NASA'nın paylaşımı korku yarattı

Uzmanlar bunun daha sık yaşanacağını söylüyor

Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)
Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)
TT

NASA'nın paylaşımı korku yarattı

Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)
Clear Lake'teki alg patlaması sağlık ve çevreyle ilgili endişelere yol açıyor (NASA)

ABD'nin Kaliforniya eyaletinin en büyük tatlı su gölünün görüntüleri endişe yarattı. NASA'nın yayımladığı uydu görüntülerinde yemyeşil gözüken Clear Lake, alg patlamasıyla boğuşuyor. 

Alg (su yosunu) patlaması, tatlı veya tuzlu sularda alglerin sayısının hızla artmasını ifade ediyor. NASA'nın Operasyonel Arazi Görüntüleyici-2 aracıyla 15 Mayıs'ta çektiği görüntülerde gölün bu yosunlar tarafından kaplandığı görülüyor. 

Yaklaşık 180 kilometre karelik Clear Lake'teki patlamaya büyük ölçüde mavi-yeşil algler diye de bilinen siyanobakterilerin yol açtığı düşünülüyor. Bu tek hücreli organizmalar özellikle fosfor ve azot gibi besinlerin bol olduğu ortamlara gelişiyor.

Geniş bir balık popülasyonuna ev sahipliği yapan ve çeşitli kuş türlerini çeken Clear Lake, zaman zaman alg patlamalarına sahne oluyor. Öte yandan yerel gazete Press Democrat'ın aktardığı üzere göldeki mavi-yeşil alg miktarı alışılmışın üzerinde.

NASA yaptığı açıklamada gölde 130'dan fazla mavi-yeşil alg türü tespit edildiğini ve bunların üçünün insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti.

Sudaki bazı algler mikrosistin denen zehirli maddeler üreterek hem insanlara hem de hayvanlara zarar verebiliyor. Mikrosistin cildin tahriş olmasına, karaciğer hasarına ve hatta böbrek yetmezliğine yol açabiliyor.

Bu zehirli maddeler olmasa bile algler sudaki oksijeni tüketerek burada yaşayan canlıların nefessiz kalmasına neden olabilir. Birleşik Krallık'taki Portsmouth Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü'nden Ian Hendy şöyle diyor:

Bu süreç sudaki oksijen seviyelerini çok düşürerek balık ve omurgasızlar gibi suda yaşayan organizmalar için yaşamı çok tehlikeli hale getiriyor.

Sağlık yetkilileri, hem insanların hem de evcil hayvanların sudan uzak durması gerektiğini belirterek halkı uyardı. 

Madencilik ve tarım gibi insan faaliyetleri sudaki besin miktarını artırarak Clear Lake'teki bu türden alg patlamalarının yaşanmasına ortam hazırlıyor. NASA yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

Yakındaki çiftliklerden, üzüm bağlarından, hatalı septik sistemlerden, çakıl madenlerinden ve terk edilmiş bir açık ocak cıva madeninden gelen akıntı, göldeki su kalitesi sorunlarına katkıda bulunuyor.

Sıcak sular da alg patlamalarına yol açtığı için son görüntülerde iklim krizinin de payı olduğu söylenebilir. Uzmanlar küresel ısınma ve endüstriyel tarım nedeniyle alg patlamalarının daha sık ve daha tehlikeli olacağı uyarısı yapıyor.

Independent Türkçe, Guardian, Newsweek, NASA



Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)
TT

Parkinson hastalığını tespit eden kalem üretildi

(Unsplash)
(Unsplash)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bilim insanları, Parkinson hastalığının erken belirtilerini saptamak için el hareketlerini yapay zekayla analiz eden özel bir kalem geliştirdi. Bu gelişme, hastalığın düşük maliyetli teşhisine önayak olabilir.

Bu cihaz, dünya çapında 10 milyon kişiyi etkileyen bu nörolojik hastalığa sahip olan ve olmayan kişilerin yazma şeklindeki farklılıkları tespit edebiliyor. Hastalığın belirtileri arasında titreme ve uzuv ve vücut hareketlerinde bozulma yer alıyor.

Parkinson hastalığı, Alzheimer'dan sonra en yaygın ikinci nörodejeneratif hastalık ve bu tür rahatsızlıklar arasında en hızlı ilerleyeni.

Ancak genellikle hastanın motor becerilerini gözlemleyerek yapılan teşhisler, uzman eksikliği nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde yetersiz kalıyor.

El yazısı, beyin-el koordinasyonu gerektiren karmaşık bir süreç ve önceki araştırmalar, Parkinson hastalığının el yazısını önemli ölçüde etkilediğini gösterdi.

Manyetik mürekkep içeren yapay zekalı kalem, el yazısı örneklerini analiz ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit ediyor. Kaliforniya Üniversitesi'nin Los Angeles kampüsünden araştırmacılar, "Burada, yumuşak manyetoelastik uç ve manyetik sıvı mürekkep içeren, hem yüzeydeki hem de havadaki yazma hareketlerini hassas ve niceliksel olarak yüksek kaliteli, analiz edilebilir elektrik sinyallerine dönüştürebilen, kendi kendine çalışan, Parkinson hastalığı teşhisi için bir teşhis kalemi geliştirdik" dedi.
 

Görsel kaldırıldı.

Parkinson hastalığı tanı kalemi (Jun Chen)


Araştırmacılar, yapay zeka sisteminin yardımıyla kalemin, Parkinson hastası üç kişinin el yazısı örneklerini 13 sağlıklı katılımcının el yazısı örneklerinden başarıyla ayırt edebildiğini gösterdi.

Cihazın 16 kişilik küçük bir grupta Parkinson hastalığını yüzde 95'in üzerinde doğrulukla tespit edebildiğini buldular.

Araştırmacılar, kalemin düşük maliyetli, doğru ve yaygın şekilde dağıtılabilir bir teknolojiye dönüştürülerek, geniş nüfuslu ve kaynakları sınırlı bölgelerde Parkinson teşhisini iyileştirmesini umduklarını belirtti.

Geliştirdiğimiz tanı kalemi, büyük nüfuslarda ve kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde Parkinson hastalığı tanısını iyileştirme potansiyeline sahip, düşük maliyetli, yaygın şekilde dağıtılabilir ve güvenilir bir teknolojiyi temsil ediyor.

Bu, henüz muhtemel Parkinson hastası olduğunu bilmeyen, tedavi görmemiş bireyler için özellikle faydalı.


Independent Türkçe, independent.co.uk/tech