Yeni Netflix dizisinin ardındaki tüyler ürperten gerçek hikaye

Ünlü komedyen kendisine 41 bini aşkın e-posta gönderen ısrarlı takipçisinden nasıl kurtuldu?

Richard Gadd'ın yaşadığı travmayı anlattığı aynı adlı tiyatro oyunu, televizyona uyarlanarak Netflix dizisine dönüştürüldü (Netflix)
Richard Gadd'ın yaşadığı travmayı anlattığı aynı adlı tiyatro oyunu, televizyona uyarlanarak Netflix dizisine dönüştürüldü (Netflix)
TT

Yeni Netflix dizisinin ardındaki tüyler ürperten gerçek hikaye

Richard Gadd'ın yaşadığı travmayı anlattığı aynı adlı tiyatro oyunu, televizyona uyarlanarak Netflix dizisine dönüştürüldü (Netflix)
Richard Gadd'ın yaşadığı travmayı anlattığı aynı adlı tiyatro oyunu, televizyona uyarlanarak Netflix dizisine dönüştürüldü (Netflix)

Netflix'in yeni gerilim dolu draması Baby Reindeer, beklenmedik şekilde ilerleyerek izleyicileri şaşkına çeviriyor.

İskoç komedyen, aktör ve yazar Richard Gadd'ın 20'li yaşlarında bir ısrarlı takipçiyle (stalker) yaşadığı deneyime dayanan Baby Reindeer, 11 Nisan'da gösterime girdi. 

Gadd, çalıştığı barda tanıştığı Martha adlı bir kadın tarafından takip edilen Donny Dunn'ı canlandırıyor.

4 yıl boyunca takip edildi

Netflix, 18 yaşından küçükler için uygun olmadığını belirttiği dizinin sinopsisini şöyle özetliyor:

Başarısız bir komedyen hassas bir kadına iyi niyet gösterisinde bulunduğunda ikisinin de hayatını mahvedebilecek boğucu bir saplantının fitilini ateşler.

Gadd, kendisine "yavru rengeyiği" diyen bir kadın tarafından 4 yıl boyunca takip edildiğini söyledi. 

Başlangıçta hem Gadd hem de arkadaşları bunu pek önemsemedi, ta ki işler kızışmaya başlayana kadar. 

Gadd, 41 bin 71 e-posta, 350 saatlik sesli mesaj, 744 tweet, 46 Facebook mesajı ve 106 sayfalık mektupla taciz edildi. 

Ayrıca ısrarlı takipçisi ona bir rengeyiği oyuncağı, uyku hapları, yün şapka ve boxer şort gibi hediyeler de gönderdi.

Gadd, Britanya'nın The Times gazetesine verdiği röportajda, "İlk önce bardaki herkes bir hayranım olmasının komik olduğunu düşündü" dedi. 

Sonra hayatımı istila etmeye başladı, beni takip etti, şovlarıma geldi, evimin önünde bekledi, binlerce sesli mesaj ve e-posta gönderdi.

34 yaşındaki Gadd, Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian'a 2019'da verdiği röportajda, bazı şeyleri yanlış yaptığını ve durumu daha iyi idare edebileceğini söylemişti.

"İnsanların iyi biri olmadığını düşündüğünü biliyorum"

Gadd, "O zamanlar kusursuz bir insan değildim, o yüzden öyle olduğumu söylemenin bir anlamı yok" diye itiraf etti. 

Ve o bölümleri çekerken insanların benim iyi biri olmadığımı düşündüğünü biliyorum, ki bu da yaşadıklarımı anlatmayı zorlaştırıyor.

Gadd, Baby Reindeer'la ısrarlı takipin ne olduğuna dair net bir resim çizerken bu davranışı romantize etmemek istedi.

Gadd, Netflix'in hayran sitesi Tudum'a yaptığı açıklamada "Israrlı takip televizyonda parlatılıp heyecan verici gibi sunuluyor" dedi.

Bir gizemi var. Karanlık bir sokaktaki biri gibi. Gerçekten seksi, çok normal biri ama sonra yavaş yavaş tuhaflaşıyor. Ama ısrarlı takip bir akıl hastalığıdır. Takipçiliğin katmanlarını daha önce televizyonda görmediğim bir şekilde göstermek istedim. Bu bir sapık hikayesinin tersine çevrilmiş hali. Bir klişeyi alıp baş aşağı çeviriyor.

Baby Reindeer'ın başrollerinde Gadd, Nava Mau ve Jessica Gunning yer alıyor. 7 bölümden oluşan mini dizinin yönetmenliğini Weronika Tofilska, yapımcılığınıysa Matthew Mulot üstleniyor.

Independent Türkçe, Variety, Guardian, The Times, Tudum



Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Ölüme yakın deneyimlerde zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)
Ölüme yakın deneyim yaşayan bazı kişiler, sanki zaman ortadan kalkmış gibi hissettiğini söylüyor (Unsplash)

Ölümle burun buruna gelen kişiler, yaşadıkları deneyim sırasında zamanın durmuş veya yavaşlamış gibi geldiğini sıkça bildiriyor. 

Başından böyle bir olay geçmeyen kişilerin aklına film sahneleri gelecektir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybetmekten kıl payı kurtulan bir karakter etrafına bakarken, sahne daha yavaş akıyor. 

Ölüme yakın deneyimler üzerine çalışan psikiyatr Bruce Greyson'ın 1980-1990'larda yaptığı çalışmalarda, bu türden deneyimler yaşayan kişilerin yaklaşık yüzde 70'i "zamanın durduğunu veya anlamını yitirdiğini" bildirmişti. 

