NASA'nın mahsur kalan astronotlar için yeni kurtarma planı: SpaceX devrede

Yeryüzüne şubatta dönecekler

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki 4 kişilik mürettebatını genellikle 6 ayda bir yeniliyor (NASA/Roskosmos)
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki 4 kişilik mürettebatını genellikle 6 ayda bir yeniliyor (NASA/Roskosmos)
TT

NASA'nın mahsur kalan astronotlar için yeni kurtarma planı: SpaceX devrede

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki 4 kişilik mürettebatını genellikle 6 ayda bir yeniliyor (NASA/Roskosmos)
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki 4 kişilik mürettebatını genellikle 6 ayda bir yeniliyor (NASA/Roskosmos)

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (UUİ) aylardır eve dönmeyi bekleyen astronotlar için eylüldeki uçuşta iki kişilik yer açtı. 

Boeing'in Starliner aracıyla haziranda UUİ'ye giden Butch Wilmore ve Suni Williams'ın 8 günün ardından yeryüzüne dönmesi planlanıyordu. 

Ancak ilk kez uzaya astronot taşıyan Starliner teknik arıza yaşayınca, ikili uzayda mahsur kaldı. Öte yandan ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi, astronotların mahsur kalmadığını öne sürmüştü. 

NASA geçen hafta yaptığı açıklamada, astronotların SpaceX'in aracıyla geri dönmesine karar verdiğini duyurmuştu. 

Elon Musk'a ait şirketin Dragon aracı en erken 24 Eylül'de iki astronotu UUİ'ye götürecek ve 6 ayın sonundaki görev değişiminde diğer iki astronotla birlikte geri dönecekler. Wilmore ve Williams, yeryüzüne Şubat 2025'te dönmüş olacak. 

NASA, Starliner'ın hâlâ güvenli olmadığı gerekçesiyle aldığı karar nedeniyle normalde eylülde istasyona gidecek iki astronotu bu görevden çıkardı.

NASA'dan Nick Hague ve Roskosmos'tan Aleksandr Gorbunov, UUİ'deki çalışmaları yürütmek üzere Wilmore ve Williams'ın yanı sıra Don Pettit, Aleksey Ovchinin ve Ivan Vagner'e katılıcak.

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi dün yaptığı açıklamada, NASA ekibinden Zena Cardman ve Stephanie Wilson'ın çıkarıldığını ve ilerideki görevlere katılabileceklerini duyurdu. 

NASA'nın Houston'daki Johnson Uzay Merkezi Baş Astronotu Joe Acaba "Daha önce çeşitli nedenlerle mürettebatı değiştirsek de bu uçuş için mürettebatı küçültmek, 4 kişilik bir ekip olarak eğitildiği göz önüne alınınca ayarlanması zor bir karardı" diyerek ekliyor: 

Görev eğitimi boyunca mükemmel performans gösteren tüm mürettebatımıza güvenim tam. Zena ve Stephanie fırlatma öncesinde ekip arkadaşlarına yardım etmeyi sürdürerek profesyonel bir astronot olmanın ne anlama geldiğini gösteriyor.

NASA ayrıca perşembe günü yaptığı açıklamada, Starliner'ın boş halde geri döneceğini de duyurmuştu. 

SpaceX aracının UUİ'ye yanaşması için Starliner'ın park yerinden çıkması gerekiyor. Bu nedenle Boeing kapsülünün 24 Eylül'den önce geri dönmesi bekleniyordu.

NASA'nın açıklamasına göre 12 haftadır uzayda olan Starliner, en erken 6 Eylül'de UUİ'den ayrılarak ertesi günün ilk saatlerinde New Mexico'ya iniş yapacak. 

Independent Türkçe, Mint, Guardian, NASA



Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
TT

Meta, yapay zekâ ihtiyaçları için nükleer enerjiye yöneliyor

Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)
Meta'nın Kaliforniya'daki şirket merkezinin yakınındaki logosu (DPA)

Meta, Constellation Energy'den nükleer enerji satın almak için 20 yıllık bir anlaşma imzalayarak, teknoloji devlerinin veri merkezlerinin artan enerji ihtiyaçlarını karşılamak için sektörle iş birliği yapma eğilimini sürdürdü.

Meta, Haziran 2027'den itibaren Constellation'ın Illinois'deki Clinton Temiz Enerji Merkezi'nden yaklaşık 1,1 gigavat güç satın alacak. Bu, tesisin tek nükleer reaktörünün toplam çıktısını temsil ediyor.

