Edebiyat dünyası Milan Kundera’yı kaybetti

Kundera, sürgün, şiir ve edebiyat kariyerinden sonra ‘Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği’ adlı romanıyla tanındı.

Milan Kundera. (AFP)
Milan Kundera. (AFP)
TT

Edebiyat dünyası Milan Kundera’yı kaybetti

Milan Kundera. (AFP)
Milan Kundera. (AFP)

Edebiyat dünyasının önde gelen isimlerinden biri olan, ‘Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği’ adlı romanın sahibi Çekya asıllı Fransız yazar Milan Kundera 94 yaşında yaşamını yitirdi. Kundera’yı farklı kılan şey, 19’uncu yüzyıl romanından farklı yeni bir anlatı tarzını benimsemesi ve böylece 21’inci yüzyılın ilk yarısında çağdaşlarından farklı bir edebi kişiliğe ulaşmasıydı. Bunu başarmasına yardımcı olan, kapsamlı felsefi kültürü ve roman yapısının özüne dahil ettiği derinlemesine müzik bilgisiydi. Bu olağanüstü başarının bir sonucu olarak adı Nobel Edebiyat Ödülü adayları listesinde uzun yıllar yer aldı.

Kundera bir şair gibi yaşadı. Önceleri tanınmadı, ardından kısa öyküler yazmaya başladı. İlk kısa öykü koleksiyonu olan ‘Gülünesi Aşklar’ isimli eserini yayınladıktan sonra dikkat çekti. Vatandaşlık kazandığı Fransa’ya yerleştikten sonra romanı tamamen kendi dilinde yazmaya yöneldi ve ‘Yavaşlık’ adlı romanını Fransızca olarak yayınladı. Kundera’nın ünlü eserleri arasında Arapçaya çevrilen ‘Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği’, ‘Ölümsüzlük’, ‘Gülüşün ve Unutuşun Kitabı’ ve ‘Cehalet’ adlı romanı yer alıyor.

Kundera 1929’da Çek bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Ludvik Kundera Brno’daki bir üniversitede müzikolog ve rektördü. Milan, piyano çalmayı babasından öğrendi ve daha sonra müzikoloji, sinema ve edebiyat okudu. 1952’de mezun oldu ve Prag Oyunculuk Sanatları Akademisi Sinema Fakültesi’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Bu yıllarda sırasında şiir, deneme ve oyun yayınladı. Çeşitli edebiyat dergilerinde yayın yaptı. 1948’de Komünist Partiye üye oldu ve bireysel eğilimlerinin gözlemlenmesi nedeniyle 1950’de partiden uzaklaştırıldı. 1970’te tekrar uzaklaştırılmadan önce 1956’da partiye döndü. 1953’te ilk şiirini yayınladı, Ancak Prag Baharı’na katılımı nedeniyle dikkat çekmedi. Kitapları piyasada yasaklandıktan sonra 1975’te Fransa’ya göç etmek zorunda kaldı ve Bretonya’daki (Fransa) Rennes Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak çalıştı. 1978’de Çekoslovak vatandaşlığının iptal edilmesinin ardından 1981’de Fransız vatandaşlığı aldı.



Ünlü oyuncu, meşhur serideki gişe fiyaskosu hakkında konuştu

2023 yapımı Indiana Jones ve Kader Kadranı'nda Harrison Ford'a (sağda) Fleabag'le tanınan üç Emmy ödüllü Phoebe Waller-Bridge (solda) eşlik etmişti (Walt Disney Studios Motion Pictures)
2023 yapımı Indiana Jones ve Kader Kadranı'nda Harrison Ford'a (sağda) Fleabag'le tanınan üç Emmy ödüllü Phoebe Waller-Bridge (solda) eşlik etmişti (Walt Disney Studios Motion Pictures)
TT

Ünlü oyuncu, meşhur serideki gişe fiyaskosu hakkında konuştu

2023 yapımı Indiana Jones ve Kader Kadranı'nda Harrison Ford'a (sağda) Fleabag'le tanınan üç Emmy ödüllü Phoebe Waller-Bridge (solda) eşlik etmişti (Walt Disney Studios Motion Pictures)
2023 yapımı Indiana Jones ve Kader Kadranı'nda Harrison Ford'a (sağda) Fleabag'le tanınan üç Emmy ödüllü Phoebe Waller-Bridge (solda) eşlik etmişti (Walt Disney Studios Motion Pictures)

Harrison Ford, Indiana Jones ve Kader Kadranı'nın (Indiana Jones and the Dial of Destiny) gişede başarısız olmasını fazla dert etmiyor.

