Jüpiter ve Dünya'nın ortak bir özelliği keşfedildi

"Bunun kozmik bir güzelliği var"

Jüpiter'deki Büyük Kırmızı Leke, Güneş Sistemi'nin en büyük fırtınası ve en az 300 yıldır devam ettiği düşünülüyor (NASA)
Jüpiter'deki Büyük Kırmızı Leke, Güneş Sistemi'nin en büyük fırtınası ve en az 300 yıldır devam ettiği düşünülüyor (NASA)
TT

Jüpiter ve Dünya'nın ortak bir özelliği keşfedildi

Jüpiter'deki Büyük Kırmızı Leke, Güneş Sistemi'nin en büyük fırtınası ve en az 300 yıldır devam ettiği düşünülüyor (NASA)
Jüpiter'deki Büyük Kırmızı Leke, Güneş Sistemi'nin en büyük fırtınası ve en az 300 yıldır devam ettiği düşünülüyor (NASA)

NASA'nın uzay aracı Juno'nun çektiği görüntüleri inceleyen bilim insanları, Jüpiter'deki devasa siklonların Dünya'nın okyanuslarına benzer bir mekanizmaya sahip olduğunu buldu. 

Dünya'dan en az 11 kat büyük gaz devi gezegenin, yeryüzüne pek benzediği söylenemez. Büyük ölçüde hidrojen ve helyumdan meydana gelen Jüpiter, Güneş Sistemi'nin en büyük gezegeni olmasının yanı sıra yıllar süren fırtınalarıyla da öne çıkıyor. 

2022'de yapılan bir çalışmada bu siklonlardaki konveksiyon biçimin, Dünya'daki fırtınalara benzediği bulunmuştu. 

Bu araştırmayı yürüten Lia Siegelman, başyazarı olduğu yeni çalışmada Dünya okyanuslarıyla Jüpiter'in fırtınalarının benzerliklerini inceledi. Siegelman başlangıç noktasını "Jüpiter esasen bir gaz okyanusu" diye açıklıyor.

Araştırmacılar Jüpiter'in yörüngesindeki uzay sondası Juno'nun elde ettiği görüntülerde gezegenin girdapları arasında yer alan filamentleri, yani "ince iplikçikleri" analiz etti.

Nature Physics adlı bilimsel dergide perşembe günü yayımlanan çalışmada bu filamentlerin Dünya'nın okyanus ve atmosferindeki cepheler gibi davrandığı bulundu.

Sıcak veya soğuk hava kütleleri diye de bilinen bu cepheler, farklı yoğunluklara sahip kütleler arasındaki sınırı ifade ediyor. Cephelerin öne çıkan özelliklerinden biri, uç kısımlarındaki yüksek hızların rüzgar veya akıntı yaratabilmesi. 

Oşinografi ve atmosfer bilimindeki yöntemlerden yararlanan bilim insanları filamentlerin dikey rüzgar hızlarını hesapladı. Araştırmacılar filamentlerin cephelere benzer şekilde, Jüpiter'in iç kısmından üst atmosferine ısı enerjisinin taşınmasını sağladığını saptadı. 

Ekip, devasa siklonların arkasındaki temel itici güç konveksiyon olmasına karşın, bunların ihtiyaç duyduğu enerjinin yaklaşık yüzde 25'inin ve gezegenin dikey yöndeki ısı aktarımının yüzde 40'ının filamentlerden geldiğini tespit etti.

"Cephelerin ve konveksiyonun Dünya ve Jüpiter'de mevcut ve etkili olması büyüleyici" diyen Siegelman, bu süreçlerin başka gökcisimlerinde de olabileceğini ekliyor:

Dünya'daki bu fiziksel mekanizmaların diğer uzak gezegenlerde de var olduğunu keşfetmenin kozmik bir güzelliği var.

Independent Türkçe, Popular Science, Space.com, Nature Physics



Amazon'un yeni depolarında 10 kat daha fazla robot olacak

Amazon’un "Sparrow" robotu (Amazon)
Amazon’un "Sparrow" robotu (Amazon)
TT

Amazon'un yeni depolarında 10 kat daha fazla robot olacak

Amazon’un "Sparrow" robotu (Amazon)
Amazon’un "Sparrow" robotu (Amazon)

Amazon, 10 kat daha fazla robot içeren yeni bir depo açacağını söyledi.

Müşterilerin kargolarının gönderilmesinde kullanılan robotik sistemlerin sayısını ve karmaşıklığını giderek artıran şirket, bu kez de yeni sistemler üzerine kurulu "yeni nesil" depoları devreye sokacağını söylüyor. Amazon halihazırda dünyanın en büyük endüstriyel robot üreticisi ve robotlar, ürünlerin müşterilere gönderilmesinin yanı sıra seçilmesinde de görev alıyor.

Bu yeni depolardan ilki, Louisiana'nın Shreveport kentinde açılacak ve bu yeni teknoloji, ilk kez deponun tüm temel üretim alanlarına dahil olacak.

Tam kapasiteyle faaliyete geçtiğinde, depoda 2 bin 500 kişiyle birlikte binlerce gezgin robot ve bir dizi robotik kol çalışacak.

Örneğin, "Sparrow" denen robotik kol, ürünleri alıp müşterilere teslim edilmek üzere gönderebiliyor. "Proteus" adlı yeni bir makine de büyük ürün yığınlarını taşıyıp dağıtırken çalışan insanları yanında taşıyabiliyor.

Amazon, Proteus isimli robotun özellikle birlikte çalışacağı insanlara cana yakın görünmek üzere tasarlandığını söyledi. Robota daha arkadaş canlısı görünmesi ve hangi yöne gideceğini belli edebilmesi için göz yerleştirilmesi de bu girişimin bir parçası.
 

zxscdvf
Proteus, Amazon'un ilk tam otomatik gezgin robotu (Amazon)

Amazon Robotics'in müdürü Julie Mitchell, Amazon'un bu makineyi "sevilebilir" kılmak üzere tasarladığını ve bunun, insanların robotlarla iş birliği yaparak çalışması için bir argüman niteliği taşımasını umduğunu söyledi.

Gezgin robotların eski versiyonları, Amazon depolarında sınırlı rotalar üzerinde çalışıyordu ve güvenlik endişeleri sebebiyle depoda çalışan insanlardan uzakta, kafeslerin içinde tutuluyorlardı. Mitchell, Amazon'un zamanla tüm robotlarının insanlarla birlikte özgürce çalışabilecek kadar güvenli olmasını umduğunu söyledi.

Louisiana'daki yeni depo, doğrudan bu yeni robotik sistemler için inşa edildi. Ancak Amazon, robotların mevcut binalara da uyarlanabileceği göz önünde bulundurularak tasarlandığını söyledi ve başka yerlerde de devreye gireceklerini öne sürdü.

Bu robotlar, Amazon'un bu hafta açıkladığı, büyük oranda yapay zekayla çalışan geniş kapsamlı yeni teknolojilerin bir parçası. Açıklanan teknolojiler arasında ayrıca şoförlerin araçlarında kargo paketlerini bulmasını kolaylaştıracak araçlar, yapay zeka tarafından üretilen ve televizyon satın almak gibi konularda bilgi sunan alışveriş rehberleri de yer alıyor.

Independent Türkçe