SpaceX dünyanın en büyük roketinin tasarımını değiştirdi

SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
TT

SpaceX dünyanın en büyük roketinin tasarımını değiştirdi

SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)

SpaceX, Mars'a gönderilecek Starship'in birkaç başarısız uçuş denemesinin ardından roketin yenilenmiş radikal tasarımını kamuoyuyla paylaştı.

Elon Musk'ın uzay şirketi, Super Heavy güçlendiricisini Dünya'ya geri getirmek için kullanılan ana iniş kanatlarından birini kaldıracağını çarşamba günü duyurdu.

Yeni nesil roket, önceki versiyonlara göre daha güçlü ve yüzde 50 daha büyük üç ızgara kanatla donatılacak.

Roketin Super Heavy güçlendiricisini fırlatıp indirmek üzere en son mayısta yapılan denemede, dev roket fırlatma rampasına geri dönemeyerek Meksika Körfezi'ne düşmüştü. Ana araçsa Hint Okyanusu'nu geçtikten sonra patlamıştı.

Uzay şirketi, X'te paylaştığı bir dizi gönderide, "Yeniden tasarlanan ızgara kanatlar yüzde 50 daha büyük ve daha dayanıklı. Araç kontrolü için 4 kanattan üçe geçilirken, roketin daha yüksek hücum açılarında alçalması sağlandı" ifadelerini kullandı.

Ayrıca yeni bir yakalama noktasının eklenmesi ve güçlendiricinin yakalama kulesinin kollarıyla hizalanması için daha alçak bir konuma yerleştirilmesi sayesinde kanatlar, araçların kaldırılması ve yakalanması için de kullanılacak.

y6u78ı90
Starship'in yeni Super Heavy roketinin ızgara kanadı (SpaceX) 

SpaceX'in patronu Elon Musk, şirketin X'teki gönderisini "En iyi kısmı, hiçbir kısmı olmaması" yorumuyla paylaştı.

ABD Sahil Güvenlik Teşkilatı'nın, SpaceX'in Teksas'ın güneyinde yer alan Starbase tesisi etrafındaki nehirler, su yolları ve deniz alanları için yayımladığı deniz tehlikesi uyarılarına göre, bir sonraki Starship fırlatması bu hafta sonu kadar erken bir tarihte gerçekleşebilir.

Musk önceki haftalarda X'te paylaştığı bir gönderide, SpaceX'in "Starship'i ağustos ortalarında fırlatmayı planladığını" söylemişti.

SpaceX genellikle fırlatmadan bir veya iki gün öncesine kadar test uçuşlarının ne zaman gerçekleşeceğini açıklamıyor.

Son denizcilik bildirimleri, denemenin 16 Ağustos Cumartesi günü yerel saatle 06.30 ila 20.30'da yapılabileceğine işaret ediyor.

Uyarıda "Roket fırlatma faaliyetlerinden kaynaklanan seyir tehlikeleri arasında serbest düşen enkazlar ve/veya çeşitli kontrol yöntemleri altında alçalan araçlar ya da araç bileşenleri olabilir" ifadelerine yer verildi.

10. Uçuş adı verilen son test uçuşu, daha önce 2026 sonuna kadar dünyanın en büyük roketini Kızıl Gezegen'e gönderme niyetini açıklayan Musk'ın Mars hayalleri için kritik bir test olacak.

Teknoloji milyarderi martta yaptığı X paylaşımında, Starship'in Tesla'nın insansı robotu Optimus'u taşıyarak gelecek yılın sonunda Mars'a doğru yola çıkacağını söylemişti.

Musk "Bu inişler başarılı olursa insanlı inişler 2029'da başlayabilir ancak 2031 daha muhtemel" demişti.

Independent Türkçe



Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Yapay zekanın bulduğu malzeme, bataryalarda devrim yaratabilir

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

Bilim insanları, yapay zekanın bataryaları dönüştürebilecek yeni malzemeler keşfettiğini iddia ediyor.

Batarya teknolojisi, daha sürdürülebilir bir dünyaya doğru ilerlemenin anahtarı olabilir. Araştırmacılar, bataryaların daha iyi elektrikli araçların yanı sıra telefonlar gibi daha küçük teknolojik aletleri de dönüştürmenin önemli bir yolu olabileceğini umuyor.

Ancak mevcut batarya teknolojimiz de kusurlu. Cihazlarımızın çoğuna güç veren lityum iyon piller nispeten düşük yoğunluklu, zamanla enerji kaybediyor ve ısıyla diğer değişikliklere karşı hassas.

Araştırmacıların bu sorunları çözeceğini umduğu şeylerden biri, çok değerlikli bataryalar. Bu bataryalar, lityum iyon pillere kıyasla daha kolay bulunabilen elementler kullandığından, daha ucuz, daha kolay ve daha temiz üretilebilir.

Dahası, onları çalıştıran teknoloji, bu bataryaların mevcutlara kıyasla daha verimli ve daha yüksek kapasiteli olacağını gösteriyor.

Ancak bataryada kullanılan çok değerlikli iyonların daha büyük boyutu ve daha yüksek elektrik yükü, bunların bir pile dahil edilmesini zorlaştırabilir.

Araştırmacılar, ChatGPT gibi sistemlerde kullanılana benzer bir teknoloji olan üretken yapay zekayı, bu sorunu çözebilecek yeni malzemeler bulmak için kullandı.

New Jersey Teknoloji Enstitüsü'nden Dibakar Datta, "En büyük engellerden biri umut vadeden batarya kimyalarının eksikliği değil, milyonlarca malzeme kombinasyonunu test etmenin imkansızlığıydı" dedi.

Bu uçsuz bucaksız alanda araştırma yapmak ve çok değerlikli pilleri gerçekten pratik hale getirebilecek birkaç yapıyı tespit etmek için hızlı ve sistematik bir yol olarak üretken yapay zekaya yöneldik. Bu yaklaşım, binlerce potansiyel adayı hızla keşfetmemizi sağlayarak, lityum iyon teknolojisine daha verimli ve sürdürülebilir alternatifler arayışımızı önemli ölçüde hızlandırıyor.

Araştırmacılar, farklı olası malzemeleri ve bu tür pillerde işe yarayıp yaramayacaklarını incelemek için bir yapay zeka sistemi kullandı.

Profesör Datta, "Yapay zeka araçlarımız, olağanüstü umut vadeden 5 yepyeni gözenekli geçiş metali oksit yapısını ortaya çıkaran keşif sürecini önemli ölçüde hızlandırdı" dedi.

Bu malzemeler, bu hacimli çok değerlikli iyonları hızlı ve güvenli bir şekilde hareket ettirmek için ideal olan geniş ve açık kanallara sahip ve bu, yeni nesil piller için kritik bir atılım.

Malzemeleri yapay zekayla bulan araştırmacılar, gerçek dünyada kullanabileceklerinden emin olmak için daha geleneksel simülasyonlarla kontrol etti.

Çalışma, Cell Reports adlı akademik dergide yayımlanan "Generative AI for discovering porous oxide materials for next-generation energy storage" (Yeni nesil enerji depolama için gözenekli oksit malzemeleri yapay zekayla keşfetmek) başlıklı yeni makalede yer alıyor.

Independent Türkçe