Jüpiter ve Dünya'nın ortak bir özelliği keşfedildihttps://turkish.aawsat.com/teknoloji%CC%87/5029349-j%C3%BCpiter-ve-d%C3%BCnyan%C4%B1n-ortak-bir-%C3%B6zelli%C4%9Fi-ke%C5%9Ffedildi
Jüpiter ve Dünya'nın ortak bir özelliği keşfedildi
Jüpiter'deki Büyük Kırmızı Leke, Güneş Sistemi'nin en büyük fırtınası ve en az 300 yıldır devam ettiği düşünülüyor (NASA)
NASA'nın uzay aracı Juno'nun çektiği görüntüleri inceleyen bilim insanları, Jüpiter'deki devasa siklonların Dünya'nın okyanuslarına benzer bir mekanizmaya sahip olduğunu buldu.
Dünya'dan en az 11 kat büyük gaz devi gezegenin, yeryüzüne pek benzediği söylenemez. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan meydana gelen Jüpiter, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni olmasının yanı sıra yıllar süren fırtınalarıyla da öne çıkıyor.
2022'de yapılan bir çalışmada bu siklonlardaki konveksiyon biçimin, Dünya'daki fırtınalara benzediği bulunmuştu.
Bu araştırmayı yürüten Lia Siegelman, başyazarı olduğu yeni çalışmada Dünya okyanuslarıyla Jüpiter'in fırtınalarının benzerliklerini inceledi. Siegelman başlangıç noktasını "Jüpiter esasen bir gaz okyanusu" diye açıklıyor.
Araştırmacılar Jüpiter'in yörüngesindeki uzay sondası Juno'nun elde ettiği görüntülerde gezegenin girdapları arasında yer alan filamentleri, yani "ince iplikçikleri" analiz etti.
Nature Physics adlı bilimsel dergide perşembe günü yayımlanan çalışmada bu filamentlerin Dünya'nın okyanus ve atmosferindeki cepheler gibi davrandığı bulundu.
Sıcak veya soğuk hava kütleleri diye de bilinen bu cepheler, farklı yoğunluklara sahip kütleler arasındaki sınırı ifade ediyor. Cephelerin öne çıkan özelliklerinden biri, uç kısımlarındaki yüksek hızların rüzgar veya akıntı yaratabilmesi.
Oşinografi ve atmosfer bilimindeki yöntemlerden yararlanan bilim insanları filamentlerin dikey rüzgar hızlarını hesapladı. Araştırmacılar filamentlerin cephelere benzer şekilde, Jüpiter'in iç kısmından üst atmosferine ısı enerjisinin taşınmasını sağladığını saptadı.
Ekip, devasa siklonların arkasındaki temel itici güç konveksiyon olmasına karşın, bunların ihtiyaç duyduğu enerjinin yaklaşık yüzde 25'inin ve gezegenin dikey yöndeki ısı aktarımının yüzde 40'ının filamentlerden geldiğini tespit etti.
"Cephelerin ve konveksiyonun Dünya ve Jüpiter'de mevcut ve etkili olması büyüleyici" diyen Siegelman, bu süreçlerin başka gökcisimlerinde de olabileceğini ekliyor:
Dünya'daki bu fiziksel mekanizmaların diğer uzak gezegenlerde de var olduğunu keşfetmenin kozmik bir güzelliği var.
Independent Türkçe, Popular Science, Space.com, Nature Physics
Microsoft'un İsrail ordusuyla iş birliği yapmasını protesto etmek amacıyla şirket başkanının ofisine baskın düzenleyen 7 kişi gözaltına alındıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5179921-microsoftun-i%CC%87srail-ordusuyla-i%C5%9F-birli%C4%9Fi-yapmas%C4%B1n%C4%B1-protesto-etmek-amac%C4%B1yla-%C5%9Firket
Microsoft'un İsrail ordusuyla iş birliği yapmasını protesto etmek amacıyla şirket başkanının ofisine baskın düzenleyen 7 kişi gözaltına alındı
Eylem organizatörlerine göre polis, Gazze Şeridi'nde devam eden savaş sırasında şirketin İsrail ordusu ile olan ilişkisine yönelik protestoların bir parçası olarak Microsoft Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Şirket Başkanı Brad Smith'in ofisini basan 7 kişiyi gözaltına aldı.
