Nadir görülen devasa balık kıyıya vurdu

Türünün en büyük örneği olabilir

Gearhart Sahili'ne vuran 2,2 metrelik balık, halkın ilgisini uyandırdı (Tiffany Boothe/Seaside Akvaryumu)
Gearhart Sahili'ne vuran 2,2 metrelik balık, halkın ilgisini uyandırdı (Tiffany Boothe/Seaside Akvaryumu)
TT

Nadir görülen devasa balık kıyıya vurdu

Gearhart Sahili'ne vuran 2,2 metrelik balık, halkın ilgisini uyandırdı (Tiffany Boothe/Seaside Akvaryumu)
Gearhart Sahili'ne vuran 2,2 metrelik balık, halkın ilgisini uyandırdı (Tiffany Boothe/Seaside Akvaryumu)

ABD'nin Oregon eyaletinin kıyılarına nadir rastlanan devasa bir güneş balığı vurdu. Uzmanlar hayvanın, türün kaydedilen en büyük örneği olabileceğini düşünüyor.

Sadece Güney Yarımküre'deki ılıman sularda yaşadığı sanılan Mola tecta adlı güneş balığı türünün son yıllarda ABD kıyılarına vurması, bu teoriyi sorgulatıyor. 

2019'da Kaliforniya kıyılarına vuran balık, yaklaşık 130 yıl aradan sonra ilk kez Kuzey Yarımküre'de görülmüştü. Daha sonra böyle birkaç olay daha yaşanırken uzmanlar hayvanın, daha sık görülen Mola mola adlı bir güneş balığı türüyle karıştırılmış ve aslında bu yarımkürede daha sık görülmüş olabileceğine söylüyor.

Seaside Akvaryumu, 3 Haziran'da 2,2 metre boyunda bir güneş balığının Oregon'un Gearhart Sahili'ne vurduğunu iki gün önce duyurdu. Halk bu devasa hayvanı görmek için sahile akın ederken Yeni Zelanda'dan deniz biyoloğu Mariann Nyegaard akvaryumla temasa geçti.

Mola tecta türünü ilk kez 2017'de tanımlayan Nyegaard, Oregon'daki balığın görüntü ve doku örneklerini istedi. İncelemeleri sonucunda hayvanın bu türe ait olduğunu doğruladı. 

Nyegaard balığın, bugüne kadar örneklenmiş en büyük Mola tecta olabileceğini düşünüyor. 

Seaside Akvaryumu, 7 Haziran'da Facebook'tan yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

Göz önünde saklanan bu balık, yüksek ihtimalle Pasifik Kuzeybatısı'nda daha önce de görüldü/kıyıya vurdu fakat daha sık rastlanan Mola mola'yla karıştırıldı.

Akvaryum leş yiyicilerin, balığın sert derisini delmesi zor olduğu için halen kıyıda olan hayvanın belki birkaç hafta daha orada kalacağını belirtti.

Independent Türkçe, CNN, Phys.org, Seaside Akvaryumu



Elektrikli araçlarda mıknatıssız dönem: Karbon ayak izi yüzde 40 azalacak

Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
TT

Elektrikli araçlarda mıknatıssız dönem: Karbon ayak izi yüzde 40 azalacak

Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)
Elektrikli araçlar, fosil yakıtların kullanımını azaltırken bilim insanları çevreye faydalarını artırmaya çalışıyor (Reuters/Arşiv)

İki otomotiv şirketi yeni bir sistemle, elektrikli araçlarda mıknatıssız motora geçişi hızlandırmayı amaçlıyor. Yeni teknolojinin karbon ayak izinde yüzde 40 düşüş sağlayacağını öne sürüyorlar. 

Bugün üretilen çoğu elektrikli aracın motorunda mıknatıs olduğu için nadir toprak elementlerine ihtiyaç duyuluyor. Ancak bu elementlerin çıkarılma sürecinin maliyetli olması sorun teşkil ediyor. 

Elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla bu elementlere ihtiyacın artması beklenirken, otomotiv üreticileri farklı yollar arayışına giriyor.

Almanya merkezli Mahle, Mıknatıssız Temassız Verici (MCT) adlı tasarımıyla motorların dönen bölümlerini ifade eden rotorlarda yaygın olarak kullanılan mıknatıslara duyulan ihtiyacı gideriyor. 

Bu parçalardaki fırçalar yerine kablosuz bir vericiden gönderilen elektrikle manyetize olan bobinlerin konması, nadir toprak elementlerine bağlılığı ortadan kaldırıyor.

Şirket ayrıca MCT tasarımının, fırçaların yıpranmasından kaynaklanan onarım ve bakım maliyetini de giderdiğini ifade ediyor.

Fransa merkezli otomotiv şirketi Valeo ise motorların dönmeyen kısımları statorlar ve kontrol sistemlerini mıknatıssız şekilde geliştirmeye odaklanıyor.

Yeni bir işbirliğine imza atan iki şirket, uzmanlıklarını birleştirerek mıknatısa ihtiyaç duymayan üst sınıf araçlar üretmeyi planlıyor. Valeo ve Mahle, 220 kW ve 350 kW arasında değişen maksimum güce sahip bir mıknatıssız elektrikli aks sistemi geliştirmek üzere çalışacak.

14 Ekim Pazartesi günü yaptıkları açıklamada tanıtılan Dahili Fırçasız Elektrikli Uyarma (iBEE) adlı sistemin, mıknatıssız elektrikli motorların performansında ve verimliliğinde devrim yaratabileceği öne sürülüyor.

Ayrıca yeni bir soğutma teknolojisi üzerinde çalışan şirketler bu sayede diğer elektrikli araçlara kıyasla karbon ayak izinde yüzde 40 düşüş yaşanacağını iddia ediyor. 

Valeo Güç Bölümü CEO'su Xavier Dupont, işbirliğini "mükemmel bir eşleşme" diye niteleyerek ekliyor:

Bu ortaklık, otomotiv endüstrisinin daha yenilikçi ve sürdürülebilir çözümlere doğru evrimini desteklemede kilit öneme sahip.

Valeo ve Mahle, ilk prototip testlerini 2024 sonuna kadar tamamlamayı planlıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, Interesting Engineering, Mahle