Google'ın yeni özelliği, endişeye neden oldu: Son derece tehlikeli

Bu yılki Google I/O etkinliği 14 Mayıs'ta düzenlendi (AP)
Bu yılki Google I/O etkinliği 14 Mayıs'ta düzenlendi (AP)
TT

Google'ın yeni özelliği, endişeye neden oldu: Son derece tehlikeli

Bu yılki Google I/O etkinliği 14 Mayıs'ta düzenlendi (AP)
Bu yılki Google I/O etkinliği 14 Mayıs'ta düzenlendi (AP)

Google'ın kişileri dolandırıcılıklara karşı uyarmayı amaçlayan yeni özelliği, gizlilik savunucularında korkulara neden oldu.

Bu araç, yapay zekayla kişilerin telefon görüşmelerini dinleyip dolandırıcılık girişimlerini saptamaya çalışıyor. Böyle bir tespitte bulunmaları halinde açılan bir pencereyle "muhtemel dolandırıcılığa" karşı kişileri uyarıyor.

Bu hafta düzenlenen ve Google'ın bir dizi yeni yapay zeka aracını duyurduğu I/O etkinliğinde bu özellik de açıklandı. Diğerlerinin çoğunda olduğu gibi, Google bu özelliğin de tam olarak ne zaman kullanıma sunulacağını bildirmedi.

Bu özelliğin gerçekte nasıl çalışacağına dair de az bilgi verdiler, örneğin "Yapay zeka ne tür konuşmalar sonucunda telefon görüşmesinde aldatmaca olabileceğini bildirecek?" sorusu havada kaldı. Ancak şirket bu özelliğin, telefonlarda çalışmak üzere tasarlanmış yapay zekasının yakın zamanda piyasaya sürülen çok daha küçük bir versiyonu olan Gemini Nano'ya dayandığını söyledi.

Google telefon görüşmelerinin tüm dinleme ve analizinin o telefonda yapılacağını yani özel konuşmaların, sunucularına gönderilmeyeceğini vurguladı. Açıklamada, "Bu korumanın tamamı cihazda gerçekleşiyor, böylece sohbetiniz size özel kalıyor" dendi.

Ancak yine de güvenlik uzmanları, telefon görüşmelerini bu şekilde dinlemenin "son derece tehlikeli" ve "dehşet verici" olduğunu öne sürdü. Aramalar cihazda kalsa bile yapay zekanın aramaları dinlemesini sağlamanın başka sorunlara yol açabileceğini belirttiler.

Surveillance Technology Oversight Project'in icra direktörü Albert Fox Cahn, NBC News'a "Cihazlarımızdaki telefon görüşmeleri, yaptığımız en özel şeylerden biri olabilir" dedi:

Reklamverenlerin yaptığımız her aramayı, tıkladığımız her URL'yi toplaması çok kolay ancak cihazlarımızda fiilen mikrofona söylediğimiz şeyler tarihte dinlenmedi.

Mesajlaşma uygulaması Signal'in başkanı Meredith Whittaker da "Bu son derece tehlikeli" ifadesini kullandı:

Kullanıcı tarafını cihaz düzeyinde ve merkezi şekilde taramanın zeminini hazırlıyor.

13 yıl boyunca Google'da çalışmış olan ve şirket politikalarına karşı iç protestoların düzenlenmesini sağlayan Whittaker, bu teknolojinin kullanımının hızla genişleyebileceğini söyledi:

'Dolandırıcılıkları' tespit etmekten; 'LGBTQ kaynaklarını edinmeyle yaygın olarak ilişkilendirilen', 'teknoloji çalışanlarının ifşalarıyla yaygın olarak ilişkilendirilen' veya 'üreme sağlığı arayışıyla yaygın olarak ilişkilendirilen kalıpları tespit etmeye' küçük bir adımla geçilebilir.

Independent Türkçe



NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TT

NASA, "tuhaf yörüngeli" bir ötegezegen keşfetti

TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)
TOI-1408 c, kendisinden daha büyük komşusunun yörüngesini etkiliyor (NASA)

Bilim insanları, beklenmedik hareketler sergileyen bir ötegezegenin, gezegen sistemlerine dair bilinenlere meydan okuduğunu söylüyor. 