Eylemi organize eden ‘No Azure for Apartheid’ adlı grup, gözaltına alınanlar arasında Microsoft'un mevcut ve eski çalışanlarının da bulunduğunu belirtti.
ABD'nin Seattle kentinde düzenlenen Build 2025 etkinliğinde Microsoft CEO'su Satya Nadella'nın sunumunu kesintiye uğrattığı için bir kadın izleyici salondan çıkarıldı. (Arşiv – AFP)
Azure, şirketin ana bulut bilişim platformudur. Microsoft, İsrail'in Filistin hedeflerine saldırılar düzenlemek için bu platformu kullandığını belirten İngiliz gazetesi The Guardian'ın bu ay yayınladığı bir raporu incelediğini duyurdu.
Microsoft'un Azure yapay zekâ hizmetleri ekibinde görev yapan Joe Lopez, ABD'nin Seattle kentinde düzenlenen Build 2025 etkinliğinde Microsoft CEO'su Satya Nadella'nın sunumunu kesintiye uğrattığı için salondan dışarı çıkarıldı. (Arşiv – AFP)
Twitch'te canlı yayınlanan görüntülerde, polis ofise baskın düzenleyip protestocuları gözaltına alırken, başka bir grubun da binanın dışında toplandığı görüldü.
Öğleden sonra düzenlenen basın toplantısında Brad Smith, gözaltına alınanlardan ikisinin Microsoft'ta çalıştığını doğruladı. Geçen hafta polis, şirketin genel merkezinde benzer bir protesto sırasında 18 kişiyi gözaltına almıştı.
Gazze Şeridi'ndeki askeri operasyonlar sırasında İsrail askerleri (İsrail ordusu)
No Azure for Apartheid adlı grup, birkaç aydır protestolar düzenliyor. Mayıs ayında şirket, CEO Satya Nadella'nın konuşmasını kesen bir çalışanı ve nisan ayında da 50. yıl kutlamalarını kesen iki çalışanı işten çıkardı.
Protestocular, şirketin İsrail ile ilişkilerini kesmesini ve Filistinlilere tazminat ödemesini talep ediyor.
Apple ve Android arasında birleşik mesajlaşma sistemine yaklaşıyor muyuz?https://turkish.aawsat.com/teknoloji%CC%87/5179785-apple-ve-android-aras%C4%B1nda-birle%C5%9Fik-mesajla%C5%9Fma-sistemine-yakla%C5%9F%C4%B1yor-muyuz
Zengin İletişim Hizmetleri (RCS) aracılığıyla iPhone ve Android mesajları arasındaki güvenlik açığı, Apple'ın birleşik şifreleme yönündeki adımıyla yakında kapanabilir. (Shutterstock)
Apple ve Android arasında birleşik mesajlaşma sistemine yaklaşıyor muyuz?
Zengin İletişim Hizmetleri (RCS) aracılığıyla iPhone ve Android mesajları arasındaki güvenlik açığı, Apple'ın birleşik şifreleme yönündeki adımıyla yakında kapanabilir. (Shutterstock)
Mesajlaşma uygulamaları, hem kişisel hem de profesyonel iletişimin can damarı haline gelmiş durumda. Kullanıcılar iPhone ve Android cihazlar arasında giderek daha fazla geçiş yaparken, kritik bir güvenlik açığı devam ediyor. Yeni nesil Kısa Mesaj Servisi (SMS) olarak görülen Zengin İletişim Hizmetleri (RCS), farklı işletim sistemleri arasında iletişim kurarken halen standartlaştırılmış uçtan uca şifrelemeden yoksun. Apple'ın bu açığı kapatmak için attığı son adım, güvenli mesajlaşmanın yeni bir çağının kapılarını açabilir.
Şarku’l Avsat teknoloji uzmanlarından edindiği bilgilere göre Android Authority, Apple'ın iOS 26'dan itibaren iPhone'larda RCS mesajları için Mesajlaşma Katmanı Güvenliği (MLS) protokolünü kullanarak uçtan uca şifreleme (E2EE) sağlamaya hazırlandığını gösteren güçlü kanıtlar ortaya koydu.
Apple daha önce, GSMA ve bir dizi ortağın desteğiyle geliştirilen RCS Universal Profile 3.0 spesifikasyonları kapsamında iOS, iPadOS, macOS ve watchOS sistemlerinde RCS üzerinden güvenli mesajlaşmayı destekleme taahhüdünü açıklamıştı. iOS 26'nın beta sürümleri, MLS ile ilgili kodun varlığını zaten gösteriyor ve bu özelliğin üzerinde çalışmaların devam ettiğini doğruluyor.