2023 yazında vizyona giren ve Ford'un efsanevi arkeolog rolüne 5. ve son kez hayat verdiği film, dünya çapında 400 milyon dolar barajını geçemeyerek Disney'e 130 milyon dolar kaybettirmişti. Ancak Ford, Wall Street Journal'a verdiği röportajda bu hayal kırıklığını pek umursamadığını dile getirdi.

"O hikayeye inanan bendim"

"Olur böyle şeyler" diyen Ford, projeye olan inancını şu sözlerle açıkladı: 

Gerçekten anlatılmaya değer bir hikaye daha olduğuna inanan bendim. Indiana Jones yaşamak zorunda olduğu hayatın bedelini ödemişti ve ben ona bir şans daha verip tozunu silkerek tekrar sahaya sürmek istedim. Artık eski gücünün bir kısmını kaybetmiş halde, bakalım neler olacak dedim. Ve hâlâ o filmi yapmış olmaktan mutluyum.

Filmi yöneten James Mangold, aynı zamanda senaryosunu da geliştirmişti. 

Hollywood Reporter'a Şubat 2023'te verdiği röportajda Ford, Steven Spielberg yerine Mangold'la çalışmanın nasıl bir deneyim olduğunu anlatırken, "Bu yönde ilerlediğimizde nasıl bir şeyle karşılaşacağımızı biliyordum. Ama Spielberg hâlâ projenin içindeydi ve her zaman içinde oldu. Bu kez yönetmen o değildi ama filme çok yakından dahil oldu" demişti.

Hem Indiana Jones hem de Yıldız Savaşları (Star Wars) serilerini geride bırakan Ford, artık Hollywood'un en büyük markalarından biri olan Marvel Sinematik Evreni'ne adım atıyor. 

82 yaşındaki oyuncu, Kaptan Amerika: Cesur Yeni Dünya'da (Captain America: Brave New World) Anthony Mackie'nin karşısında Thaddeus "Thunderbolt" Ross karakterini canlandırıyor. 

Red Hulk'a dönüşüyor

2022'de yaşamını yitiren William Hurt'ün ardından rolü devralan Ford'un canlandırdığı karakter, yalnızca ABD Başkanı olmakla kalmıyor, aynı zamanda Red Hulk'a da dönüşüyor.

Ford, röportajda, Marvel'dan kendisine herhangi bir senaryo sunulmadan teklifi kabul ettiğini belirterek, "Neden olmasın?" dedi: 

İzlediğim Marvel filmlerinde hayranlık duyduğum oyuncuların çok eğlendiğini gördüm.

Daha sonra espriyle, "Sonunda Red Hulk'a dönüşeceğimi bilmiyordum" diyerek ekledi: 

Hayat gibi işte. Bir noktaya kadar her şey yolunda gider ama sonra başına ne geleceğini bilemezsin.

Aralık 2023'te Empire'a konuşan Ford, Marvel'daki deneyimini "işteki sıradan bir gün" diye tanımlayarak, "Yapımcıların vizyonunu anlamaya ve onlara yardımcı olmaya çalıştım. Ama gece evde oturup 'Acaba Hulk'a dönüştüğümde nasıl bir şey olacak?' diye düşünmedim. Açıkçası oyunculuk açısından çok da zorlayıcı bir iş gibi görünmüyordu" ifadelerini kullanmıştı.

Independent Türkçe, Variety, Hollywood Reporter, Wall Street Journal, Empire