Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

"Düşündüğümüzden çok daha kötüymüş"

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
TT

Modern tarihte kaydedilen en büyük kuş felaketi: 4 milyon kayıp

Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)
Okyanustaki 2,5-3 derecelik sıcaklık farkı, bölgedeki kuşların yarısını öldürmüş (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Heather Renner ve çalışma arkadaşları yaklaşık 10 yıl önce Alaska sahillerine vuran binlerce bayağı dalıcı martıyı fark ettiğinde bir şeylerin fena halde yanlış gittiğini düşündü. 

Seneler süren araştırmalar sonucunda dün Science adlı bilimsel dergide yayımladıkları makale, acı gerçeği ortaya koydu: Bu, modern tarihte en fazla sayıda kuşun öldüğü kayıtlı olay. 

2014-2016'da Pasifik Okyanusu'nun kuzeyindeki suları sıradışı bir sıcak hava dalgasının etkilediği ve bunun sonucunda balık popülasyonunun büyük ölçüde düştüğü bildirildi. 

Balıklarla beslenen çeşitli türlerle birlikte milyonlarca kuşun açlıktan öldüğü vurgulandı. 

Ulusal Alaska Deniz Yaban Hayatı Barınağı'ndan biyolog Heather Renner, Alaska'daki bayağı dalıcı martıların yarısından fazlasının, yani 4 milyon tanesinin öldüğünü buldu.

Diğer yandan çok benzer bir tür olan ince gagalı dalıcı martının bu olaydan ciddi bir şekilde etkilenmemesi de kafa karıştırdı. Araştırmacılar bunun sebebini inceliyor.

Renner, 7 yıldır yürüttükleri çalışmanın ardından "Düşündüğümüzden çok daha kötüymüş" diyor.

Bu felaketin balıklar haricinde en fazla sayıda omurgalının öldüğü olay olarak modern tarih kayıtlarına geçtiğini söylüyor. 

1989'da Alaska'da meydana gelerek tüm dünyada gündem olan Exxon Valdez petrol sızıntısında dahi ölen bayağı dalıcı martı sayısının yüzbinlerle ifade edildiğini belirtiyor. 

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

2014 ve 2021 arasındaki fark böyle görüntülendi (ABD Balık ve Vahşi Yaşam Servisi)

Makalenin yazarlarından Brie Drummond da başta bu kuşların çiftleşmek için kayalık bölgelere gitmemesine şaşırdıklarını, ancak sonra trajediyle yüzleştiklerini ifade etti:

Geri gelmiyorlar çünkü öldüler.

Sıcak dalgasının öncesi ve sonrası incelendiğinde 2016-2022'de Bering Denizi ve Alaska Körfezi'ndeki bayağı dalıcı martı sayısının 2008-2014'e göre yüzde 52 ila 78 düştüğü görüldü. 

Bu popülasyonun yeniden aynı rakamlara ulaşması beklenmiyor. 

Washington merkezli sivil toplum kuruluşu Ocean Conservancy'den (Okyanus Koruma) Megan Williams, dahil olmadığı araştırmayı överek çıkarılacak önemli dersler olduğunu vurguluyor:

Bering Denizi ve Alaska Körfezi'nin son 50-100 yılda olduğu kadar üretken kalmasını bekleyemezsiniz. Artık bu türlerin bazıları deniz ekosistemi tarafından desteklenmiyor. Bu gerçekten trajik.

Independent Türkçe, Washington Post, New York Times



Amazon uzay interneti uydularının fırlatmasını iptal etti

United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)
United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)
TT

Amazon uzay interneti uydularının fırlatmasını iptal etti

United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)
United Launch Alliance'ın Atlas V roketi, 9 Nisan 2025'te Florida'nın Cape Canaveral bölgesinde Amazon Project Kuiper'i taşıyor (Reuters)

Amazon'un Kuiper internet uydularının ilk fırlatılışını iptal etmek zorunda kalmasının ardından Jeff Bezos, Elon Musk'ın Starlink ağına rakip olma arzusunda bir gerileme yaşadı.

United Launch Alliance (ULA), Amazon'un ilk işlevsel Kuiper Projesi uydularından 27'sini Florida'daki Cape Canaveral'dan yörüngeye gönderecekti ancak yoğun bulutlar ve yakındaki yağmur fırlatma güvenliği kurallarını ihlal etti.

ULA fırlatma sözcüsü Caleb Weiss canlı yayın sırasında "Amazon Kuiper Projesi 1'in fırlatma faaliyetlerine bugün devam etmeyeceğimiz doğrulandı" dedi. Henüz yeni bir tarih belirlenmedi.

Amazon'un küresel bir uydu internet ağı kurmaya yönelik milyarlarca dolarlık girişimi Kuiper Projesi'nin, halihazırda 6 bin 750'den fazla uydu konuşlandırmış ve dünya çapında 100'den fazla ülkede ticari operasyonlara başlamış SpaceX'in Starlink uydu ağıyla yarışması amaçlanıyor.

Görsel kaldırıldı.
Elon Musk'ın alçak Dünya yörüngesindeki Starlink'inin, LOFAR teleskobunun üzerinde daireler çizdiğini gösteren bir sanatçı tasviri (Daniëlle Futselaar/ Uluslararası Astronomi Birliği)

Amazon, 3 bin 200'den fazla Kuiper uydusu fırlatmayı planladığını ve ilk uydu ağını konuşlandırmak için 80'den fazla fırlatmayı güvence altına aldığını ifade ediyor.

Sözleşmeler arasında ULA, Arianespace, Bezos'un kurduğu uzay şirketi Blue Origin ve hatta SpaceX var.

Kuiper Projesi Başkan Yardımcısı Rajeev Badyal son fırlatma girişimi öncesinde yaptığı açıklamada, "Bugüne kadarki en gelişmiş iletişim uydularından bazılarını tasarladık ve her fırlatma, ağımıza daha fazla kapasite ve kapsama alanı ekleme fırsatı sunuyor" demişti.

Bu ilk göreve hazırlanırken yerde kapsamlı testler yaptık ancak bazı şeyler sadece uçuş sırasında öğrenilebilir ve ilk kez nihai uydu tasarımımızı fırlatacağız ve ilk kez bu kadar çok uyduyu aynı anda konuşlandıracağız.

İki prototip Kuiper uydusu Ekim 2023'te başarıyla fırlatılmıştı ve Amazon o zamandan bu yana itici sistemlerin, işlemcilerin ve uydular arası bağlantıların performansını geliştiriyor.

Uydular konuşlandırıldıktan sonra araç içi sistemleri harekete geçirip elektrikli tahrik sistemlerini kullanarak kendilerine tahsis edilen 630 kilometre yukarıdaki yörüngeye çıkacak.

Amazon çalışanları daha sonra verileri uydulara aktarıp yerdeki terminallere geri göndererek ağ bağlantısını test edecek.

Independent Türkçe