Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Kutup bölgelerinde yuva yaptıklarına dair en eski kanıt bulundu

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science



Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Facebook, dünyanın en popüler sosyal ağında devam eden temizlik kapsamında 10 milyondan fazla hesabı sildi.

Facebook'un ana şirketi Meta bu hamlenin amacının "spam içerikleri engellemek" ve gerçek hesapları teşvik etmek olduğunu belirtse de bazı kullanıcılar, hesaplarının bir yanlış anlamayla silinmesinden şikayet ediyor.

Bir blog yazısında bu rakamı doğrulayan Facebook, 2025'in ilk yarısında her ay 1 milyondan fazla hesabın silindiğini açıkladı.

Şirket blog gönderisinde, "Çoğu zaman aynı mim ya da video, bazen bunun yaratıcısı gibi davranan hesaplarda, bazen de farklı spam hesaplarda tekrar tekrar ortaya çıkıyor" diye yazdı.

Bu durum kullanıcı deneyimini herkes için olumsuz etkiliyor ve yeni seslerin ortaya çıkmasını zorlaştırıyor. Facebook'taki orijinal olmayan içeriği azaltmak ve nihayetinde orijinal içerik paylaşan üreticileri koruyup desteklemek için daha güçlü önlemler alıyoruz.

Düzinelerce kullanıcı, sahte olmamasına rağmen hesaplarının kaldırıldığına dair benzer deneyimlerini sosyal medyada paylaşırken bazıları, hesaplarını yanlışlıkla sahte diye tanımlayan yapay zeka sistemlerini sorumlu tutuyor.

Bir kullanıcı Reddit forumu MetaLawsuits'te yazdığı bir gönderide "Görünüşe göre bağlantı kurma becerisi, anlayıştan yoksun bir algoritma tarafından elimizden alınıyor" diyor.

Müşterilerimize, iş bağlantılarımıza ulaşmaya ve ilişkilerimizi sürdürmeye çalıştığımız için işletmemiz şu anda sıkıntı içinde. Oğlumun otizm destek ağının da kesilmesi terk edilmiş hissetmemize neden oldu... Bu kopukluk insanlık dışı, adaletsiz ve son derece yürek parçalayıcı.

"Meta'nın engelleme dalgası" diye adlandırılan toplu silinmelerin, yine Meta'ya ait olan Instagram'daki kullanıcıları da etkilediği anlaşılıyor.

The Independent, silinen gerçek hesaplarla ilgili daha fazla yorum için şirketle temasa geçti.

Hesabı silinen tüm kullanıcılara bu işlemi bildiren bir e-posta gönderiliyor.

Şirketin destek sayfalarına göre Facebook kullanıcıları hesaplarının herhangi bir şekilde askıya alınmasına 180 gün içinde itiraz edebiliyor ve bu sürenin sonunda profil kalıcı olarak siliniyor.

Bu büyük ölçekli hesap silme işlemi, diğer teknoloji şirketlerinin de kendi platformlarını temizlemek üzere adımlar attığı bir dönemde yaşanıyor.

2023'te Google, milyonlarca kullanıcıyı etkilemeye devam eden bir hamleyle, etkin olmayan tüm Gmail, Fotoğraflar ve Drive hesaplarını sileceğini duyurmuştu.

Meta'nın patronu Mark Zuckerberg daha önce Facebook'ta etkileşimi artırmak amacıyla daha da aşırıya kaçan temizlikler yapılmasını önermişti.

2022'de şirket içi bir e-posta göndererek tüm Facebook kullanıcılarının arkadaşlarını silme planını açıkladığı bildirilmişti.

"Muhtemelen çılgınca bir fikir: Herkesin grafiklerini [bağlantılarını] silerek baştan başlamalarını sağlamayı düşünebiliriz" diye yazdığı şirket yöneticileri, bu fikri geri çevirmişti.

Independent Türkçe