İki şirket, uzun vadeli anlaşmanın santralin devam eden işletimini ve yeniden lisanslanmasını destekleyeceğini doğruladı.

Şarku’l Avsat’ın CNBC'den aktardığına göre Meta'nın taahhüdü olmadan santral, 2017'den bu yana kullandığı emisyonsuz kredinin süresi dolduğunda kapanma riskiyle karşı karşıyaydı.

Constellation Başkanı ve CEO'su Joe Dominguez, “Meta ile ortaklık yapmaktan gurur duyuyoruz... Meta, mevcut santrallerin yeniden lisanslanmasını ve genişletilmesini desteklemenin yeni enerji kaynakları bulmak kadar etkili olduğunu fark etti” ifadelerini kullandı.

Clinton Centre'ın üretimini de 30 megawatt artıracak olan anlaşmanın şartları açıklanmadı. Santral doğrudan Meta'nın veri merkezlerini beslemeyecek; teknoloji devinin yüzde 100 temiz enerji üretme hedefine katkıda bulunurken bölgesel şebekeye güç sağlamaya devam edecek.

Bu duyuru, büyük teknoloji şirketleri ile nükleer endüstri arasında yapılan bir dizi anlaşmanın sonuncusu. Eylül ayında Constellation, Three Mile Island'ı yeniden çalıştıracağını ve 20 yıllık bir anlaşma kapsamında Microsoft'a enerji satacağını duyurmuştu.

Google geçtiğimiz yıl küçük modüler nükleer reaktörler (SMRs) geliştiren Kairos Power ile yaptığı iş birliğinin ardından üç yeni nükleer tesisin geliştirilmesini finanse etme sözü verdi. Amazon ise ekim ayında bu reaktörlerin geliştirilmesi için 500 milyon dolardan fazla yatırım yaptı ve Mart 2024'te Susquehanna Nükleer Santrali’nde faaliyet gösterecek bir veri merkezi kompleksi satın aldı. Amazon, Google ve Meta gibi teknoloji devleri mart ayında Dünya Nükleer Birliği öncülüğünde 2050 yılına kadar nükleer enerjinin küresel olarak üç katına çıkarılması çağrısında bulunan bir taahhüdü imzaladılar.

Ancak Constellation ile yapılan anlaşma, Meta'nın nükleer enerji sektörüne ilk resmi girişi anlamına geliyor. Şirket aralık ayında, ABD'de bir ila dört gigawatt arasında yeni nükleer kapasite ekleme arzusunu belirterek, ortak olacak nükleer enerji geliştiricileri bulmak için bir teklif talebinde bulundu. Gelişmiş nükleer enerjiye odaklanan bu teklif halen değerlendirme aşamasında ve şirketin Clinton tesisine verdiği destekten farklı.

Meta Küresel Enerji Başkanı Urvi Parekh şunları söyledi: “Yapay zekâ hedeflerimizi ilerletmeye devam etmek için temiz ve güvenilir enerjiyi güvence altına almak şart. Clinton tesisinin önümüzdeki yıllarda da faaliyet göstermesine katkıda bulunmaktan ve bu tesisin ABD'nin enerji liderliğini ilerletmenin önemli bir parçası olduğunu göstermekten gurur duyuyoruz.”

Başkan Donald Trump kısa bir süre önce, 2050 yılına kadar ABD'nin nükleer kapasitesini dört katına çıkarma hedefiyle nükleer enerjinin yaygınlaştırılmasını hızlandırmayı amaçlayan dört kararname imzaladı. Bu kararnameler, diğer hususların yanı sıra, Nükleer Düzenleme Komisyonu'nun elden geçirilmesini ve yerli bir nükleer yakıt tedarik zinciri kurulmasını öngörüyor.

Beyaz Saray ayrıca, küçük modüler reaktörler de dahil olmak üzere reaktörlerin düzenleyici onayının hızlandırılması çağrısında bulundu. Geçmişte nükleer projeler yüksek ön maliyetlerden ve uzun inşaat programlarından mustaripti. Sektör, küçük nükleer reaktörlerin nükleer enerjiyi genişletmek için daha uygun maliyetli bir yol olacağını umuyor. Şu anda ABD'de faaliyette olan küçük nükleer reaktör bulunmuyor.

Diğer yandan Constellation dün yaptığı açıklamada, Clinton sahasında küçük bir nükleer reaktör inşa etme olasılığı için Nükleer Düzenleme Komisyonu'ndan yeni bir lisans almayı değerlendirdiğini duyurdu.