Peki bu travmatik olaylar neden böyle bir etki yaratıyor ve zamanın nasıl algılandığı hakkında neler söylüyor? 

İnsanlar zamanı nasıl algılıyor?

Liverpool John Moores Üniversitesi'nde zaman psikolojisi üzerine çalışan Dr. Ruth Ogden, yıllar önce geçirdiği bir trafik kazasından sonra bu alana ilgi duymaya başlamış. 

Psikoloji hocası, Conversation için kaleme aldığı yazıda, başka bir araçla çarpıştıktan sonra adeta zaman durmuş gibi hissettiğini anlatıyor.  

15 yıl boyunca ölüme yakın deneyimlerde neden zamanın yavaşladığı ve zamanın nasıl algılandığı üzerine araştırmalar yürüten Dr. Ruth Ogden ulaştığı sonuçları şöyle açıklıyor:

Biz saniyeleri ve dakikaları mükemmel bir doğrulukla kaydeden saatler gibi değiliz. Bundan ziyade beynimiz, zamanı çevremizdeki dünyaya duyarlı bir şekilde algılamaya ayarlanmış gibi görünüyor.

Dr. Ogden, beynin duygusal ve fizyolojik uyarılmayı düzenleyen bazı bölgelerinin, aynı zamanda zamanın işlenmesinde de rol oynadığını ekliyor. 

Bu nedenle duygular yoğunlaştığı sırada beynin zaman algısı da etkileniyor. Örneğin keyifli vakit geçirirken zaman uçup gidiyor ve sıkıcı ortamlarda geçmek bilmiyor. 

Ölüme yaklaşınca zaman neden yavaşlıyor?

Ölüme yakın deneyimlerde zamanın neden yavaşladığı kesin olarak bilinmiyor. Bilim insanları bunun altında savaş ya da kaç tepkisinin yattığını düşünüyor. Evrimsel süreçte hayatta kalma içgüdüsü olarak gelişen bu tepki, tehdit anında ortaya çıkıyor.

Tehlike karşısında beyin daha hızlı çalıştığı için ölüme yakın deneyim yaşayan kişiler çevrelerinin daha yavaş hareket ettiğini görüyor. 

Psikoloji ve Ruh Sağlığı Sınır Alanları Enstitüsü'nden araştırmacı Marc Wittmann bu durumu şöyle açıklıyor:

Organizma çevresel uyaranları normalden daha hızlı işleyerek kişinin daha kolay tepki vermesini sağlıyor. Daha hızlı algılamak, düşünmek ve hareket etmek hayatta kalmak için avantaj demek.

Yaşlandıkça zaman daha mı hızlı akıyor?

Herkes ölüme yakın bir deneyim yaşamayabilir fakat birçok kişi yaşı ilerledikçe zamanın akıp gittiğinden yakınıyor. 

Geçmişe bakınca çocukken vakit daha yavaş akıyormuş gibi gelirken, yetişkinlikle beraber sanki göz açıp kapayıncaya kadar yıllar geçiyor.

Bilim insanları bu durumun birkaç nedeni olduğunu söylüyor. Örneğin çocukken bir yıl, yaşanan sürenin daha büyük bir kısmına tekabül ediyor. Nörolog Santosh Kesari "10 yaşındaki bir çocuk için bir yıl, hayatının yüzde 10'u. 60 yaşındaki biri için ise hayatının yüzde ikisinden daha azı" diyor. 

Ayrıca çocukken sürekli yeni şeylerle karşılaşmak, hafızada daha kalıcı etkiler bırakıyor. Kesari şu ifadeleri kullanıyor:

Zamanı unutulmaz olaylarla ölçüyoruz ve yaşlandıkça hatırlanmaya değecek daha az yeni şey yaşanıyor. Bu da çocukluğun daha uzun sürmüş gibi görünmesine yol açıyor.

Bilim insanın burada bahsettiği, zamanın o an içinde nasıl algılandığından ziyade, nasıl hatırlandığı. 

Yine de bazı çalışmalarda çocukken zamanın akışının daha yavaş algılandığı bulunmuştu. Nörobilimci Patricia Costello, çocukların gelişim aşamasında olduğunu belirterek "Sinirsel iletimleri yetişkinlere kıyasla fiziksel olarak daha yavaş. Bu da zamanın geçişini algılama biçimlerini etkiliyor" diyor:

Yetişkinliğe ulaşınca zaman devrelerimiz kablolamayı tamamlıyor ve zamanın geçişini doğru bir şekilde nasıl kodlayacağımızı deneyimlerimizle öğreniyoruz.

Yaşlanınca zamanın daha hızlı akıyormuş gibi gelmesi, büyük ölçüde yeni deneyimlerin azlığıyla ilişkilendiriliyor. Costello bu histen kurtulmak isteyenlere hayatlarına yenilik katmasını öneriyor.

Bilim insanı "Her şeyin çok hızlı geçip gittiği, kendi hayatımızı kaçırdığımız hissini nasıl durdurabiliriz? İş dönüp dolaşıp yeni şeyler öğrenmeye geliyor" diyerek ekliyor: 

Yeni bir beceri öğreniyor musunuz? Farklı bir şeyler pişiriyor musunuz? Mümkün olduğunca hayatınıza yenilik katmak, anıların öne çıkmasını sağlayacak ve bir bakıma zamanı uzatacaktır.

Independent Türkçe, Conversation, Psychology Today, NBC News