Milyonları öldüren hastalığın nasıl yayıldığı bulundu

Sadece pirelerle yayıldığı düşünülüyordu

İnsan kanıyla beslenen vücut biti, kalabalık ortamlarda yaşayan kişilere bulaşabiliyor (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri)
İnsan kanıyla beslenen vücut biti, kalabalık ortamlarda yaşayan kişilere bulaşabiliyor (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri)
TT

Milyonları öldüren hastalığın nasıl yayıldığı bulundu

İnsan kanıyla beslenen vücut biti, kalabalık ortamlarda yaşayan kişilere bulaşabiliyor (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri)
İnsan kanıyla beslenen vücut biti, kalabalık ortamlarda yaşayan kişilere bulaşabiliyor (ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri)

Orta Çağ Avrupa'sında 25 milyon kişinin ölümüne yol açtığı tahmin edilen veba salgınının, düşünülenden farklı bir şekilde yayıldığı ortaya çıktı. 

Kara Ölüm diye bilinen vebaya yol açan Yersinia pestis adlı bakteri, kemirgen ve pireler arasında doğal yolla yayılıyor. Pirelerin insanları ısırarak hastalığı bulaştırdığı bilindiğinden, veba salgınlarına bunun yol açtığı tahmin ediliyor.

PLOS Biology adlı hakemli dergide salı günü yayımlanan araştırmaya göre başka bir böcek de Avrupa'daki salgının yayılmasında pireler kadar önemli bir rol oynamış olabilir. 

İnsan kanıyla beslenen vücut bitinin, Yersinia pestis bakterisini taşıyabildiği bilinse de bunu bir salgına yol açacak kadar yayamayacağı düşünülüyordu. 

Araştırmanın kıdemli yazarı Joe Hinnebusch "Avrupa'daki Kara Ölüm salgınının tıbbi tarihi hakkında uzun süredir devam eden bir tartışma var" diyor. 

Bilim insanları bu belirsizliği ortadan kaldırmak adına vücut bitinin bakteriyi yayma hızını laboratuvarda inceledi. 

İnsan derisinin ısısını taklit eden yapay bir derideki Yersinia pestis içeren kan örnekleriyle beslenen bitler enfekte oldu. Örneklerdeki bakteri seviyesi, gerçek insan vakalarına yakındı. 

Ardından bu bitler, steril bir yapay deriden kan emerek bakteriyi düzenli bir şekilde yaymaya başladı. 

Araştırmacılar bakterinin, bitlerdeki Pawlowsky bezlerini enfekte edebildiğini de saptadı. Bu tükürük bezleri, enfeksiyonu sadece sindirim sisteminde taşıyan bitlerden daha istikrarlı bir şekilde patojeni bulaştırdı. 

Bezlerin salgıladığı bir tür kayganlaştırıcı maddenin, bakteriyi bitlerin ağız kısmına bulaştırdığı düşünülüyor. Bilim insanlarına göre bu bitler insanları ısırarak hastalığı bulaştırmış ve salgının patlak vermesinde rol oynamış olabilir. 

Hinnebusch şöyle diyor:

Birinci gün gibi erken bir zamanda bakterinin bulaştığı görülüyor fakat enfeksiyondan sonraki üç ila 7 gün arasında daha fazla bakteri bulaştı.

Independent Türkçe, Popular Science, NBC News, PLOS Biology



Sosyal medya fenomeni yasaklı plajda yakayı ele verdi

 Pembe plaj, ulusal park sınırları içinde olduğundan sahile giriş yasak (portodiolbia.info)
Pembe plaj, ulusal park sınırları içinde olduğundan sahile giriş yasak (portodiolbia.info)
TT

Sosyal medya fenomeni yasaklı plajda yakayı ele verdi

 Pembe plaj, ulusal park sınırları içinde olduğundan sahile giriş yasak (portodiolbia.info)
Pembe plaj, ulusal park sınırları içinde olduğundan sahile giriş yasak (portodiolbia.info)

İtalya'nın Sardinya Adası'ndaki pembe kumlu plaja giren turiste 1800 euro para cezası kesildi.

Dubai'de yaşayan Brezilyalı bir sosyal medya fenomeni, perşembe günü koruma altındaki plaja girdikten sonra para cezası aldı.  

"Rogeria" adıyla tanınan sosyal medya fenomeni, Instagram hesabında plaja çıktığı anların videosunu paylaşınca yakayı ele verdi. 

Fenomenin videosunda, kumsaldaki ayak izleriyle birlikte Edith Piaf'ın ünlü parçası La Vie en rose vardı.

Sardinya'ya bağlı Budelli Adası'nda yer alan ve Pembe Plaj (Spiaggia Rosa) adıyla bilinen sahil şeridine girişler 1990'lardan beri yasak.

Herhangi bir yerleşim yerinin olmadığı adada, gerekli izinler alındıktan sonra sahile tekneyle yaklaşılmasına ve plajın arkasındaki patikadan yürünmesine izin veriliyor. 

İtalyan medyasında çıkan haberlerde, kadının kıyıya bir tekneyle yanaştıktan sonra bölgedeki tüm uyarı işaretlerini görmezden gelerek plaja ayak bastığı belirtildi. 

Sardinya sakinlerinin şikayeti üzerine harekete geçen yetkililer, 1800 euro ceza kesildiğine dair belgeyi kadının Dubai'deki evine gönderdi. 

Belgede, sahile ayak bastığı için 300 euro, izinsiz tekneyle bölgeye girdiği için de 1500 euro ödemesi gerektiği belirtildi.

Independent Türkçe, Guardian, The Local Italy