Çin merkezli yapay zeka şirketlerine ​​'komünist' ayar

Çin, üretken yapay zeka alanında üstünlük için ABD ile yarışıyor (Reuters)
Çin, üretken yapay zeka alanında üstünlük için ABD ile yarışıyor (Reuters)
TT

Çin merkezli yapay zeka şirketlerine ​​'komünist' ayar

Çin, üretken yapay zeka alanında üstünlük için ABD ile yarışıyor (Reuters)
Çin, üretken yapay zeka alanında üstünlük için ABD ile yarışıyor (Reuters)

Şarku'l Avsat'ın The Telegraph'tan aktardığı habere göre Çin'deki teknoloji şirketleri, yapay zeka işlevlerinin Komünist Partinin söylemleri ve sosyalist değerleri somutlaştırdığından emin olmak için hükümet yetkilileri tarafından test ediliyor.

ByteDance ve Alibaba gibi büyük isimlerin yanı sıra küçük girişimler de, Tiananmen Meydanı katliamı ve Çin Devlet Başkanı Şi Jinping'in yönetimi gibi siyasi açıdan hassas konularda parti çizgisine uyup uymadıkları inceleniyor.

Pekin, teknolojik olarak kendi kendine yeterliliği bir öncelik haline getirerek, üretken yapay zeka alanında üstünlük kurmak için ABD ile bir yarış halinde.

Yapay zeka, yanıtlar üretmek için geniş dil modellerine dayanıyor ve çekiciliği kısmen özgür düşünebildiği algısından kaynaklanıyor.

Ancak Çin katı sansür yasalarını sürdürüyor ve geçen yıl chatbotlara sosyalist değerlere bağlı kalma zorunluluğu getirildi; bu nedenle yetkililer yeniliği teşvik etmeye çalışırken hizmetler ciddi kısıtlamalarla karşı karşıya kalıyor.

Denetimler, hükümetin ana internet düzenleyicisi olan Çin Siber Uzay İdaresi (CAC) tarafından yürütülüyor. Denetçilerden oluşan ekipler, yapay zekayı yöneten dünyanın en zorlu düzenleyici rejimi olma yolundaki adımları uygulamak üzere ülke geneline gönderildi.

Çin'in doğusundaki Hangzhou'daki bir yapay zeka şirketinin bir çalışanı, Financial Times'a şöyle konuştu: "İlk seferde başarılı olamadık. Sebebi pek açık değildi, bu yüzden gidip akranlarımızla konuşmak zorunda kaldık... Sadece biraz tahmin etmek ve ince ayar yapmak gerekiyor. İkinci kez başardık ama tüm süreç aylar sürdü."

Onay sürecinin titizliği, uzman mühendislerin ve danışmanların büyük dil modellerini eğitmek ve izlemek, hassas anahtar kelimelerden oluşan bir veritabanı oluşturarak, sorunlu içeriği filtrelemek için hızlı yollar bulmaya sevk etti.

Şarku'l Avsat'ın Wall Street Journal'den aktardığı habere göre hükümet, şirketlerden, modellerin "güvenli" yanıtlar üretip üretmediğini test etmek için tasarlanmış 20 bin ile 70 bin arasında soru hazırlamalarını istiyor.

Şirketlerin ayrıca, modelin yanıtlamayı reddedeceği 5 bin  ila 10 bin sorudan oluşan bir veri seti de sunması gerekiyor. Bu soruların yaklaşık yarısı siyasi ideoloji ve Komünist Partiye yönelik eleştirilerle ilgili.

Yasaklı konular arasında genellikle Tiananmen Meydanı katliamı tarihi olan 4 Haziran 1989'daki olaylar ya da Şi'nin Çin'de sansürlenen popüler bir internet meme'i olan Winnie the Pooh'a benzeyip benzemediğine ilişkin sorular yer alıyor.

Sohbet platformları, bu tür soruları, kullanıcıdan farklı bir sorgu denemesini isteyerek veya isteğe nasıl cevap vereceğini henüz öğrenmediğini söyleyerek yanıt verecek şekilde tasarlanmıştır.

Bu yılın başlarında Çin Siber Akademisi, "Çin özelliklerine sahip sosyalizmi" destekleyen bir doktrin olan Şi Jinping Düşüncesi konusunda eğitilmiş bir sohbet robotunun duyurusunu yaptı.

Çinli okul öğrencileri zaten Çin devlet başkanlarının düşünceleri hakkında dersler alıyorlar.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT