İnsanların kış uykusuna yatmasını sağlayabilecek yeni bir teknoloji geliştirildi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

İnsanların kış uykusuna yatmasını sağlayabilecek yeni bir teknoloji geliştirildi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Bilim insanları anında "kış uykusuna" yol açabilen yeni bir ultrason teknolojisi geliştirdiklerini söylüyor.

Bu sistem kafaya doğrultularak kış uykusuna benzer bir durum olan "uyuşukluğu" başlatabiliyor. Kış uykusunda memeliler metabolizmalarını baskılar, vücut sıcaklıklarını düşürür ve diğer süreçleri yavaşlatır.

Yeni sistemi geliştiren araştırmacılar, ultrason darbelerini hayvanların kafasına doğrulttuktan sonra bu uyuşukluğu farelerde ve sıçanlarda başarıyla tetikledi.

Araştırmacılar bu sistemin insanlarda da işe yarayabileceğini ve uzun mesafeli uzay uçuşlarında ya da tıpta önemli uygulama alanları olabileceğini ifade ediyor.

Bunun insanlarda nasıl çalışabileceğini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulsa da araştırmacılar, örneğin akut acil durumlar veya ciddi hastalıklar yaşandığında bunun kullanılabileceğini belirtiyor. Örneğin araba kazası geçiren biri, organları nakil için kullanılıncaya kadar soğutulabilir.

Uzaydaki uzun yolculuklarda da faydalı olabilecek bu sistem Mars'a ya da diğer uzak yerlere seyahat edenlerin hayatta kalabilmesi için gereken kaynak miktarının azaltılmasını sağlayabilir.

Memeliler ve kuşlar vücut sıcaklıklarını yüksek tutar ve çok fazla enerji yakar. Bu özellik birçok açıdan faydalı olsa da gıda ve diğer kaynaklara neredeyse çok fazla ihtiyaç duymalarına da yol açıyor.

Bazı hayvanlar bu durumun dezavantajlarını, bu süreçlerin çoğunu azaltan uyuşukluğu tetikleyerek sınırlayabiliyor. Bu da daha az enerji kullandıkları fakat vücutlarına zarar vermeden normal yaşamlarına geri dönebildikleri anlamına geliyor.

İnsanlar bunu yapamaz. Ancak yapabilselerdi inanılmaz derecede faydalı olacağından bu durumu tetiklemenin cerrahi müdahale gerektirmeyen, emniyetli ve güvenilir bir yolu aranmaya başlandı.

Bilim insanları, farelerin kafasına yaklaşık 10 saniye boyunca ultrason darbeleri doğrultmanın, uyuşuklukla aynı koşulları ortaya çıkararak kalp atış hızının yavaşlaması, vücut sıcaklığının düşmesi ve metabolizmanın yavaşlamasına yol açtığını buldu.

Ayrıca araştırmacılar bu vücut ısısını ölçerek fare normale dönüyor gibi göründüğünde bu darbelerden daha çok gönderebilen özel bir sistem kurdu.

Öte yandan bu sistem olmasa, fareler tekrar uyanacak, normal metabolizmaya ve vücut sıcaklığına geri dönecekti.

Yine de pek çok tehlike var. Deneyler, hayvanları bu derin "uyuşuk" durumlarından geri getirmenin tehlikeli olduğunu ve bu canlıların iyileşemeyebileceğini gösteriyor.

Örneğin soğuk ortamlardaki fareler kendiliğinden uyanmadı. Ve insanlar üzerinde yapılacak bütün deneyler, bu güvenlik sorunlarının insanlarda da tekrarlanması riskini taşıyacak.

Çalışma, Nature'da yayımlanan "Induction of a torpor-like hypothermic and hypometabolic state in rodents by ultrasound" (Kemirgenlerde uyuşukluk benzeri hipotermik ve hipometabolik durumun ultrasonla başlatılması) başlıklı yeni bir makalede anlatıldı.



