Kanalizasyondan Yunan tanrısı heykeli çıktı

Mermer heykel, Türkiye'nin komşusunda bulundu

Tanrıların habercisi Hermes'in Antik Roma inanışındaki karşılığı Merkür'dü (Archaeologia Bulgarica/Facebook)
Tanrıların habercisi Hermes'in Antik Roma inanışındaki karşılığı Merkür'dü (Archaeologia Bulgarica/Facebook)
TT

Kanalizasyondan Yunan tanrısı heykeli çıktı

Tanrıların habercisi Hermes'in Antik Roma inanışındaki karşılığı Merkür'dü (Archaeologia Bulgarica/Facebook)
Tanrıların habercisi Hermes'in Antik Roma inanışındaki karşılığı Merkür'dü (Archaeologia Bulgarica/Facebook)

Antik Roma döneminden kalma bir kanalizasyonda Yunan tanrılarından birini tasvir ettiği düşünülen bir heykel çıkarıldı. 

Bulgaristan'ın güneybatısında yer alan antik şehir Heraclea Sintica'da kazı yapan arkeologlar bu hafta mermer bir heykel buldu. Çok iyi korunmuş heykelin Antik Yunan tanrılarından Hermes'i tasvir ettiği düşünülüyor. 

Bugünkü Bulgaristan'ın, Yunanistan sınırına yakın bir yerindeki Heraclea Sintica, Makedonya Kralı II. Filip tarafından MÖ 356 ila MÖ 339'da kurulmuştu. 

Bilim insanları MS 4. yüzyıl sonlarındaki bir deprem yüzünden şehrin büyük ölçüde yıkıldığını söylüyor. Doğal afetin ardından hızla çöküşe geçen Heraclea Sintica, MS 500 civarinda tamamen terk edilmişti.

Yeni kazıları yürüten ekip yaklaşık 2 metre boyundaki heykelin, depremin ardından kanalizasyona yerleştirilerek toprakla kaplanması sayesinde çok iyi korunduğunu düşünüyor.
Heykelin bulunduğu Heraclea Sintica, 2002'de keşfedilmişti (Reuters)Heykelin bulunduğu Heraclea Sintica, 2002'de keşfedilmişti (Reuters)

Çalışmaya liderlik eden Lyudmil Vagalinski, "Başı korunmuş, çok iyi durumda. Ellerinde birkaç kırık var" diyor. Arkeolog heykelin, Antik Yunanlılara ait bir eserin Romalılar tarafından yapılan bir kopyası olduğunu ekliyor.

Arkeologlar, Roma İmparatorluğu'nda Hıristiyanlığın resmi din olmasından sonra bile Heraclea Sintica halkının heykeli korumaya çalışmış olabileceği görüşünde. Vagalinski şu ifadeleri kullanıyor:

Pagan olan her şey yasaktı ve yeni ideolojiye katıldılar ancak görünüşe göre eski tanrılarına sahip çıkmışlar.

Öte yandan heykelin kanalizasyona konması, eski inanışların sembolik bir reddi olarak da yorumlanabilir.

Arkeologlar, mermer heykelin hem Heraclea Sintica'da hem de Bulgaristan'da bulunan en iyi durumdaki antik dönem heykellerinden biri olduğunu tahmin ediyor.

Independent Türkçe, Reuters, Heritage Daily



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT