Oxford Üniversitesi, çanta ve telefonları güneş paneline çeviren bir kaplama üretti

"Mucize malzeme"nin yüzde 45 verim sağlaması bekleniyor

Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)
Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)
TT

Oxford Üniversitesi, çanta ve telefonları güneş paneline çeviren bir kaplama üretti

Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)
Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)

Oxford Üniversitesi'nden bilim insanları, sırt çantasından telefona çeşitli eşyaların üzerine takılarak güneş enerjisi üreten ince bir kaplama geliştirdi. 

Fosil yakıtların kritik bir rol oynadığı iklim krizi nedeniyle temiz ve yenilenebilir enerjilere geçiş gittikçe hız kazanıyor. 

Bu doğrultuda güneş panelleri sektörü büyürken, bilim dünyası sürekli olarak yıldızın enerjisinden daha fazla yararlanma yolları arıyor. 

Perovskit denen bir malzeme de silikon temelli geleneksel güneş panellerinden daha verimli olmasıyla son yıllarda öne çıkıyor. Bu malzeme güneş ışığını enerjiye dönüştürmedeki başarısından dolayı "mucize malzeme" diye de adlandırılıyor. 

Oxford Üniveristesi Fizik Bölümü'nden araştırmacılar perovskit katmanlarından oluşan bir kaplama geliştirdi. Geleneksel güneş panellerindeki silikon katmandan 150 kat daha ince bu kaplama, silikonun aksine pek çok ürüne yerleştirilebiliyor. 

Araştırma ekibi kaplamadan yüzde 27 verim sağlamayı başardı. Silikon hücreden yapılan panellerse güneş ışığının yüzde 22'sini enerjiye dönüştürebiliyor. 

Çalışma halihazırda hakemli bir dergide yayımlanmadı fakat Oxford Üniversitesi'nden yapılan açıklamada, yeni kaplamanın yüzde 27 verim sağladığının bağımsız bir kuruluş tarafından doğrulandığı ifade ediliyor. 

Araştırma ekibinden Dr. Shuaifeng Hu şu ifadeleri kullanıyor: 

İstifleme veya çoklu bağlantı yaklaşımını denediğimiz sadece 5 yıl içinde, güç dönüştürme verimliliğini yaklaşık yüzde 6'dan yüzde 27'nin üzerine çıkardık; bu da tek katmanlı fotovoltaiklerin bugün ulaşabileceği sınırlara yakın.

Bilim insanları mucize malzemenin zamanla yüzde 45'in üstünde verim sağlayacağını düşünüyor. 

Güneş enerjisinden yararlanmada karşılaşılan sorunlardan biri, panellerden oluşan büyük güneş tarlalarını kuracak yerler bulmak. Yeni kaplamanın çeşitli yüzeylere takılabilmesi bu sorunun ortadan kalkmasına katkı sağlayabilir. 

Araştırmacılar perovskit kaplamanın sırt çantası, telefon ve arabalar gibi ürünlere yerleştirilerek güneş ışığını enerjiye dönüştürebildiğini söylüyor. 

Öte yandan esnek ve ince yeni kaplamanın, güneş tarlalarının yerini alması gibi bir amaçları yok. 

Oxford ekibinden Junke Wang, CNN'e yaptığı açıklamada "Güneş tarlalarını ortadan kaldırmak istediğimizi söyleyemem çünkü yeterli miktarda güneş enerjisi üretmek için çok sayıda alana veya yüzeye ihtiyacımız olduğu açık" diyor. 

Mucize malzemeyle ilgili en temel sıkıntılardan biri dayanıksız olması. Daha önceki çalışmalarda perovskitin laboratuvar ortamında kısa süre içinde parçalandığı görülmüştü. 

Bilim insanları bunun üstesinden gelmeye uğraşırken Oxford araştırmacıları yeni kaplamanın inşaat ve araba sektörlerinde kullanılabileceğini öne sürüyor. 

Ekibe liderlik eden Henry Snaith şu ifadeleri kullanıyor:

Laboratuvarlarımızda güneş enerjisi malzemeleri ve tekniklerinde görülen en son yenilikler; mevcut binaları, araçları ve nesneleri kullanarak daha sürdürülebilir ve ucuz bir şekilde güneş enerjisi elde etmeye yönelik malzemeler üreten yeni bir endüstriye zemin hazırlayabilir.

Independent Türkçe, CNN, Interesting Engineering, Oxford Üniversitesi



Batı’da korku yaratan yapay zeka yazılımı, Çin'de terapi için kullanılıyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batı’da korku yaratan yapay zeka yazılımı, Çin'de terapi için kullanılıyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Genç Çinliler, Batı ülkelerinde casusluk tartışması yaratan yapay zeka destekli sohbet programı DeepSeek'i terapi için kullanıyor.

Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. 

O zamandan beri büyük rağbet gören program, rapor hazırlama ve Excel formülü yazmadan seyahat planlamasına kadar birçok amaç için kullanılıyor. 

Ancak yazılımın geliştirildiği ülkedeki gençler, programı psikolojik destek amaçlı da kullanıyor.

BBC’nin adını Holly Wang olarak değiştirdiği 28 yaşındaki Çin vatandaşı, hayatta karşılaştığı açmazlarla ilgili DeepSeek’ten tavsiye aldığını belirtiyor: 

DeepSeek benim için inanılmaz bir danışman oldu. Olaylara farklı açılardan bakmamı sağladı ve denediğim ücretli psikolojik danışmanlık hizmetlerinden daha iyi bir iş çıkardı.

Holly, DeepSeek’i ilk kez büyükannesini kaybettikten sonra kullandığını söylüyor. Büyükannesi için bir veda yazısı yazmasını istediğinde programın harika iş çıkardığını anlatan Holly, yapay zekanın kendisine şu şiirsel yanıtı verdiğini aktarıyor: 

Unutmayın ki sizi ürperten tüm bu kelimeler, ruhunuzda uzun zamandır var olanların yankısı. Ben, kendi sesinin ağırlığını duymanı sağlayan, ara sıra geçtiğin bir vadiden başka bir şey değilim.

Genç, yazılımdan bu mesajı aldıktan sonra çok etkilenip ağlamaya başladığını söylüyor.

Çin’de Alibaba, Baidu ve ByteDance gibi firmaların ürettiği yapay zeka destekli sohbet botları da var ancak Holly, hiçbirinin DeepSeek kadar iyi olmadığını belirtiyor.

Kaliforniya Üniversitesi’nden Nan Jia, yapay zeka yazılımlarının kullanıcılara duygusal destek sağlama kapasitesi üzerine çalışıyor. Nan, bu programların insanlara kıyasla karşıdaki kişiyi “daha iyi dinleme kapasitesine” sahip olduğuna dikkat çekiyor. Diğer yandan uzman, yapay zeka botlarının profesyonel psikolojik danışmanlık hizmetlerinin yerinin tutamayacağını da hatırlatıyor.

Adının paylaşılmasını istemeyen başka bir Çinli genç de DeepSeek’le yaptığı sohbetlerin bakış açısını değiştirdiğini belirtiyor: 

DeepSeek beni özgürleştiren yeni bakış açıları sundu. Bir yanıt vermeden önce sorunuzu gerçekten anlamaya ve sizi bir kişi olarak tanımaya çalıştığını hissediyorum.

ABD merkezli şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Avrupa’da uygulamaya ilk yasak İtalya’dan gelmişti. Yazılım Pentagon’da da alarma yol açmıştı.

Independent Türkçe, BBC, Reuters