Oxford Üniversitesi, çanta ve telefonları güneş paneline çeviren bir kaplama üretti

"Mucize malzeme"nin yüzde 45 verim sağlaması bekleniyor

Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)
Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)
TT
20

Oxford Üniversitesi, çanta ve telefonları güneş paneline çeviren bir kaplama üretti

Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)
Perovskitten yapılan yeni kaplama, tek katmanlı rakiplerinin verimliliğine yaklaştı (Martin Small)

Oxford Üniversitesi'nden bilim insanları, sırt çantasından telefona çeşitli eşyaların üzerine takılarak güneş enerjisi üreten ince bir kaplama geliştirdi. 

Fosil yakıtların kritik bir rol oynadığı iklim krizi nedeniyle temiz ve yenilenebilir enerjilere geçiş gittikçe hız kazanıyor. 

Bu doğrultuda güneş panelleri sektörü büyürken, bilim dünyası sürekli olarak yıldızın enerjisinden daha fazla yararlanma yolları arıyor. 

Perovskit denen bir malzeme de silikon temelli geleneksel güneş panellerinden daha verimli olmasıyla son yıllarda öne çıkıyor. Bu malzeme güneş ışığını enerjiye dönüştürmedeki başarısından dolayı "mucize malzeme" diye de adlandırılıyor. 

Oxford Üniveristesi Fizik Bölümü'nden araştırmacılar perovskit katmanlarından oluşan bir kaplama geliştirdi. Geleneksel güneş panellerindeki silikon katmandan 150 kat daha ince bu kaplama, silikonun aksine pek çok ürüne yerleştirilebiliyor. 

Araştırma ekibi kaplamadan yüzde 27 verim sağlamayı başardı. Silikon hücreden yapılan panellerse güneş ışığının yüzde 22'sini enerjiye dönüştürebiliyor. 

Çalışma halihazırda hakemli bir dergide yayımlanmadı fakat Oxford Üniversitesi'nden yapılan açıklamada, yeni kaplamanın yüzde 27 verim sağladığının bağımsız bir kuruluş tarafından doğrulandığı ifade ediliyor. 

Araştırma ekibinden Dr. Shuaifeng Hu şu ifadeleri kullanıyor: 

İstifleme veya çoklu bağlantı yaklaşımını denediğimiz sadece 5 yıl içinde, güç dönüştürme verimliliğini yaklaşık yüzde 6'dan yüzde 27'nin üzerine çıkardık; bu da tek katmanlı fotovoltaiklerin bugün ulaşabileceği sınırlara yakın.

Bilim insanları mucize malzemenin zamanla yüzde 45'in üstünde verim sağlayacağını düşünüyor. 

Güneş enerjisinden yararlanmada karşılaşılan sorunlardan biri, panellerden oluşan büyük güneş tarlalarını kuracak yerler bulmak. Yeni kaplamanın çeşitli yüzeylere takılabilmesi bu sorunun ortadan kalkmasına katkı sağlayabilir. 

Araştırmacılar perovskit kaplamanın sırt çantası, telefon ve arabalar gibi ürünlere yerleştirilerek güneş ışığını enerjiye dönüştürebildiğini söylüyor. 

Öte yandan esnek ve ince yeni kaplamanın, güneş tarlalarının yerini alması gibi bir amaçları yok. 

Oxford ekibinden Junke Wang, CNN'e yaptığı açıklamada "Güneş tarlalarını ortadan kaldırmak istediğimizi söyleyemem çünkü yeterli miktarda güneş enerjisi üretmek için çok sayıda alana veya yüzeye ihtiyacımız olduğu açık" diyor. 

Mucize malzemeyle ilgili en temel sıkıntılardan biri dayanıksız olması. Daha önceki çalışmalarda perovskitin laboratuvar ortamında kısa süre içinde parçalandığı görülmüştü. 

Bilim insanları bunun üstesinden gelmeye uğraşırken Oxford araştırmacıları yeni kaplamanın inşaat ve araba sektörlerinde kullanılabileceğini öne sürüyor. 

Ekibe liderlik eden Henry Snaith şu ifadeleri kullanıyor:

Laboratuvarlarımızda güneş enerjisi malzemeleri ve tekniklerinde görülen en son yenilikler; mevcut binaları, araçları ve nesneleri kullanarak daha sürdürülebilir ve ucuz bir şekilde güneş enerjisi elde etmeye yönelik malzemeler üreten yeni bir endüstriye zemin hazırlayabilir.

Independent Türkçe, CNN, Interesting Engineering, Oxford Üniversitesi



Uzayda miso yapan bilim insanları, ilginç bir tatla karşılaştı

Bilim insanları uzay misosu (ortada) daha uzun bir yol kat ettiği için renginin koyu olduğunu söylüyor (Maggie Coblentz)
Bilim insanları uzay misosu (ortada) daha uzun bir yol kat ettiği için renginin koyu olduğunu söylüyor (Maggie Coblentz)
TT
20

Uzayda miso yapan bilim insanları, ilginç bir tatla karşılaştı

Bilim insanları uzay misosu (ortada) daha uzun bir yol kat ettiği için renginin koyu olduğunu söylüyor (Maggie Coblentz)
Bilim insanları uzay misosu (ortada) daha uzun bir yol kat ettiği için renginin koyu olduğunu söylüyor (Maggie Coblentz)

Uzayda miso yapan bilim insanları, bu yiyeceğin tadının Dünya'dakinden farklı olduğunu keşfetti. Yeni çalışma, astronotların yemek seçeneklerini genişletmenin yanı sıra uzayda yaşam ihtimaline de ışık tutuyor.

Japon mutfağının vazgeçilmezlerinden miso; haşlanmış soya fasulyesi, tuz, pirinç veya arpa gibi tahıllar ve koji mantarıyla yapılıyor. Koji, misonun fermantasyonunu sağlıyor. 

ABD ve Danimarka'dan araştırmacılar, ilk kez yapıldığı tahmin edilen bir deneyle bu yiyecek uzayda hazırlanınca neler olduğunu analiz etti. 

Bilim insanları üç ayrı miso karışımı hazırlayarak birini Massachusetts eyaletinin Cambridge kentine, diğerini Danimarka'nın başkenti Kopenhag'a ve sonuncuyu da alçak Dünya yörüngesindeki Uluslararası Uzay İstasyonu'na (UUİ) gönderdi.

UUİ ve Cambridge'deki karışımlar sıcaklık, nem, basınç, ışık ve radyasyonu takip eden özel bir kapta 30 gün boyunca fermantasyona bırakıldı. Kopenhag'taki fermantasyon ise sıradan bir kapta gerçekleşti.

30 günün ardından "uzay misosu" Dünya'ya gönderildi ve bilim insanları üç yiyeceği test etti.

Bulguları hakemli dergi iScience'ta 2 Nisan'da yayımlanan çalışmaya göre uzayda yapılan miso daha cevizimsi ve kavruk bir tada sahipti. Bu yiyecekte ayrıca bazı bakteri türleri daha fazlaydı ve bir bakteri sadece bu misoda saptandı.

Bilim insanları uzaydaki mikro yerçekimi ve yüksek radyasyon gibi koşulların, mikroorganizmaların büyümesini, metabolizmasını ve böylece fermantasyon sürecini etkileyebileceğini söylüyor.

Tat farklılığının da muhtemelen UUİ'deki yüksek sıcaklıklar sonucu ortaya çıkan ve fermantasyon sürecini hızlandıran pirazin bileşikleriyle ilişkili olduğu tahmin ediliyor.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) Maggie Coblentz, yazarları arasında yer aldığı çalışma hakkında "UUİ'deki fermantasyon, mikrobiyal ölçekte yaşayan bir sistemin mikrobiyal topluluğunun çeşitliliği sayesinde nasıl gelişebileceğini gösteriyor ve uzayda yaşamın var olma potansiyelini vurguluyor" diyor:

UUİ genellikle steril bir ortam olarak görülse de araştırmamız, mikropların ve insan dışı yaşamın uzayda da var olabileceğini göstererek bitkileri ve mikropları kendi gezegenlerinden çıkarıp dünya dışı ortamlara taşımakla ilgili önemli biyoetik soruları gündeme getiriyor.

Çalışma, organizmaların uzayın farklı yerlerinde nasıl değişebileceğini göstermenin yanı sıra astronotların menüsünü zenginleştirme imkanı sunuyor.

Danimarka Teknik Üniversitesi'nden makalenin bir diğer yazarı Joshua Evans "Özellikle gelecekteki uzun süreli uzay görevlerinde astronotların refahını ve performansını artırabilir" diye açıklıyor:

Daha geniş anlamda, yeni aşçılık biçimlerini teşvik edebilir ve alan büyüdükçe uzay araştırmalarında aşçılık ve kültürel temsili genişletip çeşitlendirebilir.

Independent Türkçe, Science Alert, CNN, iScience