Mide bakterileri ve Alzheimer arasındaki ilişki nedir?

Yaygın mide bakterileri dünya nüfusunun üçte ikisinde bulunuyor (McGill Üniversitesi)
Yaygın mide bakterileri dünya nüfusunun üçte ikisinde bulunuyor (McGill Üniversitesi)
TT

Mide bakterileri ve Alzheimer arasındaki ilişki nedir?

Yaygın mide bakterileri dünya nüfusunun üçte ikisinde bulunuyor (McGill Üniversitesi)
Yaygın mide bakterileri dünya nüfusunun üçte ikisinde bulunuyor (McGill Üniversitesi)

Kanada'da yapılan bir araştırma, dünya nüfusunun üçte ikisinde bulunan yaygın bir mide rahatsızlığının Alzheimer hastalığı riskinin artmasıyla bağlantılı olabileceğini ortaya koydu.

Çalışma, bakteriyel enfeksiyonu yaşlılarda Alzheimer hastalığı riskinin artmasıyla ilişkilendirdi ve sonuçlar "Alzheimer's and Dementia" dergisinde yayınlandı.

Ekip, genellikle çocukluk döneminde mideyi etkileyen Helicobacter pylori enfeksiyonuna odaklandı. Bu enfeksiyon, dünya nüfusunun yarısından fazlasında mide ülserinin yaygın bir nedeni olarak biliniyor.

Çoğu insan bu bakteriyel enfeksiyona sahip olduğunu fark etmez, çünkü semptomlarından hiç muzdarip değildir ancak semptomların ortaya çıkması gastrit veya peptik ülser ile ilgilidir ve mide bulantısı, iştahsızlık, sık geğirme ve şişkinliğe ek olarak, özellikle mide boşken midede ağrı veya yanma içerebilir.

Bu yaygın enfeksiyon hazımsızlık, gastrit, ülser ve hatta mide kanserine de yol açabilir.

Çalışma sırasında ekip, 1988-2019 yılları arasında İngiltere'de 50 yaş ve üzeri 4 milyondan fazla kişinin sağlık verilerini analiz etti.

H. pylori enfeksiyonu semptomları olan kişilerin Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin yüzde 11’den daha yüksek olduğunu keşfettiler.

Alzheimer hastalığının nedeni çok yönlü olmakla birlikte; ekibe göre bulgular, enfeksiyonun, özellikle de Helicobacter pylori bakterisinin Alzheimer'ın gelişimindeki potansiyel rolü hakkında giderek artan kanıtlar üzerine inşa ediliyor.

Araştırmacılar, çalışmanın gelecekteki araştırmalar için ufuk açtığını, özellikle de bu bakterilerin ortadan kaldırılmasının bazı insanlarda Alzheimer hastalığı riskini etkili bir şekilde önleyip önleyemeyeceğini araştırdıklarını ifade etti.

Kanada'daki McGill Üniversitesi'nden çalışmanın baş araştırmacısı Dr. Paul Brassard ise şunları söyledi: "Alzheimer hastalığı dünya çapında milyonlarca insanı etkiliyor ve dünya nüfusunun yaşlanması göz önüne alındığında demografik geçişle birlikte sayıların keskin bir şekilde artması ve hastalığa yakalananların sayısının iki katına çıkması bekleniyor. Demans hastalığının önümüzdeki kırk yıl içinde 3 kat artacağı düşünülüyor. Alzheimer hastalığı için hala etkili tedavi seçenekleri bulunmuyor. Bu çalışmanın sonuçlarının, insanlar arasında enfeksiyonu azaltmak için bireyselleştirilmiş tedavi programları gibi önleme stratejileri geliştirmek amacıyla Helicobacter pylori bakterisinin demanstaki potansiyel rolü hakkında fikir vereceğini umuyoruz."



3,2 milyon yıllık Lucy'nin elleri alet kullanımına işaret ediyor

Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)
Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)
TT

3,2 milyon yıllık Lucy'nin elleri alet kullanımına işaret ediyor

Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)
Lucy'nin kalıntılarının bulunduğu gün yapılan kutlamada The Beatles'ın Lucy in the Sky with Diamonds parçası çaldığı için bu isim verildi (Carlos Lorenzo/Flickr)

İnsanların 3,2 milyon yıl önce yaşayan akrabalarının, modern insanlara benzer elleri olduğu ve alet kullanabildiği tespit edildi. 

Modern insanların içinde yer aldığı Homo cinsi ortaya çıkmadan yüzbinlerce yıl önce yaşayan Australopithecine, insanların en yakın akrabalarından biri.

Maymuna benzeyen bu sınıfta yer alan Australopithecus afarensis türü, 1974'te keşfedilen 3,2 milyon yıllık kemik fosilleriyle dünyaca ünlü olan Lucy'yle tanınıyor. 

Daha önce bu türün taştan aletler yapıp kullanacak beceriden yoksun olduğu düşünülse de yeni bir çalışma aksini söylüyor. 

Bilim insanları, A. afarensis, A. africanus ve A. sediba olmak üzere yaklaşık 4 ila 2 milyon yıl önce yaşamış üç Australopithecus türünün fosilleşmiş ellerini inceledi.

Araştırmacılar bu türlerin ellerindeki kasların, tendonların, bağların ve kemiklerin üç boyutlu modellerini oluşturarak nasıl becerilere sahip olduklarını anlamaya çalıştı. 

Daha sonra sonuçları, modern insan, Neandertal, goril, şempanze ve orangutan gibi çeşitli primatların elleriyle karşılaştırdılar. 

A. sediba'nın ellerini modern insanlara benzer şekilde kullandığı ve muhtemelen aletlerden de yararlandığı sonucuna varan ekip, bunun pek şaşırtıcı olmadığını söylüyor.

Yaklaşık 2 milyon yıl önce yaşayan A. sediba, bazı insan türleriyle de etkileşime geçmiş olabilir. 

Fakat 3,9 milyon ila 2,9 milyon yıl önce yaşayan A. afarensis'in de muhtemelen benzer özelliklere sahip olduğu bulundu. 

Journal of Human Evolution adlı hakemli dergide 4 Ekim'de yayımlanan çalışmada, insan ve maymun karışımı ellere sahip Lucy'nin, bu uzvunu muhtemelen modern insanlara benzer şekilde kullandığı kaydedildi. 

Araştırmacılar A. africanus'un da insan-maymun karışımı elleri olduğunu düşünse de bunları nasıl kullandığını saptayamadılar. 

Bilim insanları makalede şu ifadeleri kullanıyor: 

Sonuçlarımız genel olarak A. sediba ve A. afarensis'in, daha sonra Homo'larda görülen güç kullanarak kavrama ve tek elle bir şeyi hareket ettirme gibi bir dizi hareketi insanlara benzer (ancak aynı olmayan) şekilde alışkanlık haline getirdiğini gösteriyor.

Bugüne kadar bulunan en eski taş aletler 3,3 milyon önceye, yani insanların ortaya çıkmasından daha eski bir zamana ait. Aletlerin Paranthropus adlı primat türüne ait fosillerin yakınında bulunması, aletleri bu canlıların kullandığını düşündürüyor.

Yeni çalışmayı yürüten ekip bu aletleri Lucy veya incelenen diğer türlerin yaptığını öne sürmüyor. Bu nedenle milyonlarca yıllık teknolojinin kimin elinden çıktığı belirsizliğini korumaya devam ediyor.

Independent Türkçe, IFL Science, Cosmos Magazine, Journal of Human Evolution, National Geographic