عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Eleştirmenlerin yerden yere vurduğu Napolyon, Fransız gişelerinde fırtınalar estiriyor

Fransız eleştirmenler, "kazara komik" dedikleri tarihi epik filmi eleştirmişti

2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
TT
TT

Eleştirmenlerin yerden yere vurduğu Napolyon, Fransız gişelerinde fırtınalar estiriyor

2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)
2 saat 38 dakikalık film, Birleşik Krallık'ın yanı sıra Malta, Fransa ve Fas'ta çekildi (Apple TV)

Napolyon (Napoleon), Ridley Scott'ın filmi yerden yere vuran Fransız eleştirmenlere verdiği sert tepkiden sonraki günlerde Fransa gişelerini kasıp kavurdu.

Eleştirmenlere meydan okuyan film, gösterime girdiği 22 Kasım Çarşamba günü güçlü bir gişe hasılatı elde ederken Comscore Fransa yaklaşık 120 bin gösterimden tahmini 868 bin euro (946 bin dolar) hasılat yapıldığını belirtiyor.

Gladyatör'ün (Gladiator) 85 yaşındaki yönetmeninin son filmi Napolyon, başroldeki Joaquin Phoenix'in canlandırdığı ve 19. yüzyılda hüküm süren Fransız İmparatoru Napolyon'un iktidara yükselişinin ve İmparatoriçe Joséphine de Beauharnais'yle (Vanessa Kirby) çalkantılı ilişkisinin gerçek öyküsünü anlatıyor.

Filme gelen eleştiriler bölünmüş halde; bazıları tarihi epik filmi "başyapıt" diye överken, kimileri de filmi tarihi yanlışlıkları nedeniyle eleştiriyor.

Daha önce Napolyon'da kusur bulanlara "Başka işiniz yok mu?" diyen Scott; Le Figaro, Le Point ve GQ France gibi Fransa'nın önemli yayın organlarının filmle ilgili olumsuz eleştirilerini paylaşması üzerine alarma geçmişti.

Örneğin GQ France, Fransız askerlerinin Amerikan aksanıyla "Vive La France" diye bağırdığı sahnelerden dolayı filmi "son derece beceriksiz, doğallıktan uzak ve kazara komik" diye nitelendirmişti.

BBC News'a yakın zamanda verdiği bir röportajda bu eleştirilere değinen Scott şu yanıtı vermişti:

Fransızlar kendilerini bile sevmiyorlar.

DAHA FAZLA OKU

Napolyon'un yönetmeninden Fransız eleştirmenlere sert yanıt

Napolyon'un yönetmeninden Fransız eleştirmenlere sert yanıt

Öte yandan Scott tüm Fransızları kastetmiyordu; sinemacı, "Paris'te filmi izleyen seyircilerin filme bayıldığını" söylemişti.

Tarihçi Dan Snow daha önce yanlışlık olduğunu düşündüğü noktaların altını viral bir TikTok videosunda çizmişti.

Snow'un detaylandırdığı konular arasında afişte de alıntılanan, Napolyon'un "hiçlikten geldiği" görüşü yer alıyordu. Snow, "Babası aslında bir aristokrattı" demişti.

Piramitler Muharebesi'nde "Napolyon'un piramitlere ateş etmediğine" de dikkat çeken Snow, fragmanda gösterilenin aksine Marie-Antoinette'in "idam sırasında saçlarının çok kısa olduğunu ve Napolyon'un orada olmadığını" belirtmişti.

Kısa süre önce Empire'a verdiği röportajda filmin "Ridley'nin gözünden anlatılan bir deneyim" olduğunu söyleyen Phoenix şöyle eklemişti:

Napolyon'u gerçekten anlamak istiyorsanız, muhtemelen kendi araştırmanızı ve okumanızı yapmalısınız.

Scott, Napolyon'un sinemalarda gösterilecek versiyonunun filmin son kurgusu olmayacağıyla ilgili açık konuşmuştu.

Orlando Bloom'un başrolünü oynadığı 2005 yapımı epik film Cennetin Krallığı'ndaki (Kingdom of Heaven) gibi genişletilmiş kurgu hazırlayan Scott, 158 dakika uzunluğundaki filme 110 dakika ekleyecek.

Halen vizyonda olan Napolyon, sinemalardaki gösteriminin ardından Apple TV+'ta da yayımlanacak.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News