Uzayda yaşam için kritik adım: Ay toprağından güneş paneli

Araştırmacılar, Ay yüzeyinde güneş pilleri inşa etmenin bizi onları uzaya taşımak zorunda kalmaktan kurtaracağını öne sürüyor.

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Uzayda yaşam için kritik adım: Ay toprağından güneş paneli

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Bilim insanları, astronotların Ay'ı kullanarak uzayda yaşamamızı sağlayacak güneş panelleri inşa edebileceklerini öne sürdü.

Yeni araştırma, gelecekteki uzay kaşiflerinin enerji toplamak için kendi yollarını inşa etmelerine olanak tanıyarak bizi, bunları uzaya fırlatmak için yakıt ve kaynak tüketmek zorunda kalmaktan kurtarabilir.

Bu bulgular, simüle edilmiş Ay tozundan güneş panelleri üretmeyi başaran ve aynı şeyi gerçek Ay tozuyla da yapmanın mümkün olabileceğini öne süren araştırmacılara ait.

Çalışma, Ay'ın yüzeyinden su çıkarma ve oradaki tozdan evler için tuğla yapma olanaklarını inceleyen benzer araştırmaları takip ediyor.

Araştırmacıların yarattığı güneş pilleri de diğerleri gibi güneş ışığını enerjiye dönüştürebiliyor ve radyasyondan kaynaklanan hasara dayanabiliyor. Ancak bunu uzaya ağır güneş panelleri taşımak zorunda kalmadan yapabiliyorlar.

Almanya'daki Potsdam Üniversitesi'nden baş araştırmacı Felix Lang, "Şu anda uzayda kullanılan güneş pilleri inanılmaz, yüzde 30 hatta yüzde 40 verimliliğe ulaşıyorlar ancak bu verimliliğin bir bedeli var" diyor. 

Çok pahalılar ve kapak olarak cam veya kalın bir folyo kullanıldığı için nispeten ağırlar. Tüm bu pilleri uzaya taşımayı haklı çıkarmak zor.

Araştırmacılar bunun yerine, bu güneş pillerini uzayda üretmenin yollarını inceledi. Astronotların bunu yapmak için Dünya'da üretilen camı, Ay regolitinden ya da Ay'daki gevşek, kayalık yüzeyden yapılan camla değiştirmesi gerekiyor.

Bilim insanları bu sayede bir uzay aracının kütlesinin yüzde 99,4 oranında azaltılabileceği ve maliyetlerin de yüzde 99 oranında düşürülebileceğini söylüyor. Bunun da Ay'daki yerleşimleri daha kolay, hızlı ve ucuz bir şekilde inşa etmemize olanak sağlayacağını öne sürüyorlar.

Araştırmacılar planı test etmek için Ay'daki tozu temsil edecek şekilde tasarlanmış bir madde topladı. Bu maddeyi bir tür cam (Ay camı) haline getirerek bununla güneş pilleri yaptılar.

Bilim insanları Ay camını, güneş ışığını ucuz, kolay ve verimli bir şekilde elektriğe dönüştürme kabiliyeti nedeniyle bazen mucize malzeme diye adlandırılan perovskitle birleştirerek bunu üretti.

Lang, "Ağırlığı yüzde 99 oranında azaltınca, yüzde 30 oranında ultra verimli güneş pillerine ihtiyaç kalmaz, sadece Ay'da daha fazlasını üretmek gerekir" diyor.

Ayrıca bizim pillerimiz radyasyona karşı daha kararlıyken diğerleri zamanla bozuluyor.

Araştırmacılar güneş pillerine uzaydaki düzeyde radyasyon göndererek radyasyon becerilerini test etti. Standart cam uzayda kahverengiye dönüşürken, Ay camının doğal kahverengi tonu daha kararlı olmasını sağladığından, Ay camı pillerinin aslında Dünya'da yapılanlardan daha iyi olduğunu buldular.

Ekip, karmaşık bir saflaştırma süreci gerektirmeyen ve erimek için yalnızca yoğun güneş ışığına ihtiyaç duyan bu Ay camını yapmanın nispeten basit olduğunu keşfetti.

Ancak yine de başka zorluklar ortaya çıkabilir. Örneğin, Ay'daki düşük yerçekimi nedeniyle madde, farklı şekillerde biçim alabilir ve Ay'daki vakumda perovskitleri işlemek mümkün olmayabilir.

Araştırma, Device adlı hakemli dergide yayımlanan "Moon Photovoltaics utilizing Lunar Regolith and Halide Perovskites" (Ay Regoliti ve Halojenür Perovskitleri Kullanan Ay Fotovoltaikleri) başlıklı yeni bir makalede açıklanıyor.

Independent Türkçe



WeTransfer'in yeni kuralları kullanıcıları kızdırdı

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)
TT

WeTransfer'in yeni kuralları kullanıcıları kızdırdı

(Hans Lucas/AFP)
(Hans Lucas/AFP)

WeTransfer'in hüküm ve koşullarında yapılan değişiklik küresel çapta büyük öfkeye yol açtı.

Tartışmalı güncellemeleri geri çeken şirket, büyük tepkilerin "kafa karışıklığından" kaynaklandığını öne sürdü.

WeTransfer kullanıcıların yüklediği dosyaları internetten başkalarına göndermesine ve o kişilerin daha sonra dosyaları tekrar indirebilmesine olanak tanıyor.

Şartlarında yakın zamanda yapılan ve 8 Ağustos'ta yürürlüğe girmesi planlanan değişiklik, yüklenen dosyaların "makine öğrenimi modellerinin performansını artırmakta" kullanılabilmesini sağlayacak. Bu, WeTransfer'e dosyaları farklı şekillerde kullanma hakkı tanıyan ve şirketin hizmeti güçlendirmek için gerekli gördüğü kapsamlı kuralların bir parçasıydı.

Ancak bu değişiklikler, özellikle de özel dosyaların yapay zeka araçlarını eğitmek için kullanılabileceğine işaret edenler, sert tepkilere ve kullanıcıların alternatif platformlara yönelmesi çağrılarına neden oldu.

Şimdiyse WeTransfer, BBC'ye "WeTransfer üzerinden paylaşılan içeriği işlemek için makine öğrenimi ya da herhangi bir yapay zeka biçimi kullanmadığını ve herhangi bir üçüncü tarafa içerik ya da veri satmadığını" açıkladı.

Sözkonusu maddenin, "içerik denetimini iyileştirmek" ve zararlı içeriğin yayılmasını sınırlamak için olası yapay zeka kullanımına izin vermek adına eklendiği belirtildi.

Ancak site, "dilin anlaşılmasını kolaylaştırmak" için şartları değiştireceğini söyledi. BBC'ye "Bu bölüm müşterilerimizin kafasını karıştırmış olabilir" dendi.

WeTransfer artık kuralları değiştirdi, böylece site hâlâ yüklenen içeriği kullanma lisansına sahip olacak ancak yapay zekaya yapılan atıfı kaldıracak. Güncellenen değişiklikte artık "İçeriğinizi, Gizlilik ve Çerez Politikamıza uygun olarak Hizmeti işletmek, geliştirmek ve iyileştirmek amacıyla kullanmamız için bize telifsiz bir lisans veriyorsunuz" ifadesi yer alıyor.

Şirket, The Independent'ın yorum talebine dönüş yapmadı.

Sözkonusu değişiklikler 8 Ağustos'ta yürürlüğe girecek.

Independent Türkçe