Apple ve Google'ın MLS'yi (Mesajlaşma Katmanı Güvenliği) benimsemek için yaptığı iş birliği, sanal güvenliği dünya çapında mesajlaşmanın normu haline getirerek oyunun kurallarını değiştirebilir. (Shutterstock)
Bu gelişme dikkat çekicidir, çünkü iPhone ve Android arasında RCS mesajlaşması şimdiye kadar entegre şifreleme özelliğinden yoksundu. MLS'nin benimsenmesiyle, platformlar arası konuşmalar güvenli ve özel hale gelecektir.
MLS protokolünün önemi
Farklı işletim sistemleri arasındaki mesajlaşmada şifreleme eksikliği uzun süredir bir sorun teşkil ediyor. Bugün bile, şifreleme yalnızca Android kullanıcıları Google Messages gibi uyumlu uygulamaları kullanarak birbirlerine mesaj gönderdiğinde garanti edilebiliyor. Güvenlikteki bu parçalanma, kullanıcı deneyimini cihaz veya uygulama türüne bağlı hale getiriyor.
MLS protokolü, farklı mesajlaşma platformları arasında karşılıklı şifrelemeyi mümkün kılan evrensel bir standart olarak tasarlanmış olduğundan bir çözüm sunuyor. Apple ve diğer platformlar bu protokolü desteklerlerse, güvenlik, cihazlarından bağımsız olarak tüm kullanıcılar için varsayılan ve tek tip hale gelebilir.
Google, Android'de bire bir RCS görüşmelerinde MLS'yi test etmeye başladı, ancak grup görüşmeleri için destek halen geliştirme aşamasında. Göstergeler, dijital ekosistemin tek tip bir güvenlik standardına doğru ilerlediğini gösteriyor.
Mevcut zorluklar
MLS, medya ve dosyalar dahil olmak üzere mesajların telekomünikasyon şirketleri veya hizmet sağlayıcılarının erişiminin dışında kalmasını sağladığından, gizlilik ve mahremiyet bu güncellemelerin en dikkat çekici özellikleri. Platformlar arasındaki güven ve iPhone-iPhone (iMessage) ile iPhone-Android (RCS) görüşmeleri arasındaki güvenlik açığının ortadan kaldırılması, kullanıcıların güvenini artırmakta. Apple'ın bu standardı benimsemesi, diğer oyuncuların da bunu benimsemesine neden olmakta. Şirketin belirttiği gibi, uçtan uca şifreleme, gizlilik ve güvenlik için güçlü bir teknoloji.
Apple'ın iOS 26 aracılığıyla şifreli RCS'yi desteklemesi, farklı sistemler arasında güvenli mesajlaşmanın önünü açabilir. (Shutterstock)
Zorluklar ve zaman çizelgesi
Vaatlere rağmen, bazı belirsizlikler devam ediyor. Android Authority, Apple'ın ‘gelecekteki yazılım güncellemelerinde’ ifadesini kullanmasının, bu özelliğin iOS 26, iOS 26.1 veya hatta iOS 27'de gelebileceğine dair kapıyı açık bıraktığını belirtiyor. Ayrıca, Apple öncelikle şifreleme sağlamaya odaklanıyor gibi göründüğünden, emoji ve çıkartmalar gibi bazı grup sohbeti özellikleri başlangıçta desteklenmeyebilir.
Apple bu konuda Google ile aynı çizgide hareket ederse, tüm cihazlarda güvenli mesajlaşma hayali gerçeğe dönüşebilir. Bu gelişme, RCS'ye sadece gizlilik açısından değil, farklı platformlarda daha sorunsuz bir deneyim sunması açısından da SMS'e etkili bir alternatif olarak önemli bir ivme kazandıracaktır.
Bu iki şirketin ve diğerlerinin ortak çabalarıyla, kullanıcılar teknik veya ticari kısıtlamalardan daha az etkilenerek daha güvenli ve sorunsuz bir mesajlaşma deneyimi yaşayacaklar. Metin mesajlaşma dönemi sona ermiş olabilir, ancak güvenli, birlikte çalışabilir mesajlaşma dönemi daha yeni başlıyor.
