NASA'nın paylaşımı korku yarattı

Uzmanlar bunun daha sık yaşanacağını söylüyor

Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)
Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)
TT

NASA'nın paylaşımı korku yarattı

Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)
Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)

ABD'nin Kaliforniya eyaletinin en büyük tatlı su gölünün görüntüleri endişe yarattı. NASA'nın yayımladığı uydu görüntülerinde yemyeşil gözüken Clear Lake, alg patlamasıyla boğuşuyor. 

Alg (su yosunu) patlaması, tatlı veya tuzlu sularda alglerin sayısının hızla artmasını ifade ediyor. NASA'nın Operasyonel Arazi Görüntüleyici-2 aracıyla 15 Mayıs'ta çektiği görüntülerde gölün bu yosunlar tarafından kaplandığı görülüyor. 

Yaklaşık 180 kilometre karelik Clear Lake'teki patlamaya büyük ölçüde mavi-yeşil algler diye de bilinen siyanobakterilerin yol açtığı düşünülüyor. Bu tek hücreli organizmalar özellikle fosfor ve azot gibi besinlerin bol olduğu ortamlara gelişiyor.

Geniş bir balık popülasyonuna ev sahipliği yapan ve çeşitli kuş türlerini çeken Clear Lake, zaman zaman alg patlamalarına sahne oluyor. Öte yandan yerel gazete Press Democrat'ın aktardığı üzere göldeki mavi-yeşil alg miktarı alışılmışın üzerinde.

NASA yaptığı açıklamada gölde 130'dan fazla mavi-yeşil alg türü tespit edildiğini ve bunların üçünün insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti.

Sudaki bazı algler mikrosistin denen zehirli maddeler üreterek hem insanlara hem de hayvanlara zarar verebiliyor. Mikrosistin cildin tahriş olmasına, karaciğer hasarına ve hatta böbrek yetmezliğine yol açabiliyor.

Bu zehirli maddeler olmasa bile algler sudaki oksijeni tüketerek burada yaşayan canlıların nefessiz kalmasına neden olabilir. Birleşik Krallık'taki Portsmouth Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü'nden Ian Hendy şöyle diyor:

Bu süreç sudaki oksijen seviyelerini çok düşürerek balık ve omurgasızlar gibi suda yaşayan organizmalar için yaşamı çok tehlikeli hale getiriyor.

Sağlık yetkilileri, hem insanların hem de evcil hayvanların sudan uzak durması gerektiğini belirterek halkı uyardı. 

Madencilik ve tarım gibi insan faaliyetleri sudaki besin miktarını artırarak Clear Lake'teki bu türden alg patlamalarının yaşanmasına ortam hazırlıyor. NASA yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

Yakındaki çiftliklerden, üzüm bağlarından, hatalı septik sistemlerden, çakıl madenlerinden ve terk edilmiş bir açık ocak cıva madeninden gelen akıntı, göldeki su kalitesi sorunlarına katkıda bulunuyor.

Sıcak sular da alg patlamalarına yol açtığı için son görüntülerde iklim krizinin de payı olduğu söylenebilir. Uzmanlar küresel ısınma ve endüstriyel tarım nedeniyle alg patlamalarının daha sık ve daha tehlikeli olacağı uyarısı yapıyor.

Independent Türkçe, Guardian, Newsweek, NASA



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.