Dünya'dan yaklaşık 455 ışık yılı uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen TOI-1408 b adlı bir sıcak Jüpiter geçen yıl keşfedilmişti. 

Sıcak Jüpiter, Güneş Sistemi'ndeki Jüpiter'e benzese de yıldızına çok yakın yörüngelerle dönen gaz devlerini ifade ediyor.

NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu'nun (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) saptadığı gezegen, Jüpiter'in iki katı genişliğe ve kütleye sahipti. 

Gezegenin, TOI-1408 adlı yıldızına çok yakın dönmesi bilim insanlarını hayrete düşürmüştü. Ancak bu yıl yapılan başka bir keşif, şaşkınlıklarını daha da artırdı.

Lund Üniversitesi'nden araştırmacılar yine TESS'in yardımıyla, sistemde yıldıza daha yakın ve daha küçük başka bir gezegen tespit etti. 

Bulgularını The Astrophysical Journal Letters adlı hakemli dergide aktaran ekip, TOI-1408 c adlı küçük gezegenin aynı zamanda tuhaf bir yörüngeye de sahip olduğunu gözlemledi. 

Dünya'nın iki katı genişliğe ve 8 katı kütleye sahip ötegezegenin, gaz ve kaya karışımından oluştuğu tahmin ediliyor. Ötegezegen, Güneş Sistemi dışındaki gezegen anlamına geliyor. 

Araştırmacılar, TOI-1408 c'nin yıldızı etrafında dönme hızının beklenmedik şekilde değiştiğini gördü. 

Makalenin başyazarı Dr. Judith Korth, 5 Eylül Perşembe günü yaptığı açıklamada "Küçük gezegen çok sıradışı bir yörünge davranışı sergiliyor ve yıldızının önünden geçtiği zamanla ilgili ciddi farklılıklar sergiliyor; bu da genellikle görmediğimiz bir şey" diyerek ekliyor:

Küçük gezegenin varlığı, gezegen sistemlerinin oluşumu ve istikrarı hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.

Bilim insanları alışılmadık bu yörünge hareketinden ve yıldızlarına yakınlıklarından dolayı sistemdeki iki gezegenin yörünge hareketlerini inceledi. 

Analizlerin ardından büyük gezegenin yıldız etrafında attığı her tura karşılık, küçük yoldaşının iki tur attığı sonucuna varıldı. 

Araştırmacılar, yıldızın etrafında "ritmik bir dans" içinde döndüğünü söyledikleri gezegenlerin bu sayede yakın yörüngelerde varlıklarını sürdürebildiğini buldu. 

Dr. Korth, Space.com'a yaptığı açıklamada "Hem TOI-1408 b hem de TOI-1408 c, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlere kıyasla yıldızlarına inanılmaz derecede yakın. Jüpiter'in neredeyse her 4 günde bir (Merkür'ün periyodunun 20'de biri) Güneş'e çok yakın bir yörüngede döndüğünü düşünün" diyerek ekliyor:

Bu zaten yıldıza çok yakın bir yörünge ve yıldıza daha da yakın başka bir gezegen tespit ettik. Bu gezegen, büyük komşusuyla güçlü bir etkileşime girerek yörüngelerinin daha önce hiç görmediğimiz şekillerde sallanmasına neden oluyor.

Araştırmacılar ayrıca sistemde henüz keşfedilmemiş üçüncü bir gezegen de olabileceğini düşünüyor. Gözlemlenen tuhaf yörünge hareketlerinin bir açıklaması da bu gökcismi olabilir. 

Ekip, keşfettikleri nadir sistemin, gezegen sistemine dair çalışmalara katkı sunacağını umuyor. 

Dr. Korth "Elde ettiğimiz sonuçlar, gezegenlerin nasıl oluştuğu ve özellikle dev gezegenlerin bulunduğu sistemlerde birbirlerine çok yakın olduklarında nasıl davrandıkları hakkında daha fazla bilgi edinilmesine fayda sağlayabilir" diyor. 

Independent Türkçe, Space.com, Debrief, Lund Üniversitesi, The Astrophysical Journal Letters