İç içe geçmiş 4 bin yıllık "olağanüstü" tabutlar bulundu

"Antik Mısır valisinin kızına ait"

Tabutu süsleyen yazıların, ölen kişiye rehberlik etme amacı taşıdığı tahmin ediliyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Tabutu süsleyen yazıların, ölen kişiye rehberlik etme amacı taşıdığı tahmin ediliyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
TT

İç içe geçmiş 4 bin yıllık "olağanüstü" tabutlar bulundu

Tabutu süsleyen yazıların, ölen kişiye rehberlik etme amacı taşıdığı tahmin ediliyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Tabutu süsleyen yazıların, ölen kişiye rehberlik etme amacı taşıdığı tahmin ediliyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Mısır'da 4 bin yıllık "olağanüstü" bir mezar odası keşfedildi. Odada iç içe konmuş iki tabutta yatan kişinin, bir Antik Mısır valisinin kızı olduğu düşünülüyor. 

Asyut kentindeki bir kazı alanında çalışmalar yürüten arkeologlar, ahşap tabutlar ve başka tarihi eserlerle karşılaştı.

Mısır ve Almanya'dan araştırmacıları içeren ekip, Mısır'ın 12. Hanedanı'ndan I. Senusret döneminde Asyut Valisi olarak görev yapmış Djefaihapi'nin mezarını inceliyordu. 

Orta Krallık döneminin öne çıkan firavunlarından I. Senusret, yaklaşık MÖ 1971'den MÖ 1926'ya kadar hüküm sürmüştü. 

Kazılar sırasında valinin Edi veya İdi diye bilinen kızına ait olduğu düşünülen bir mezar odası da gün yüzüne çıkarıldı. 

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, 2 Ekim Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Edi'nin, iç içe geçmiş iki tabutta yattığını duyurdu. 

Tabutların biri 2,6 ve diğeri de 2,3 metre uzunluğundaydı. Çok iyi durumdaki ahşap tabutların üstünde büyük bir incelikle yazılmış metinler göze çarpıyor. 

Tabuttaki hiyeroglifler, Edi'den "evin hanımı" diye bahsediyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Tabuttaki hiyeroglifler, Edi'den "evin hanımı" diye bahsediyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Kaliforniya Üniversitesi Los Angeles kampüsünden Antik Mısır sanatı ve mimarisi uzmanı Kathlyn Cooney, tabuttaki yazıların, ölen kişinin öteki dünyada yolunu bulmasına yardım etme amacı taşıdığını söylüyor.

Kazı çalışmasında yer almayan Cooney, Live Science'a yaptığı açıklamada "Orta Krallık döneminden iki sağlam tabut bulmak olağanüstü bir şey" diye de ekliyor.

Uzmanlar bu metinlerin, Antik Mısırlıların ölümden sonraki yaşama dair inançları hakkında fikir verebileceğini düşünüyor.

Mezar odasında ayrıca ahşap heykelcikler ve kanopik kavanozlar da bulundu. Antik Mısır'da kanopik kavanozlara, mumyalama işleminde çıkarılan iç organlar konuyordu. 

Araştırmacılar, odadaki ahşap heykelciklerin Edi'yi tasvir ediyor olabileceğini düşünüyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Araştırmacılar, odadaki ahşap heykelciklerin Edi'yi tasvir ediyor olabileceğini düşünüyor (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Tabuttaki kemik kalıntılarına dair ilk incelemelere göre Edi, 40 yaşına gelmeden hayatını kaybetmiş. Bilim insanları ayrıca kadının ayağında bir doğum kusuru olduğunu tahmin ediyor. 

Bulgular üzerindeki incelemelerin ve alandaki kazı çalışmalarının devam etmesi planlanıyor. Bilim insanları bu sayede Asyut Valisi ve kızının hayatının yanı sıra yaşadıkları dönem hakkında da yeni detaylar ortaya çıkarmayı umuyor. 

York Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Joann Fletcher, Newsweek'e yaptığı açıklamada yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Asyut'taki bu keşif, daha önceki Eski Krallık ve Tutankamon ve II. Ramses gibi büyük firavunlarıyla bilinen daha sonraki Yeni Krallık'ın gölgesinde kalan Orta Krallık hakkında bilgilerimizi artıracak" diyor:

Aslında Orta Krallık, yeni bulunan dış tabutun üzerindeki boya işçiliğinin kalitesinde de görülebileceği gibi, büyük bir sanatsal ve kültürel ihtişam dönemiydi.

Independent Türkçe, Live Science, Newsweek, Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı



IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
TT

IBM'in yeni fiber optik teknolojisi, "ışık hızını yapay zeka çağına" taşıyor

Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)
Bilişim teknolojisi devinin yeni modeli, gelişmiş yapay zeka araçlarının eğitimini birkaç haftaya düşürme potansiyeli taşıyor (IBM)

IBM, çiplerin ışık hızıyla iletişim kurmasını sağlayan yeni teknolojisiyle yapay zeka eğitiminde muazzam seviyede hız ve enerji tasarrufu yapılacağını öngörüyor.

Yapay zeka modelleri geliştikçe ihtiyaç duydukları işlemci gücü seviyesi de artıyor. Bunun sonucunda veri merkezleri gittikçe daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor.

Bunun yanı sıra çoğu gelişmiş bilgisayar çipi, hâlâ bakır tellerle taşınan elektrik sinyallerini kullanarak iletişim kuruyor.

Tıpkı internet gibi uzun mesafeler arasındaki iletişimdeyse genellikle fiber optik kablolardan yararlanılıyor.

Veri merkezleri dış dünyayla iletişimde ışık sinyalleriyle iletişim kuran fiber optik kullansa da veri bilgisayara ulaştığında bakır kablolara geri dönülüyor. 

Bakır kabloların istenen hızda iletişim kuramadığı için çoğu veri işlemcisi boşta bekleyerek bir sonraki veri paketinin gelmesini bekliyor.

Bu da özellikle üretken yapay zeka araçlarının eğitimi gibi kapsamlı işlerde yavaşlamaya ve enerji kaybına yol açıyor. 

ABD merkezli bilişim devi IBM, fiber optik teknolojisini çipler arası iletişimde kullanarak sorunun üstesinden gelmeyi amaçlıyor. Şirket 9 Aralık Pazartesi günü yaptığı açıklamada yeni teknolojisini tanıttı.

IBM ekibinden araştırmacılar bir çipin kenarına, mevcut yöntemlerden 6 kat daha fazla optik fiber eklemesini sağlayacak bir modül geliştirdi. 

Milimetre başına 51 optik fiber kabloyu birbirine bağlayan modül, Polimer Optik Dalga Kılavuzu (PWG) denen bir yapı kullanıyor. PWG aynı zamanda iletilen ışık sinyallerinin birbirine karışmasını da engelliyor. 

Araştırma ekibinden Mukesh Khare "Hepimizin bildiği gibi en iyi iletişim teknolojisi fiber optik ve bu nedenle fiber optik her yerde uzun mesafeli iletişimde kullanılıyor" diyerek ekliyor:

Bu yeni teknoloji, fiber optiğin gücünü çipe taşıyor.

Şirket yeni fiber optik kullanan çiplerin, sadece elektrik sinyalleriyle iletişim kuran muadillerine kıyasla 80 kat daha yüksek bant genişliğine sahip olacağını öne sürüyor.

"Işık hızını üretken yapay zeka çağına" taşıdığını ifade eden IBM, böylece geniş dil modellerinin üç ay yerine üç haftada eğitilebileceğini öngörüyor. 

Bilişim devi ayrıca bir yapay zeka modelinin eğitiminden tasarruf edilecek enerjinin ABD'de 5 bin haneye bir yıl boyunca elektrik sağlayabileceğini iddia ediyor. 

IBM Kıdemli Başkan Yardımcısı ve Araştırma Direktörü Dario Gil "Bu çığır açıcı adım sayesinde yarının çipleri, fiber optik kabloların veri merkezlerinin içine ve dışına veri taşımasına benzer şekilde iletişim kuracak ve geleceğin yapay zeka iş yüklerini kaldırabilecek daha hızlı, daha sürdürülebilir iletişim çağını başlatacak" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, New Atlas, New Scientist, IBM