Ağır astım hastalığının zararları en aza indirilebilir

Ağır astımı kontrol altına almak için etkili bir tedavi Steroidle ilişkili zararlar çoğu hastada önlenebilir.

Semptomların kötüleşmesi inhale steroid ilaçlara olan ihtiyacı artırır (Avustralya Edith Cowan Üniversitesi)
Semptomların kötüleşmesi inhale steroid ilaçlara olan ihtiyacı artırır (Avustralya Edith Cowan Üniversitesi)
TT

Ağır astım hastalığının zararları en aza indirilebilir

Semptomların kötüleşmesi inhale steroid ilaçlara olan ihtiyacı artırır (Avustralya Edith Cowan Üniversitesi)
Semptomların kötüleşmesi inhale steroid ilaçlara olan ihtiyacı artırır (Avustralya Edith Cowan Üniversitesi)

İngiltere’de yapılan bir araştırma, ciddi yan etkileri olabilen yüksek dozda inhale steroid ilaçlara gerek kalmadan, biyolojik tedavi benralizumab kullanılarak ağır astımın kontrol altına alınabileceğini ortaya koydu.

Sonuçlar, benralizumab kullanan hastaların inhale steroid dozunu güvenli bir şekilde azaltabileceğini gösterdi ve sonuçlar Cuma günü Lancet dergisinde yayınlandı.

Astım, yaklaşık 300 milyon insanı etkileyen, dünyadaki en yaygın solunum yolu hastalıklarından biridir ve bunların yaklaşık yüzde 3 ila 5'i ağır astımdan mustarip.

Bu durum nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ve öksürük gibi günlük semptomlara ve sürekli hastaneye yatmayı gerektiren tekrarlayan astım ataklarına yol açar.

Şiddetli astım semptomları kötüleştiğinde, hastanın günlük olarak inhale steroidler (nebülizerler) gibi ek ilaçlara ihtiyacı vardır, ancak bunlar osteoporoz, kemik kırıkları ve katarakt gibi ciddi etkilere neden olabilir.

Çalışma 4 ülkede 208 ağır astım hastası üzerinde yürütüldü: İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya.

Ekip, inhale steroid dozlarını azaltırken benralizumabın etkisini izledi.

Benralizumab, ağır astımlı hastaların hava yollarında çok sayıda üretilen ve astım ataklarının gelişiminde kritik rol oynayan eozinofil adı verilen iltihap hücrelerinin sayısını azaltan biyolojik bir tedavidir. Benralizumab her 4 ila 8 haftada bir enjekte edilir.

Araştırmacılar, katılımcıların yaklaşık yüzde 90'ının 48 haftalık çalışma süresi boyunca astım semptomlarında herhangi bir kötüleşme yaşamadığını ve benralizumab kullanan hastaların yüzde 92'sinin inhale steroid dozunu güvenli bir şekilde azaltabildiğini, yüzde 60'ından fazlasının ise azaltabildiğini tespit etti. 100'ünün ise tamamen bırakabileceğini gösterdi.

Çalışmanın baş araştırmacısı, King's College London'da Solunum Uzmanı Prof. Dr. David Jackson ise şunları söyledi: "(Benralizumab) gibi biyolojik tedaviler ağır astım tedavisinde pek çok açıdan devrim yaratmıştır ve bu çalışmanın sonuçları ilk kez bu tedaviyi kullanan hastaların çoğunluğu için "Steroide bağlı zarardan" kaçınmanın mümkün olduğunu göstermektedir."

Üniversitenin web sitesinde, çalışmanın sonuçlarının inhale steroidlerin yan etkilerini azaltarak ağır astımlı hastalar için bir dönüm noktası olabileceğini de sözlerine ekledi.



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature