Singapur'un Taylor Swift konserlerini "kapatması" Asya'da krize neden oldu

"Güneydoğu Asya'da düşmanlık yarattı"

2006'da ilk albümü Taylor Swift'i çıkaran pop yıldızının 12 Grammy ödülü var (AFP)
2006'da ilk albümü Taylor Swift'i çıkaran pop yıldızının 12 Grammy ödülü var (AFP)
TT

Singapur'un Taylor Swift konserlerini "kapatması" Asya'da krize neden oldu

2006'da ilk albümü Taylor Swift'i çıkaran pop yıldızının 12 Grammy ödülü var (AFP)
2006'da ilk albümü Taylor Swift'i çıkaran pop yıldızının 12 Grammy ödülü var (AFP)

Singapur yönetiminin, Güneydoğu Asya ülkeleri arasında sadece kendi topraklarında konser vermesi için Taylor Swift'e yaklaşık 18 milyon dolar ödediği iddiası tartışma yarattı.

Yerel basında çıkan haberlere göre hükümet, dünyaca ünlü pop yıldızının Eras turnesinin Güneydoğu Asya ayağında 6 gün boyunca sadece Singapur'da sahneye çıkması için Swift'e en az 18 milyon dolar ödeme yaptı.

Diğer yandan Singapur Kültür Bakanı Edwin Tong, devlete ait haber sitesi CNA'ya dün yaptığı açıklamada rakamın "öne sürülen kadar yüksek olmadığını" savunurken, sanatçıya ne kadar para ödendiğini söylemedi. 

Kültür Bakanlığı Sözcüsü Calida Soh da ödeme yapıldığını doğrularken rakam paylaşamayacağını belirtti.

Birleşik Krallık'ın kamu yayıncısı BBC ve ABD'nin tanınmış gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), Singapur'un bu hamlesinin bölgedeki ülkeler arasında "düşmanlık yarattığını" yazdı. 

Tayland Başbakanı Srettha Thavisin, 20 Şubat'taki açıklamasında, Singapur hükümetinin sadece ülkede sahneye çıkması için konser başına Swift'e 2 ila 3 milyon dolar ödediğini ileri sürmüştü. Tayland lideri, bu yaklaşık rakamla ilgili bilgileri konseri düzenleyen AEG şirketinden aldığını söylemişti.

Filipinli parlamenter Joey Salceda da perşembe günkü açıklamasında "Ülkelerimiz iyi dost. Dolayısıyla bu tür hareketler bizi üzüyor" dedi. Salceda, ayrıca Filipin Dışişleri Bakanlığı'ndan Swift'le yapılan anlaşmaya ilişkin detayları açıklaması için Singapur yönetimine baskı uygulamasını istedi. 

WSJ'nin haberinde 2-3-4 ve 7-8-9 Mart'ta düzenlenecek konserler için en az 300 bin bilet satıldığı, bunların çoğunun yabancılar tarafından alındığı aktarıldı. 

Singapur'daki 5 yıldızlı Marina Bay Sands adlı otelin konsere özel VIP paketlerinin fiyatlarıysa yaklaşık 40 bin dolar. Son dakika biletleriyse konser başına 300 dolar ila 8 bin dolar civarında.

34 yaşındaki pop yıldızının Asya'daki bir önceki durağı Japonya olmuştu. Swift, başkent Tokyo'da 7-10 Şubat'ta 4 konser vermişti.

Independent Türkçe, BBC, CNA, Wall Street Journal



Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
TT

Evrimin faturası: İnsan beyni büyüdükçe daha hızlı yaşlanıyor

Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)
Beynin, hayatta kalmada kritik rol oynayan bölgeleri, ilk bozulanlar gibi görünüyor (Pixabay)

İnsan beyninin daha fazla büyüyen bölgelerinin daha hızlı yaşlandığı saptandı. 

6 ila 7 milyon yıl önce ortaya çıkan insanları, yakın akrabaları olan diğer primatlardan ayıran en önemli özelliklerden biri büyük bir beyne sahip olması. 

Milyonlarca yıllık evrim sürecinde büyümekle kalmayıp karmaşık bir yapıya da bürünen insan beyni, dille iletişim kurmaktan geleceği planlamaya kadar pek çok avantaj sağlıyor.

Öte yandan hakemli dergi Science Advances'ta yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bütün bunların bir bedeli de var. 

İnsan ve diğer primatların beyninin nasıl yaşlandığını gözlemlemek isteyen araştırmacılar, 480 insan ve 189 şempanzenin beyin taramalarını inceledi. 

Şempanzeler, insanların atası değil fakat iki tür de ortak bir atadan evrimleşti. İnsan beyni ise, şempanzelerinkinin üç katı büyüklükte.

Bilim insanları iki beyinde de 17 ayrı bölge olduğunu kaydetti. Bunların bazıları eşit boyuttayken, bir kısmı insanlarda daha geniş bir alana yayılmıştı. 

Bunlardan biri de gözlerin hemen arkasında yer alan ve karar vermede kritik rol oynayan orbitofrontal korteksti. 

Ardından yaşlanma sürecini inceleyen ekip, iki türün beyninin de zaman içinde küçüldüğünü gözlemledi. 

Ancak bazı kısımlar daha hızlı küçülürken, insan beynindeki en hızlı yaşlanmanın, orbitofrontal korteks ve evrimsel süreçte daha fazla büyümenin görüldüğü diğer bölgelerde gerçekleştiği bulundu.

Araştırmacılar ayrıca babun ve Hint şebeğinin beynini de şempanzelerle karşılaştırdı. Öte yandan bu kıyaslarda, beyin genişlemesi ve yaşa bağlı gerileme arasında bir ilişki saptanmadı. 

Heinrich Heine Düsseldorf Üniversitesi'nden ve çalışmanın yazarlarından Dr. Sam Vickery, beynin en hızlı genişleyen bölümlerinin, en karmaşık işlerden sorumlu olduğunu söylüyor. Bu durum, sözkonusu bölgelerin daha çabuk yıpranıp küçülmesini açıklayabilir.

Ancak insan beynindeki daha büyük kısımların neden daha hızlı küçüldüğünü açıklamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. 

Çalışmada yer almayan bazı uzmanlar da bulguların daha fazla katılımcıyla desteklenmesi gerektiğini düşünüyor. University College London'dan antropolog Dr. Aida Gomez-Robles "İnsanlardaki yaşlanmaya ilişkin benzer çalışmalar genellikle binlerce kişiyi içeriyor" diyerek ekliyor:

Bulgular, bu bölgelerin bazıları için geçerli ancak hepsi için geçerli olup olmadığını bilmiyoruz.

Bulguların kesin bir şekilde doğrulanması halinde ilginç bir durum da ortaya çıkıyor: İnsanların hayatta kalma şansını artırarak şempanzelerden daha uzun ömürlü olmasını sağlayan bölgeler, aynı zamanda ilk yaşlanan kısımlar.

Yaşın ilerlemesiyle ortaya çıkan bazı sorunlar, evrimin bir avantajla beraber bir dezavantaj da getirmesinin sonucu olabilir. Dr. Vickery şu ifadeleri kullanıyor:

Böyle muhteşem bir beynimiz var ama bunun bir bedeli de var.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Science Advances