Batarya geri dönüşümünde mikrodalga atılımı

Lityumun yüzde 87'si 15 dakikada geri alındı

Lityum iyon batarya sektörünün gelecek 8 yılda yüzde 23 büyümesi bekleniyor (Reuters)
Lityum iyon batarya sektörünün gelecek 8 yılda yüzde 23 büyümesi bekleniyor (Reuters)
TT

Batarya geri dönüşümünde mikrodalga atılımı

Lityum iyon batarya sektörünün gelecek 8 yılda yüzde 23 büyümesi bekleniyor (Reuters)
Lityum iyon batarya sektörünün gelecek 8 yılda yüzde 23 büyümesi bekleniyor (Reuters)

Bilim insanları batarya atıklarındaki lityumu daha hızlı ve etkili bir şekilde geri kazandıran yeni bir yöntem geliştirdi. 

Lityum hem hafifliği hem de yüksek enerji depolama kapasitesiyle elektrikli araçlar gibi pek çok alandaki bataryalarda kullanılıyor. 

Fakat lityum kaynağı azalırken, bu maddeyi geri dönüştürme yöntemleri yeterince başarı gösteremiyor. 

ABD'deki Rice Üniversitesi'nden araştırmacılar mikrodalga radyasyonu ve doğada ayrışabilen bir çözelti kullanarak lityum geri dönüşümünde önemli bir adım attı. 

Batarya geri dönüşümünde lityumun ayrıştırılması için ısıtılması gerekiyor. Ancak genellikle kullanılan yağ banyosu yöntemi hem uzun sürüyor hem de lityum zarar gördüğü için çok az bir kısmı geri alınıyor.

Advanced Functional Materials adlı hakemli dergide yayımlanan çalışmanın başyazarlarından Salma Alhashim "Lityum genellikle diğer tüm metallerden sonra çökeldiği için geri kazanım oranı çok düşük, bu nedenle amacımız lityumu özellikle nasıl hedefleyebileceğimizi bulmaktı" diyor.

Alhashim ve ekip arkadaşları batarya atığını, kolin klorür ve etilen glikolden oluşan bir çözeltiye batırdı. 

Araştırmacılar çözeltideki iki maddenin, bataryadaki lityumu diğer metallerden ayrıştırma becerisi ve kolin klorürün mikrodalga radyasyonunu emmesinden yola çıkarak bu yöntemi geliştirdi. 

Daha sonra bataryayı mikrodalga radyasyonuna maruz bırakan araştırmacılar, lityumu yağ banyosundan çok daha hızlı ve etkili bir şekilde ayrıştırmayı başardı. 

Bilim insanları sadece 15 dakikada bataryadaki lityumun yüzde 87'sini geri aldı. Yağ banyosunda bu işlem 12 saati buluyor. 

Makalenin diğer başyazarı Sohini Bhattacharyya "Bu sayede lityumu diğer metaller arasından seçerek süzebildik" diyerek ekliyor: 

Bu işlem için mikrodalga radyasyonu kullanmak, mutfaktaki bir mikrodalganın yiyecekleri hızla ısıtmasına benziyor. Enerji doğrudan moleküllere aktarılıyor ve bu da reaksiyonun geleneksel ısıtma yöntemlerinden çok daha hızlı gerçekleşmesini sağlıyor.

Araştırmacılar çözelti içeriğini değiştirerek bataryalardaki kobalt ve nikel gibi metallerin de geri dönüştürülebileceğini söylüyor.

Yeni çalışma artan lityum ihtiyacını daha çevre dostu bir şekilde karşılama açısından önemli bir adıma işaret ediyor. 

Çalışmanın sorumlu yazarı Pulickel Ajayan "Bu yöntem yalnızca geri kazanım oranını artırmakla kalmıyor, aynı zamanda çevresel etkiyi de en aza indiriyor" diyor.

Independent Türkçe, New Atlas, Science Daily, Advanced Functional Materials 



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.