Kargaların sesli olarak sayı sayabildiği ortaya çıktı

İlk defa insan dışında bir türde görüldü

Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)
Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)
TT

Kargaların sesli olarak sayı sayabildiği ortaya çıktı

Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)
Zekalarıyla bilinen kargalar, alet kullanabiliyor ve insan yüzlerini unutmuyor (Pexels)

Kargaların, yürümeye yeni başlayan küçük çocuklar gibi sayı sayabildiği ortaya çıktı. Bu beceri ilk defa insan dışında bir türde görülüyor. 

Daha önce maymun, şempanze, sıçan ve tavuk gibi bazı hayvanların farklı miktarlardaki şeyleri ayırt edebildiği, bal arılarının sayı algısı olduğu ve kargalarınsa sayma sayılarının yanı sıra sıfırı da kavrayabildiği tespit edilmişti.

Öte yandan bundan farklı olan, sayıyı sesle ifade etme becerisinin insanlara özgü olduğu düşünülüyordu.

Sayı saymayı öğrenme sürecinde nesnelerin çıkarılan sesle sayıldığı bir süreçten geçiliyor. Örneğin küçük bir çocuk üç tane elmayı sayarken "bir, iki, üç" değil; "bir, bir, bir" veya "üç, on, beş" diye sayabiliyor. Üç elma olduğunu anlamalarına karşın bunu "üç" diye soyut bir şekilde ifade etme becerisine henüz sahip olmuyorlar.

Science adlı hakemli dergide dün yayımlanan araştırmada leş kargası türünün de bu şekilde sayabildiği tespit edildi. 

Almanya'daki Tübingen Üniversitesi'nden araştırmacılar üç leş kargasını görsel ve işitsel uyarılar karşısında 1 ila 4 kez gaklayacak şekilde eğitti. Ekranda görülen sayı veya işittikleri sesli uyaran kadar gaklayan kargalara ödül verildi.

Bir yıllık eğitim sürecinin sonunda kargalar kendi seçtikleri uyaranlarla test edildi. Görsel veya işitsel uyarandaki kadar ses çıkarması beklenen hayvanlar bir noktayı gagalayarak işlerini bitirdiğini haber verdi. Seçtikleri görsel veya sesle aynı sayıda gaklayan kargalar ödüllendirildi. 

Her bir kargayla yapılan 20 testin sonucunda araştırmacılar, hayvanların doğru sayıda gak sesini çıkarmayı büyük ölçüde başardığını tespit etti. 

Kargalar bir sayısında çoğunlukla yüzde 100, ikide yüzde 60, üçte yüzde 50 ve 4'te yüzde 40 civarında başarı gösterdi. 

Bu beceriyi yürümeye yeni başlayan çocukların saymasına benzeten araştırmacılar, kargaların ilk sesi çıkarmadan kaç kere gaklayacaklarını önden planladığını söylüyor. 

Carnegie Mellon Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nden, araştırmada yer almayan Jessica Cantlon, "Dünyadaki şeyleri ifade etmek için sesleri kullanmaya başlayınca düşünme şekli değişiyor" diyerek şöyle ekliyor:

Başka hiçbir hayvanın bunu yapıp yapamadığı net değildi.

Öte yandan Cantlon, kargaların duydukları seslerin sayısını değil süresini ölçüyor olabileceğini ve aslında sesle sayı arasındaki ilişkiyi kuracak beceriden yoksun olabileceklerini söylüyor. 

Bunun tespit edilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulurken kargalar hakkında öğrenilenler insanların sayı algısı hakkıda da bazı soruları yanıtlayabilir. 

Matematiğin insan bilişselliğinin belirleyici bir özelliği olduğunu belirten Cantlon şöyle diyor:

Evrim ağacının farklı dallarına bakarsak, kendi düşünme tarihimizin izini sürmeye başlayabiliriz.

Independent Türkçe, Popular Science, Science Alert, Science



Avustralya'da kuşlar ağaçlardan bir bir düşüyor: Yüzlercesi zehirlenmiş olabilir

Kakadu ailesine ait corellalar, Avustralya'ya özgü kuşlardır (Temsili/Unsplash)
Kakadu ailesine ait corellalar, Avustralya'ya özgü kuşlardır (Temsili/Unsplash)
TT

Avustralya'da kuşlar ağaçlardan bir bir düşüyor: Yüzlercesi zehirlenmiş olabilir

Kakadu ailesine ait corellalar, Avustralya'ya özgü kuşlardır (Temsili/Unsplash)
Kakadu ailesine ait corellalar, Avustralya'ya özgü kuşlardır (Temsili/Unsplash)

Maroosha Muzaffar Kıdemli Asya Muhabiri 

Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletinde yüzlerce corella ölü ya da kritik bir durumda bulunurken, toplu zehirlenmeden şüpheleniliyor.

