Taş adam sendromunun tedavisinde önemli adım

Fareler üzerindeki deneyler başarılı

Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 
Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 
TT

Taş adam sendromunun tedavisinde önemli adım

Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 
Araştırmacılar, ilacın insanlar üzerindeki deneylerinin sürdüğünü bildirdi (Unsplash) 

"Taş adam sendromu" diye de bilinen miyositis ossifikans progressiva (FOP) hastalığının tedavisine ilişkin önemli bir adım atıldı. 

ABD'li bilim insanlarının geliştirdiği BLU-782 adlı ilacın fareler üzerinde etkili olduğu görüldü.

Hakemli dergi Science Translational Medicine'de yayımlanan araştırmada BLU-782'nin, kemik üretimini sağlayan ALK2 proteinine bağlanma yeteneği sayesinde hastalığın kontrol altına alınmasına katkı sağlayabileceği belirtildi. 

2006'da yapılan bir araştırmada FOP'tan muzdarip kişilerin büyük çoğunluğunda ALK2'de bir mutasyon yaşandığı belirlenmişti.  

Farelerde yapılan deneylerde, yeni geliştirilen ilacın bu proteine bağlanarak ALK2 mutasyonlarını engellediği belirlendi.

İlacın bu süreçte normal kas ve kemik gelişim fonksiyonlarına zarar vermediği de tespit edildi. Hatta kemikleri kırık olan farelerde, BLU-782 alımı sırasında iskelet sistemindeki iyileşmenin sürdüğü gözlemlendi. 

Araştırmacılara göre ilaç sayesinde, kas ve tendon gibi bağ dokularının kemiğe dönüştüğü bu hastalık çocuklukta kontrol altına alınabilir.  

Bilim insanları, genç hastalarda FOP'un ilerlemesinin yavaşlatılmasıyla olumsuz etkilerin en aza indirilebileceğini belirtti. 

Dünyada sadece yaklaşık 800 kişide görülen bu hastalık, kişinin ileriki yaşlarda hareketini büyük ölçüde kısıtlıyor. 30'lu yaşlardaki hastalar genelde tekerlekli sandalye kullanmak durumunda kalıyor. 

ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), FOP tedavisinde kullanılması için Palovarotene ilacına geçen yıl ağustosta onay vermişti. 

Ancak araştırmacılar, bu ilacın normal kemik gelişimini olumsuz etkilediği için çocuklarda kullanılamadığına işaret etti. BLU-782'ninse FOP tedavisindeki bu önemli açığı kapatacağı öngörülüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, IPSEN



İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
TT

İkiye bölünse bile çalışmaya devam eden batarya üretildi

Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)
Esnek bataryanın kesilmesine rağmen çalışması dayanıklılıkta yeni bir adıma işaret ediyor (ACS Energy Letters)

İkiye katlansa veya bölünse bile çalışmaya devam eden batarya geliştirildi. 

Lityum iyon bataryalar, akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar pek çok alanda kullanılıyor. Ancak alev almaya yatkın olmaları nedeniyle bilim insanları farklı seçenekleri araştırıyor. 

Bu çalışmalarda öne çıkan seçeneklerden biri de lityum sülfür bataryalar. Daha güvenli olması beklenen bu cihazlar ayrıca yüksek enerji yoğunluğu sunma ve ucuza mal edilme potansiyeliyle de öne çıkıyor.

Ancak lityum sülfür bataryalar, bütün bu artılarına rağmen uzun ömürlü değil. Bu bataryaları yüksek sıcaklıkta kararlı halde tutmak için karbonat bazlı elektrolit kullanılması öneriliyor.

Fakat katottaki sülfür, elektrolit içinde çözünmeye devam ederek katı bir çökelti oluşturuyor ve bataryanın kapasitesini düşürüyor. 

Çin Elektronik Bilimi ve Teknolojisi Üniversitesi'nden araştırmacılar, katot ve elektrolit arasına bir katman daha koymanın bu sorunu çözeceğinden yola çıkarak farklı maddelerle deneyler yürüttü. 

Bulgularını hakemli dergi ACS Energy Letters'ta 13 Eylül'de yayımlayan ekip, poliakrilik asidin sülfür-demir batarya katotlarında en iyi sonucu veren kaplama olduğunu saptadı.

Araştırmacılar bu kaplamayla hem esnek ve düz bir batarya olan kese pil hem de düğme pil prototipi üretti. 

Kese pil, 100 şarj-deşarj döngüsü boyunca herhangi bir bozulma belirtisi olmadan çalıştı. Ayrıca batarya ikiye katlandığında veya kesildiğinde de güç sağlamaya devam etti.

Çalışmaya liderlik eden Liping Wang, Interesting Engineering'e yaptığı açıklamada "Batarya, benzersiz tasarımı sayesinde kesildikten sonra da çalışmaya devam ediyor; iletken ağ fiziksel hasardan sonra bile sağlam kalıyor" diyerek ekliyor:

Bu muhtemelen mekanik kopmaya rağmen iyon ve elektron akışına izin veren sağlam ve esnek bir bağlayıcı sistem ya da yapısal tasarımdan kaynaklanıyor. İletken yollar, kesilme sırasında tamamen koparılmadığı için devre işlemeye devam ediyor.

Düğme pil ise 300 şarj-deşarj döngüsünün ardından kapasitesinin yüzde 72'sini korumayı başardı. 

Daha sonra kaplamayı diğer metallerden yapılmış katotlarda test eden ekip, lityum molibden ve lityum vanadyum batarya üretti. Bu piller de 300 şarj-deşarj döngüsü boyunca kapasitesini korudu.

Bulgular, sadece lityum sülfür bataryaların değil başka türden metallerle yapılanların da kaplamayla uzun ömürlü ve güvenli hale getirilebileceğine işaret ediyor.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Cosmos Magazine, EurekAlert, ACS Energy Letters