1990'ların kült bilimkurgusu yeniden çekilecek

Fotoğraf: Touchstone Pictures
Fotoğraf: Touchstone Pictures
TT

1990'ların kült bilimkurgusu yeniden çekilecek

Fotoğraf: Touchstone Pictures
Fotoğraf: Touchstone Pictures

1990'ların kült klasik bilimkurgusu Yıldız Gemisi Askerleri'nin (Starship Troopers) yeniden çevrimi için çalışmalar sürüyor. Filmin bazı önemli farklılıklar içerecek yeni versiyonunu Yasak Bölge 9'un (District 9) arkasındaki Neill Blomkamp yazıp yönetecek.

Hollandalı aykırı yönetmen Paul Verhoeven tarafından çekilen ve başrollerinde Denise Richards, Neil Patrick Harris ve Casper Van Dien'in yer aldığı ilk Yıldız Gemisi Askerleri, gösterime girdiğinde eleştirmenlerce beğenilmemiş ve 100 milyon dolarlık bütçesine karşılık sadece 120 milyon dolar kazanarak gişede zorlanmıştı.

Sonraki yıllarda hayranların ordu ve sağcı politikalarına hicivli yaklaşımını beğenmesiyle takdir edilmeye başlanmıştı. Bazı izleyiciler bu yaklaşımı hâlâ kaçırıyor.

Deadline'ın haberine göre, Blomkamp'ın yöneteceği ve eşi Terri Tatchell'in de yapımcı olarak görev alacağı yeni filmin dağıtımını Sony üstleniyor. Haberde bu uyarlamanın Verhoeven'inkinden farklı olacağı ve muhtemelen kaynak metne daha sadık kalacağı belirtiliyor.

Robert A. Heinlein'ın 1959 tarihli aynı adlı romanı, Juan "Johnnie" Rico adlı genç askerin "Böcekler" diye bilinen uzaylı türüne karşı yıldızlararası savaşta savaşan fütüristik askeri servis Mobil Piyade'de geçirdiği zamanı anlatan, son derece politik temalı bir kitap.

Heinlein'ın yazıları oy hakkı, yurttaşlık erdemi, çocuk suçluluğu, bedensel ceza, idam cezası ve savaş üzerine ahlaki ve felsefi tartışmalarla dolu. Ancak Verhoeven'in hicivlerinde ağır bir şekilde hedef aldığı fütüristik toplum tasvirinde romanın hem militarizmi hem de faşizmi teşvik ettiğine inanan eleştirmenler, onu epey tartışmıştı.

zaxsdfrgt
Ocak 2023'te Neill Blomkamp (AFP)

Romanla film arasında da çok sayıda farklılık var. Kitapta baş karakter Johnnie, Filipin kökenliyken, Verhoeven'in filminde karakter beyaz bir Amerikalı.

Verhoeven çoğunlukla beyazlardan oluşan oyuncu kadrosu kullanmıştı ancak kitaptaki toplum çeşitli ve çok etnikli olarak tasvir edilmişti. Bir başka küçük değişiklik de askerlerin giydiği mekanize savaş kıyafetlerinin bütçe kısıtlamaları nedeniyle kaldırılmış olması.

Sahil Güvenlik'in (Baywatch) arkasındaki yazar ikili Mark Swift ve Damian Shannon, 2016'da yeniden çekme planına katılmıştı ve Yıldız Gemisi Askerleri'nin tam bir seri olarak yeniden başlatılması da ihtimaller dahilindeydi.

İlk Yıldız Gemisi Askerleri'nin sinemalarda gösterilmeyen iki devam filmi var: Starship Troopers 2: Hero of the Federation (2004) ve Starship Troopers 3: Marauder (2008). Ayrıca iki animasyon filmi de yapıldı: Starship Troopers: Invasion (2012) ve Starship Troopers: Traitor of Mars (2017).

Blomkamp'ın yarış oyunu Gran Turismo'yu dramatize ettiği son filmi eleştirmenlerden hem olumlu hem olumsuz yorumlar almıştı. Film, gişede 122 milyon dolar hasılat elde etmişti.

Independent Türkçe