Koalaların yeni bir becerisi keşfedildi

Kavurucu sıcaklarla böyle başa çıkıyorlar

Okaliptus bitkisinin yapraklarıyla beslenen koalaların, gıda kaynağı da tehlike altında (Unsplash)
Okaliptus bitkisinin yapraklarıyla beslenen koalaların, gıda kaynağı da tehlike altında (Unsplash)
TT

Koalaların yeni bir becerisi keşfedildi

Okaliptus bitkisinin yapraklarıyla beslenen koalaların, gıda kaynağı da tehlike altında (Unsplash)
Okaliptus bitkisinin yapraklarıyla beslenen koalaların, gıda kaynağı da tehlike altında (Unsplash)

Koalaların hava sıcaklığını tahmin ederek vücut sıcaklığını ayarladığı bulundu. 

Avustralya'nın yerlisi olan bu canlılar özellikle iklim kriziyle beraber artan sıcaklıklarla başa çıkmak adına ağaçlara sarılmak gibi yöntemlere başvuruyor. Ağaçlar havadan daha serin olduğu için hayvanlar bu sayede vücut sıcaklıklarını kontrol altına alıyor. 

Conservation Physiology adlı hakemli dergide pazartesi günü yayımlanan yeni bir araştırmadaysa bu memeli canlıların vücut sıcaklığını hava durumuna göre düzenleyebildiği keşfedildi. 

Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaletindeki koalaları inceleyen araştırmacılar bu türde bugüne kadar görülen en yüksek ve en düşük sıcaklıkları kaydetti. Bilim insanları bu durumun, hayvanların vücut sıcaklığını ayarladığının göstergesi olduğunu düşünüyor. 

Koalaların bunu yapabilmek için hava durumunu tahmin etmesi gerekirken araştırmayı yürüten Valentina Mella şöyle diyor:

Bu şekilde kendini ayarlama, koalaların bireysel olarak gece ve sabahın erken saatlerindeki koşullara bakarak aşırı sıcak günleri öngörmesini ve vücut ısısı düzenlemesini buna göre ayarlamasını gerektiriyor.

Normal vücut sıcaklığı 36 derece civarında olan koalalar, sıcak günlerde daha düşük seviyeden başlayarak gün içinde havaya göre sıcaklığını yükseltiyor.

Çevresel koşullara göre değişen bu vücut sıcaklığı sayesinde koalaların, su kullanımını yüzde 18 azaltabildiği kaydedildi. 

Koalalar ağaca sarılmanın yanı sıra serinlemek için başka yöntemlere de başvuruyor. Pek çok canlı fazla ısıyı atmak için terlerken koalalar bunun yerine hızlı soluk alıp vererek ve tüylerini yalayarak buharlaşma yoluyla sıcaklıklarını düşürüyor. Fakat nemin çok yüksek olduğu ortamlarda bu yöntem pek etkili olmuyor. 

2022'de Avustralya'nın Yeni Güney Galler, Queensland ve Avustralya Başkent Bölgesi'ndeki koalalarının neslinin tükenme tehlikesi altında olduğu açıklanmıştı. İklim krizi bu türü sıcaklıklar nedeniyle zora sokarken, yaşam alanları olan okaliptüs ormanları ve ormanlık alanları daraltma tehlikesi de yaratıyor. 

Mella "Küresel iklim modelleri kuru ve sıcak havanın ve kuraklık olaylarının sıklık, süre ve şiddet bakımından artacağını öngörüyor. Bu durumun koalaları ve ağaçlarda yaşayan, yaprak yiyen diğer memelileri termal sınırlarına doğru itmesi muhtemel" uyarısı yaparak şöyle ekliyor:

Sonuçlarımız, koalaların gelecekte hayatta kalmasını sağlamak için iklim değişikliğini hafifletmenin öneminin altını çiziyor.

Independent Türkçe, Earth, Conservation Physiology, Guardian, Royal Society



Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
TT

Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)

Batı Şeria'daki Filistinli aşiret liderleri İsrail'le çatışmaları sonlandırmak için "alternatif barış planı" sundu. 

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın en büyük şehri El Halil'deki şeyhler, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılarak İsrail devletini tanımayı ve İbrahim Anlaşmaları'na katılmayı öneriyor.

El Halil'in en güçlü aşiret liderlerinden Şeyh el-Caabari'nin de aralarında bulunduğu 4 Filistinli şeyh, İsrail'le tam işbirliği isteyen bir mektuba imza attı. Mektupta, Batı Şeria'da Filistin Ulusal Yönetimi'nden bağımsız bir "El Halil Emirliği" kurulması teklif ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, bölgedeki Arapların lideri olarak bu "emirliği" tanıması ve Batı Şeria'daki işgalini sonlandırması isteniyor. 

Ayrıca uzun vadede 50 bin Filistinliye İsrail'de çalışma izni sağlanması talep ediliyor.

Batı Şeria'da 204 bin kişiyi temsil eden 8 şeyh ve 350 bin kişiyi temsil eden 13 şeyh de plana destek veriyor. Filistinli aşiret liderleri, bölgede Filistin Ulusal Yönetimi'nin iktidarına son verileceğini de ileri sürüyor.

Şeyhler, Oslo Anlaşmaları'nın geçersiz kılınması gerektiğini savunuyor. Dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat arasında 1993'te imzalanan ilk anlaşma, 1999'a kadar bağımsız Filistin Devleti'nin kurulmasını öngörüyordu. 

sdfrgty
48 yaşındaki Şeyh Caabari, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılma teklifinin mimarı (Caabari/WSJ)

İkincisi 1995'te imzalanan anlaşma kapsamındaysa işgal atındaki Batı Şeria A, B ve C bölgelerine ayrılmıştı. Batı Şeria'nın yüzde 18'ini kapsayan "A bölgesi"nin yönetimi idari ve güvenlik olarak Filistin'e, yüzde 21'lik "B bölgesi"nin idari yönetimi Filistin'e, güvenliği ise İsrail'e devredilirken, yüzde 61'ini kapsayan "C bölgesi"nin idare ve güvenliği İsrail'e bırakılmıştı.

Caabari, iki devletli çözümün özellikle Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı'yla başlayan savaşın ardından imkansız hale geldiğini iddia ederek, Wall Street Journal'a (WSJ) şunları söylüyor: 

Filistin devleti kurulmayacak, 1000 yıl geçse de kurulamayacak. 7 Ekim'den sonra İsrail bunu kabul etmeyecek.

Mektubun gönderildiği İsrail Ekonomi Bakanı Nir Barkat bu süreci destekliyor. WSJ'nin aktardığına göre şubattan bu yana Barkat ve Filistinli aşiret liderleri arasında pek çok görüşme düzenlendi. 

Diğer yandan İsrail'in iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri'nden (IDF) bazı kesimlerin teklife temkinli yaklaştığı aktarılıyor. Emekli Tümgeneral Gadi Şamni, "Her biri silahlı, onlarca farklı aileyle nasıl başa çıkacaksınız? Bu bir kaos ve felaket yaratır" diyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nde Filistinli aşiretler üzerine çalışma yapan Harel Chorev de teklifin uygulanabilir olmadığını belirterek, bunun "Filistin Yönetimi'ni düşman olarak gören bazı radikal sağcı İsraillilerin fantezisinden ibaret olduğunu" söylüyor.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, Jewish Telegraphic Agency, Times of Israel, Wall Street Journal