Yeni Güney Galler Çevre Koruma Kurumu, pazartesi günü kötü durumdaki düzinelerce kuşun ağaçlardan düşerken görüldüğünü ve soruşturma başlattıklarını açıkladı. Etkilenen kuşlar Newcastle, Carrington ve Hamilton bölgelerindeydi.

Birçok kuş bulunduğu sırada yönünü kaybetmişti, kanaması vardı ya da kötü durumdaydı ve en az 60'ı, yerel bir veteriner tarafından uyutuldu. Kuşlar parklarda, alışveriş merkezlerinde, oval sahalarda ve ön bahçelerde bulundu.

Gelecek günlerde daha fazla kuşun etkilenmesinden korkuluyor.

Bir tür küçük kakadu olan corella kuşları, çiftliklere, bostanlara ve hatta bazen binalara kayda değer derecede zararlar verdiği için çiftçilerle sık sık çekişme yaşıyor.

Çevre Koruma Kurumu'nun düzenleyici operasyonlar icra direktörü Jason Gordon durumu "üzücü" diye nitelendirerek corella kuşlarının felç geçirdiğini ve uçamadığını söylüyor.

Gordon, "Pestisitlerin kasten veya kasıtsız bir şekilde kötüye kullanımı hiçbir şekilde kabul edilemez ve ağır cezalar gerektirir" diyor.

Hunter Yaban Hayatı Kurtarma, olayın büyük olasılıkla zehirlenmeden kaynaklandığını ifade ediyor.

Kurtarma kuruluşunun başkanı Kate Randolph "Mahallenin her yerine dağılmışlar. Halktan onları ön bahçelerinde, oval sahalarda bulduklarına dair telefonlar alıyoruz" diyor. 

Herkes birlikte çalışıyor. Bu yürek parçalayıcı bir durum.

Avustralya'nın en büyük yaban hayatı kurtarma kuruluşu Wires'tan veteriner Dr. Tania Bishop da toplu zehirlenmenin olası bir açıklama olduğunu söylüyor. Ancak Guardian'a konuşan veteriner, potansiyel zehirleri belirleyen toksikoloji sonuçlarının çıkmasının haftalar alabileceğini belirtiyor.

Çevre Koruma Kurumu, "Testler, kuş gribini elemeyi ve pestisitin potansiyel olarak kötüye kullanımına dair kanıtlar için etkilenen yerleri incelemeyi içerecek" ifadelerini kullanıyor.

Ayrıca hasta ve ölü kuşların sayısını ve tam olarak nerede bulunduklarını teyit etmek için Newcastle bölgesindeki birkaç veterinerle temas içindeyiz.

Hamilton Veteriner Kliniği'nden bir pratisyen hekim Newcastle Herald'a yaptığı açıklamada, kurumda geçirdiği 13 yıl boyunca hiç böyle bir şey görmediğini söyledi.

Hekim, "Acı içindeler" diyor.

Kanatlarını açıp adeta yardım ister gibi size bakıyorlar. Bu kesinlikle korkunç.

Olay toplumda öfkeye yol açtı. Bir bölge sakini Facebook'ta "Bu kesinlikle iğrenç! Bu canlılar bizim Avustralya yerlisi kuşlarımız ve bu dünyada bizim kadar hakları var! Biz onları korumak için buradayız" diye yazdı.

Umarım failler yakalanır, sorumlu tutulur ve çürürler!

Bir diğeriyse "Hangi hasta insan bunu yapar?" diye yazdı.

Başka biri de "Bu çok üzücü" dedi.

Bazı insanların sorunu ne? Bunlar nefes alan canlı hayvanlar. Bu gezegeni paylaşıyoruz, sahibi değiliz.

Australian Broadcasting Corporation, Victoria'daki çiftçilerin ekinlerini insancıl ve ölümcül olmayan bir yolla korumak adına, corella ve diğer rahatsız edici kuşları caydırmak için kartallar ve şahinler kullandığını 2023'te bildirmişti. Eğitimli yırtıcı kuşlar, etkilenen alanların üzerinde uçarak corellalara saldırmadan onları korkutuyordu.

Independent Türkçe,Independent.co.uk/news