıyor olabileceğini düşünüyor. 

Araştırmacılar, NASA'nın 2018-2021'de Bennu'yu ziyaret eden OSIRIS-Rex aracının elde ettiği verileri inceleyerek yer tabanlı ölçümler yaptı.

Ekip mevcut verilerde Bennu'nun yörüngesinde 5. temel kuvvetin varlığına dair bir belirtiye rastlamadı. 

Fakat veriler, bu kuvveti taşıyor olabilecek parçacıkların ağırlığına dair ihtimalleri sınırlamayı sağladı. 

Yeni araştırma sözkonusu kuvvetin var olma ihtimalini tamamen ortadan kaldırmıyor. Kuvvetin çok zayıf olmasının tespitini zorlaştırıyor olabileceğini düşünen araştırmacılar, çalışmalarına devam etmeyi planlıyor. 

ABD Enerji Bakanlığı'na bağlı Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'ndan astrofizikçi ve çalışmanın başyazarı Yu-Dai Tsai şu ifadeleri kullanıyor:

Bennu'nun takibinden elde ettiğimiz verilerin yorumlanması, evrenin teorik temellerine ilişkin anlayışımıza katkı sunarak standart fizik modeli, kütleçekim ve karanlık madde anlayışımızı yenileme potansiyeline sahip.

Gökcisimlerinin açıklanamayan yörünge hareketlerine dayanarak var olduğu öne sürülen karanlık madde, evrenin en büyük gizemlerinden biri.

Işıkla etkileşime girmediği için gözlemlenemediği söylenen bu maddenin, evrenin yüzde 27'sini oluşturduğu iddia ediliyor.

Bilim insanları 5. temel kuvveti taşıdığı düşünülen ultra hafif parçacıkların karanlık madde olabileceği ihtimali üzerinde duruyor. 

Araştırma ekibi Dünya'ya yakın diğer asteroitleri takip ederek çalışmalarını sürdürmeyi planlıyor. Sıradaki hedefleri, 2029'da gezegenin yakınından geçecek Apophis.

Tsai, "Cisimlerin yörüngeleri, genellikle fizikte yeni keşiflere fayda sağlayabilen anomaliler içeriyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, IFL Science, Futurism, Communications Physics