NASA'nın yeni keşfi: Mars'taki şapka şeklinde kaya merak uyandırdıhttps://turkish.aawsat.com/teknoloji%CC%87/5179021-nasan%C4%B1n-yeni-ke%C5%9Ffi-marstaki-%C5%9Fapka-%C5%9Feklinde-kaya-merak-uyand%C4%B1rd%C4%B1
NASA'nın yeni keşfi: Mars'taki şapka şeklinde kaya merak uyandırdı
NASA'nın Mars Perseverance uzay aracı, cadı şapkası veya miğfer şeklindeki "Horneflya" kayasının bu fotoğrafını çekti (NASA)
Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri
NASA'nın Perseverance Mars aracı, miğfer şeklinde tuhaf bir kaya parçası tespit etti ve bu, rüzgarların Kızıl Gezegen'in yüzeyini günümüzde bile nasıl şekillendirdiğine dair yeni ipuçları sundu.
Tamamen küçük kürelerden oluşan bu sıradışı "cadı şapkası" veya "miğfer şeklindeki" kaya parçası, internette dikkat çekti.
NASA Perseverance ekibinin sözcüsü David Agle, Space.com'a, "Bu şapka şeklindeki kaya parçası küreciklerden oluşuyor. Bu kayanın hedef adı Horneflya ve onu asıl dikkat çekici kılan şey, şekli değil, neredeyse tamamen küreciklerden oluşması" diye konuştu.
Öncü NASA gezgini Mars'taki kum dalgalarını inceleyerek rüzgarların Kızıl Gezegen'in yüzeyini nasıl şekillendirdiğini daha iyi anlamaya çalışıyor.
Uzay aracı şu ana kadar Mars'ın uzak geçmişinde eski kayalarda kaydedilen süreçleri çözmeye odaklanmış olsa da araştırmacılar, modern Mars ortamının arkasındaki bilimi daha fazla keşfetmek için henüz çalışmaya başlamadı.
Örneğin, Perseverance uzay aracının öncülü Curiosity, Mars'ın Gale kraterinin tabanındaki "Namib Kum Tepesi"nde yer alan aktif kumulların ikonik görüntülerini yakaladı.
Ancak daha küçük kum dalgaları ve hareketsiz, tozla kaplı kumullar da Mars yüzeyinde yaygın.
Uzay aracı yakın zamanda "Kerrlaguna" adlı bir bölgeyi keşfetti. Bu bölgede dik yamaçlar, kum dalgaları dolu bir alana dönüşüyor.
Bunlar, yüksekliği 1 metreye ulaşan, rüzgarla şekillenen büyük kum oluşumları.
"Westport" adlı bölgedeki kil ve olivin bakımından zengin kayaları inceledikten sonra uzay aracı, güneye doğru hareket etmeye başladı.
Ancak NASA, "Midtoya" adlı bir kaya çıkıntısına tırmanmaya çalıştığında, dik yamaç ve taşlık zeminin ilerlemeyi neredeyse imkansız hale getirdiğini söyledi.
Perseverance ekibi daha sonra uzay aracını, Midtoya bölgesinden yuvarlanmış olma ihtimali yüksek olan, Horneflya gibi kürecik bakımından zengin kayaların bulunduğu daha düz bir araziye yönlendirdi.
Bilim insanları, Perseverance'ın son zamanlarda tespit ettiği tüm bu özelliklerin, rüzgar ve suyun modern Mars yüzeyinde oynadığı rolü daha iyi anlamaya yardımcı olabileceğini söylüyor.
NASA'nın uzay aracı, SuperCam, Mastcam-Z ve MEDA bilimsel araçlarını kullanarak bu ortamları, kum tanelerinin boyutuyla kimyasını ve zamanla oluşmuş olabilecek tuzlu kabuklarını niteliyor.
Araştırmacılar bu gözlemlerin gelecekteki astronotların Kızıl Gezegen'i keşfederken arazi haritalarını belgeleyip hazırlamasına imkan sunacağını ve Mars topraklarında hayatta kalmalarını sağlayacak kaynakları bulmalarına katkı sunabileceğini söylüyor.
Bilim insanları, "Kerrlaguna"dan toplanan verilerin analizinin, uzay aracının planlanan rotasının ilerisinde yer alan "Lac de Charmes"daki daha geniş bir Mars kayası alanına yönelik daha kapsamlı bir görev için daha kapsamlı bir görev için prova niteliği taşımasını umuyor.
Independent Türkçe, independent.co.uk/space
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
