عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Britanya'nın "en yalnız koyunu" iki yılın ardından kurtarıldı

İki yılı aşkın süredir Cromarty Firth uçurumunun eteklerinde mahsur kalan, Britanya'nın en yalnız koyunu Fiona'yı kurtarmak için başlatılan imza kampanyası 52 binden fazla imzaya ulaşmıştı

(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)
(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)
TT
TT

Britanya'nın "en yalnız koyunu" iki yılın ardından kurtarıldı

(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)
(İskoçya Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği)

"Britanya'nın en yalnız koyunu" diye adlandırılan mahsur kalmış bir koyun, yaklaşık iki yıl boyunca İskoçya'nın ücra bir kıyısında kaldıktan sonra kurtarıldı.

Hayvan refahı için çalışan yardım kuruluşları, artık Fiona adı verilen hayvanı kurtarmak için yapılacak herhangi bir operasyonun "son derece karmaşık" olacağı uyarısında bulunmuştu.

Öte yandan bir grup çiftçi eski yöntemleri kullanarak Fiona'yı kurtarmak için inisiyatif aldı. Ayrshire'da koyun kırkıcı olan Cammy Wilson, dişi koyunun sıkıntılı durumuyla ilgili medyada çıkan haberleri gördükten sonra bir kurtarma operasyonu düzenledi.

BBC'nin Landward adlı programında sunuculuk yapan Wilson, kendi zamanından ayırarak görevi 4 kişiyle birlikte organize etti. Ekip, iş makineleri kullanarak Fiona'yı dik bir yamaçtan yukarı taşıdı.

Kurtarma operasyonunda Wilson'a Graeme Parker, Als Couzens, Ally Williamson ve James Parker adlı diğer çiftçiler eşlik etti.

İkisi vinci kontrol etmek için tepede kalırken, Fiona'ya ulaşmak için uçurumdan 250 metre aşağı indirilen diğer üç kişi koyunu bir mağarada buldu.

DAHA FAZLA OKU

Dünyanın çeşitli bölgelerinde rastlanabilen dağ keçileri 9 türden oluşuyor (Wikimedia Commons)

Rocky Dağları'nda keçiler ve koyunlar arasında çatışma çıktı

Grup, kesilmeden önce kuzuları "kurtardığını" iddia ediyor (Animal Rising)

Aktivistler Kral Charles'ın kuzularını çaldı

Çemberde boşluklar oluşsa bile hayvanlar dönmeye devam etti (People's Daily)

VİDEO |Çin'de çember oluşturan koyunlar 12 gün boyunca döndü

Facebook'ta paylaşılan bir videoda Wilson şöyle dedi:

Son derece iyi durumda. Kondisyon skoru 4,5 civarında, aşırı kilolu; onu o yamaçtan yukarı taşımak zahmetli bir işti.

Wilson, BBC News'a verdiği röportajda görevin ne kadar riskli olabileceğine değindi:

Kahraman olmamızla aptal olmamız arasındaki tek fark ayağımızın kayıp kaymaması.

Kurtarma görevi çağrısında bulunan imza kampanyası 52 binden fazla imzaya ulaşırken Wilson, kararlılığının kısmen internette gördüğü yanlış bilgilerden kaynaklandığını bildirdi.

Wilson, Fiona'nın ayrı düştüğü sürünün çiftçisine yönelik haksız yorumların kendisini bu görevi organize etmeye ittiğini söyledi. Wilson "Birileri onun arazisine gelmeye başlamıştı ve bu adil değildi" dedi.

Tüyleri yerlere kadar uzanan Fiona kırkılacak ama bunun dışında "fiziksel durumunun iyi" olduğu söyleniyor​​​​​​​ (AP)
Tüyleri yerlere kadar uzanan Fiona kırkılacak ama bunun dışında "fiziksel durumunun iyi" olduğu söyleniyor (AP)

Sürü hayvanları olan koyunlar tek başına hayatta kalabilse de bilim insanlarına göre kendi türlerinden diğer hayvanların arasında daha iyi gelişiyorlar.

İskoçya'nın Hayvanlara Karşu Zulmü Önleme Derneği (SPCA), dişi koyunun bir süredir uçurumun dibinde mahsur kaldığını bilse de onu kurtarmak için güvenli bir yol bulamadığını belirtti.

Yardım kuruluşunun bir sözcüsü BBC'ye "Tırmanma uzmanlığına sahip bir grup kişinin mahsur kalan koyunu kurtarmak için aşağıya inmeye çalıştığından haberdar olduktan sonra İskoçya SPCA'sı bu sabah yamaçta hazır bulundu" dedi.

Denetçimiz, ekibin başarıyla yukarı çıkardığı dişi koyunu muayene etti. Neyse ki koyunun fiziksel durumu iyi, sadece kırkılması gerekiyor. Artık dinlenip iyileşmesi için İskoçya'da uzman ekiplerin bulunduğu bir eve götürülecek.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News