Mısır'da 3 bin 600 yıllık firavun mezarı bulundu

Mezarın kime ait olduğu bilinmiyor

Gizemli Mısır kralının mezarından bir bölüm (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Gizemli Mısır kralının mezarından bir bölüm (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
TT

Mısır'da 3 bin 600 yıllık firavun mezarı bulundu

Gizemli Mısır kralının mezarından bir bölüm (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)
Gizemli Mısır kralının mezarından bir bölüm (Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Arkeologlar, 3 bin 600 yıl önce bölgede siyasi istikrarsızlığın yaşandığı dönemde hüküm sürmüş ve kimliği henüz bilinmeyen Mısır firavununun mezarını ortaya çıkardı.

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, kraliyet mezarının Abidos'taki antik Anubis Dağı nekropolünde yer seviyesinin yaklaşık 7 metre altında bulunduğunu açıkladı.

Bulgu, nekropoldeki kraliyet mezarlarının gelişimine dair yeni kanıtlar sunuyor.

Antik Mısır'ın en eski şehirlerinden Abidos'un tarihi, MÖ 1700'le 1600 arasında Yukarı Mısır'ı yöneten bir dizi kraldan oluşan Abidos Hanedanlığı dönemine kadar uzanıyor.

Gizemli firavunun mezarı, yaklaşık 5 metre yüksekliğe ulaşan kerpiç tonozlarla kaplı, kireçtaşından yapılma mezar odasından oluşuyordu.

Arkeologlar ayrıca mezar odasına giden girişin her iki yanında soluk yazıtlar buldu. Yazıtlardan birinin tanrıçalar İsis ve Neftis'e ait olduğunu, diğer sarı yazıt şeritlerininse bir zamanlar kralın adını hiyerogliflerle yazdığını belirttiler.

Araştırmacılar, günümüze ulaşan süsleme ve metinlerin Kral Senebkay'ın mezarında keşfedilen sanat eserleri ve yazıtlarla benzerlikler taşıdığını söyledi.

Mısır Eski Eserler Sektörü Başkanı Mohamed Abdel Badie, yeni keşfedilen mezarın Abidos Hanedanlığı'na atfedilen daha önce bilinen anıt mezarlardan çok daha büyük göründüğünü belirtti.

Badie, gizemli mezarın sahibinin adının henüz belirlenemediğini ancak kesinlikle Senebkay'dan önce hüküm süren krallardan birine ait olduğunu söyledi.

Son bulgu, arkeologların II. Tutmosis adlı bir başka Mısır firavununun kraliyet mezarlığını bulmasından günler sonra geldi.

Son kazıda ayrıca Abidos'un kuzeyindeki Banawit köyünde Roma dönemine ait bir çömlek atölyesi ortaya çıkarıldı.

Bakanlık, ön analizlerin, çömlek atölyesinin Bizans döneminde kullanıldığını ve MS 7. yüzyılda mezarlık olarak yeniden kullanıldığını, muhtemelen 14. yüzyıla kadar uzandığını gösterdiğini söyledi.

Banawit alanında ortaya çıkarılan kanıtlar, buranın antik Mısır bölgesine çanak çömlek ve cam tedarik eden en büyük imalathanelerden biri olduğuna işaret ediyor.

Kazılarda alanda birkaç büyük fırına, kap depolama alanlarına ve Demotik ve Yunanca yazı yazmakta kullanılan 32 çanak çömlek parçasından oluşan bir koleksiyona dair kanıtlar bulundu.

Araştırmacılar, ostraca diye bilinen bu çanak çömlek parçalarının o dönemdeki ticari işlemleri ve vergi ödeme yöntemlerini detaylandırdığını söyledi.

Banawit'te ayrıca iskelet ve mumyalar içeren kerpiç mezarlar da dahil çok sayıda gömü keşfedildi. Araştırmacılar, bunların muhtemelen aile mezarları olduğunu söyledi.

Mezarlardan birinde renkli kumaş başlık takmış uyuyan bir çocuğun mumyası, diğerindeyse 30'lu yaşlarında bir kadının kafatası bulundu.

Arkeologlar ayrıca alanda buğday kökleri ve doum palmiyeleri ve arpa da dahil eski bitki tohumlarının kalıntılarını buldu.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news



Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe