Samanyolu'nun merkezinde "uzay kasırgaları" keşfedildi

Uluslararası araştırmacılar gizemli hortumların nasıl oluştuğundan henüz emin değil

Bir grup araştırmacı Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gizemli "uzay kasırgaları" bulduklarını söylüyor. Bu keşfi, var olan en büyük astronomik projeyi kullanarak yaptılar (NSF/AUI/NSF/NRAO/B. Foott)
Bir grup araştırmacı Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gizemli "uzay kasırgaları" bulduklarını söylüyor. Bu keşfi, var olan en büyük astronomik projeyi kullanarak yaptılar (NSF/AUI/NSF/NRAO/B. Foott)
TT

Samanyolu'nun merkezinde "uzay kasırgaları" keşfedildi

Bir grup araştırmacı Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gizemli "uzay kasırgaları" bulduklarını söylüyor. Bu keşfi, var olan en büyük astronomik projeyi kullanarak yaptılar (NSF/AUI/NSF/NRAO/B. Foott)
Bir grup araştırmacı Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde gizemli "uzay kasırgaları" bulduklarını söylüyor. Bu keşfi, var olan en büyük astronomik projeyi kullanarak yaptılar (NSF/AUI/NSF/NRAO/B. Foott)

Julia Musto 

Bilim insanları Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde dönen "uzay kasırgaları" bulduklarını açıkladı.

Süper kütleli kara delik Sgr A* da dahil, galaksinin merkezinin aktif olduğu, dönen toz ve gaz molekülleriyle dolu olduğu bilinmesine rağmen süreç gizemini koruyordu.

Gökbilimciler, Şili çölündeki düzinelerce radyo teleskobunu içeren ve halihazırda en büyük astronomik proje olan Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi'ni (ALMA) kullanarak perdeyi aralayabildi ve bölgeye bakışlarını netleştirdi. "Kasırga" denen şeyleri de bu şekilde tespit ettiler.

Şanghay Astronomi Gözlemevi'nde araştırma profesörü olan Xing Lu yaptığı açıklamada, "Bunları uzay kasırgaları olarak düşünebiliriz: Bu şiddetli gaz akımları, kısa sürede dağılıyor ve maddeyi çevreye verimli bir şekilde dağıtıyor" diyor.

Lu, hakemli dergi Astronomy & Astrophysics'te yayımlanan çalışmanın sorumlu yazarı.

Ekip, teleskop dizisinin yüksek çözünürlükte görüntüleme yeteneklerini kullanarak galaksinin merkezindeki soğuk ve yoğun bölgelerdeki dar ışık şeritlerini haritalandırdı.

Şangay Jiao Tong Üniversitesi'nden Kai Yang, yönettiği çalışmayı şöyle açıklıyor:

Madde akışlarını gösteren ALMA görüntülerini kontrol ettiğimizde, bu uzun ve dar iplikçiklerin herhangi bir yıldız oluşum bölgesinden mekansal olarak uzak olduğunu fark ettik. Bildiğimiz herhangi bir cisme benzemeyen bu iplikçikler bizi gerçekten şaşırttı. O zamandan beri ne oldukları üzerine kafa yoruyoruz.

Buldukları şey, daha önce keşfedilen yoğun gaz iplikçikleri profiline uymuyor ve bunların nasıl oluştuğu bilinmiyor. Ancak bilim insanlarının bir fikri var.
 

Bu ince iplikçiklerin nasıl oluştuğu bilinmiyor. Şiddetli gaz akımları, yıldızların oluştuğu bölgelerden uzakta üretiliyor (Yang ve ekip arkadaşları)

Bu ince iplikçiklerin nasıl oluştuğu bilinmiyor. Şiddetli gaz akımları, yıldızların oluştuğu bölgelerden uzakta üretiliyor (Yang ve ekip arkadaşları)

Parlak çizgi emisyonları ve diğer gözlemlerin varlığına değinen araştırmacılar, bunun enerji yüklü şok dalgalarından kaynaklanabileceğini söylüyor.

Bulgular, Samanyolu'nun merkezinde neler yaşandığına dair daha ayrıntılı bir bakış açısı sunuyor ve orada dolanan maddenin döngüsel bir sürece girdiğini gösteriyor.

Şoklar, kasırgaları yaratarak gazı serbest bırakıyor olabilir. Ardından gaz dağılarak salınan maddeye yakıt takviyesi yapıyor. Daha sonra şokların serbest bıraktığı moleküller donuyor.

Makalenin yazarları, teleskop dizisini kullanarak gelecekte yapılacak gözlemlerin, kasırgaların nasıl oluştuğunu doğrulayacağını umuyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space

 



Astronomi meraklıları tam ay tutulmasını izledi

Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
TT

Astronomi meraklıları tam ay tutulmasını izledi

Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)
Ürdün'ün başkenti Amman'daki Spor Şehri'nde teleskopla ay tutulmasını izleyen bir adam (Reuters)

Astronomi meraklıları, dün başta Asya olmak üzere Avrupa ve Afrika'da da gözlenen tam ay tutulması sırasında "kanlı ay"ı görme fırsatı buldu. 

Suudi Arabistan'ın güneybatısındaki el-Baha semalarında gerçekleşen ay tutulması, ilgililer tarafından izlendi (SPA)Suudi Arabistan'ın güneybatısındaki el-Baha semalarında gerçekleşen ay tutulması, ilgililer tarafından izlendi (SPA)

Dünya'nın ayını kırmızıya boyayan bu olgu, Güneş, Dünya ve Ay'ın bu sırayla mükemmel bir şekilde hizalandığı ve Ay'ın dolunay olduğu zamanda meydana gelir.

Bu fenomeni gözlemlemek için en iyi fırsat Asya'da, özellikle Çin ve Hindistan'da, ayrıca Doğu Afrika ve Batı Avustralya sakinleri için vardı.

Tam ay tutulması GMT saatiyle 17:30'dan 18:52'ye kadar sürdü.

 İranlı kadın, Tahran'daki bir köprüde bulunan teleskopla tam ay tutulmasını izliyor (EPA)İranlı kadın, Tahran'daki bir köprüde bulunan teleskopla tam ay tutulmasını izliyor (EPA)

Avrupa ve Afrika'dakiler de akşamın erken saatlerinde ay doğarken, kısa süreli bir kısmi tutulma görme şansına sahip oldu. Ancak Amerika kıtasındakiler bu olayı göremedikleri için daha az şanslıydı.

Rusya'nın başkenti Moskova'daki yüzen köprüde gerçekleşen tutulmanın ardından (AP)Rusya'nın başkenti Moskova'daki yüzen köprüde gerçekleşen tutulmanın ardından (AP)

Ay, güneş ışınlarını engelleyen Dünya'nın gölgesine girerken kırmızıya döner ve beyaz parlaklığını yavaş yavaş kaybeder.

Belfast Üniversitesi'nde astrofizikçi olan Ray Milligan, aya ulaşan tek güneş ışığının “Dünya'nın atmosferinde yansıtılıp saçılan ışık” olduğunu belirtti.

 Bir kadın, Yunanistan'ın başkenti Atina'daki antik Atina Gözlemevi yakınlarında gerçekleşen tutulma sırasında teleskopla ayın fotoğrafını çekiyor (Reuters)Bir kadın, Yunanistan'ın başkenti Atina'daki antik Atina Gözlemevi yakınlarında gerçekleşen tutulma sırasında teleskopla ayın fotoğrafını çekiyor (Reuters)

Ancak, Milligan'a göre mavi dalga boyları kırmızı dalga boylarından daha kısadır ve bu nedenle Dünya'nın atmosferinden geçerken daha kolay dağılırlar. Milligan, “Ay'a kan kırmızısı rengini verenin bu olduğunu” ifade ediyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Güneş tutulmasını gözlemlemek için özel gözlükler gerekirken, ay tutulmasını gözlemlemek için sadece uygun hava koşulları, açık gökyüzü ve doğru konumda olmak yeterlidir.

Endonezya'nın başkenti Cakarta'da tam ay tutulması izleniyor (Reuters)Endonezya'nın başkenti Cakarta'da tam ay tutulması izleniyor (Reuters)

Mart ayında gözlemlenen tutulmanın ardından bu yılki ikinci tam ay tutulması olan olay, 12 Ağustos 2026'da gerçekleşmesi beklenen büyük güneş tutulmasının habercisi niteliğinde.

2006 yılından sonra Avrupa'da görülecek ilk tam güneş tutulması, İspanya ve İzlanda'da tamamen, diğer ülkelerde ise kısmen görülebilecek.


Apple, ChatGPT'ye rakip olmak için Siri'yi yenilemeyi planlıyor

Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)
Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)
TT

Apple, ChatGPT'ye rakip olmak için Siri'yi yenilemeyi planlıyor

Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)
Apple'ın geliştirdiği dijital asistan Siri, 14 Şubat 2025'te Fransa'nın güneybatısındaki Bordeaux kentinde bir akıllı telefon ekranında görülüyor (AFP)

Apple'ın ChatGPT gibi önde gelen yapay zeka sohbet botlarıyla rekabet edebilmek için Siri asistanını büyük ölçüde yenilemeyi planladığı bildirildi.

Bloomberg'ün haberine göre ABD merkezli teknoloji devi, yapay zeka destekli arama aracını kullanıma sunmak için Google'dan yardım istedi ve piyasaya çıkış tarihi gelecek yılın başları olarak belirlendi.

Şirket içinde World Knowledge Answers (Dünya Bilgisi Yanıtları) diye adlandırılan özellik, büyük dil modellerini (BDM) kullanarak ChatGPT'ye benzer işlevler sunacak.

Yöneticilerin "yanıt motoru" diye adlandırdığı bu yenilik; metin, fotoğraf, video ve ilgi çekici noktaları destekleyecek.

Bu adım, Apple'ın 2011'de iPhone'da sesli asistan olarak kullanıma sunduğu Siri için uzun süredir vaat edilen iyileştirmenin bir parçası.

Şirket, hazirandaki Dünya Çapında Geliştirici Konferansı (Worldwide Developer Conference / WWDC) sırasında Siri'nin yapay zeka destekli güncellemesinin 2026'ya erteleneceğini duyurmuştu. Yeni güncellemenin ayrıntılarını içeren çarşamba günkü haberin ardından Apple'ın hisseleri yaklaşık yüzde 5 yükseldi.

Apple'ın yazılım şefi Craig Federighi ağustosta, Cupertino merkezli şirketin en önemli önceliğinin Siri'nin geliştirilmesi olduğunu söylemişti.

Geçen ay bütün çalışanların katıldığı bir toplantıda konuşan yönetici, Apple'ın yapay zeka tekliflerini artırmak için üçüncü taraflarla görüştüğünü açıklamıştı.

Federighi "Bu gelişme bizi yalnızca duyurduğumuz yenilikleri değil, hayal ettiğimizden çok daha kapsamlı bir iyileştirmeyi sunabilecek konuma getirdi" demişti. 

İnsanların daha fazla ciddiye aldığı bir proje yok.

The Independent daha fazla bilgi için Apple'la temasa geçti ancak şirket genellikle piyasaya sürülmemiş ürünler hakkında yorum yapmıyor.

Yeni yapay zeka asistanı için olası bir platform, Apple'ın geliştirme aşamasında olduğu söylenen bir robot olabilir.

Siri'nin bu robota entegre edilerek, cihazın insan benzeri bir yüz kazanması planlanıyor. Cihaz prototiplerinde Apple'ın Finder logosunun hareketli bir versiyonunun kullanıldığı bildiriliyor.

Görsel kaldırıldı.


Apple, CEO Tim Cook'un "hayranlık uyandıran" diye nitelediği bir etkinlikle, gelecek salı günü en yeni iPhone 17 serisini tanıtacak ve Apple Watch ve AirPods serilerindeki güncellemeleri duyuracak.

Cihazların yeni biçim katsayılarıyla gelmesi beklenirken, iPhone, iPad, Mac, Apple Watch, Apple TV ve Car Play işletim sistemlerinde büyük bir revizyon da duyurulabilir.

Apple Etkinliği'nin canlı yayını 9 Eylül'de yerel saatle 10.00'da (TSİ 20.00) gerçekleşecek ve etkinliğin tamamı The Independent'ta aktarılacak.

Independent Türkçe


OpenAI'ın CEO'su, ölü internet teorisine hak verdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

OpenAI'ın CEO'su, ölü internet teorisine hak verdi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'ın CEO'su Sam Altman, "ölü internet teorisinde" biraz doğruluk payı olabileceğini öne sürdü.

Bu komplo teorisindeki fikre göre, internetteki içeriklerin ve gerçek kişiler gibi görünen profillerin çoğu aslında bilgisayarlar tarafından otomatik olarak oluşturuluyor ve internet büyük ölçüde "ölü" halde.

Teori sık sık çürütülse de son yıllarda yapay zeka sistemlerinin yaygınlaşması ve eskiden Twitter diye bilinen X gibi platformlarda botları engellemeye yönelik girişimlerin başarısız olması, bu fikre giderek daha fazla itibar edilmesine neden oluyor. 

Ve Altman da daha önce teoriye inanmamasına rağmen, bunda bir miktar haklılık payı olabileceğini öne sürdü.

Altman "Ölü internet teorisini hiç ciddiye almamıştım ama görünen o ki, şu anda büyük dil modelleri tarafından kullanılan çok sayıda twitter hesabı var" diye yazdı.

Büyük dil modelleri (BDM), ChatGPT ve Anthropic'in Claude'u gibi benzer ürünlerin arkasındaki teknolojiyi ifade ediyor.

Altman'ın OpenAI'ın başındaki rolü nedeniyle, uyardığı soruna doğrudan katkıda bulunduğunu öne süren kullanıcılar, bu açıklamaya büyük tepki gösterdi.

ChatGPT'nin 2022'nin sonlarında piyasaya sürülmesi, diğer birçok benzer sistemin internette kullanıma sunulmasına yol açtı ve hem gerçek hem de kötü niyetli kullanıcıların çevrimiçi platformlarda otomatik içerik ve gönderi oluşturmasını çok daha kolay hale getirdi.

Bazıları da Altman'ın tweet'inin, World Network'teki çalışmalarından kaynaklanmış olabileceğini öne sürüyor. Daha önce Worldcoin diye bilinen şirketi 2019'da kurmuştu. Şirket, insanların gözlerini tarayarak internette gerçek kimliklerini kanıtlamasını sağlayacak bir yöntem geliştirmeyi hedeflediğini belirtiyor. Bu, yapay zeka destekli sistemlerin çevrimiçi etkisini durdurmanın yolu olarak teşvik ediliyor.

Independent Türkçe