Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Bilim insanları, yeni yöntemin Kızıl Gezegen'i ısıtmaya yönelik önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA
TT

Mars'ı yaşanır kılmak için "devrim niteliğinde" yeni yöntem

Fotoğraf: ESA
Fotoğraf: ESA

Bilim insanları Mars atmosferine, işlenmiş toz parçacıkları serpiştirerek gezegeni ısıtmak ve böylece yaşanabilir hale getirmek istiyor.

Çığır açıcı bu fikir, bilim insanlarının Mars'ı Dünya'ya daha çok benzetebilme ve hatta belki de insanlara ev sahipliği yapacak hale getirme amacıyla önerdiği devrim niteliğindeki bir dizi yöntemden biri.

Halihazırda Mars'ın yüzeyi yaşanmaz durumda: Amansız derecede soğuk, ölümcül UV ışınlarıyla kavruluyor, toprak tuzlu, hava ince ve halihazırda orada herhangi bir şeyin yaşadığına dair hiçbir kanıt yok.

Yeni yöntemin arkasındaki bilim insanları, bunun önceki planlardan en az 5 bin kat daha verimli olduğunu söylüyor.

Bu yöntem, gezegenimizden malzeme taşımamızı ya da bunları Mars toprağını kazıp çıkarmamızı gerektirmek yerine, Mars'ta kolayca erişilebilen kaynakları kullanıyor.

Araştırmacılar önerinin gerçekten işe yaramasının onlarca yıl alacağı uyarısında bulunuyor. Ancak diğer pek çok teklif, gerçekleştirilmeleri için gereken muazzam miktardaki çalışma nedeniyle imkansız olabilir.

Mars'ı dünyalaştırmaya yönelik ilk öneriler 1970'lerin başında başlamıştı. Araştırmacıların, aradan geçen 50 yılda Mars'ı Dünya'ya benzetmek için önerdiği pek çok farklı yöntemin hiçbiri hayata geçirilemedi.

Araştırmacılar yeni önerilerinin daha fazla araştırmaya değeceğini çünkü Mars'ı sıvı suyu barındıracak kadar ısıtmak için gereken çalışmanın, düşündüğümüzden daha az olabileceğini öne sürüyor.

Bu biraz da Dünya'da muzdarip olduğumuz sera etkisine benziyor. Diğer tekliflerde bunun Mars'a götürülecek gazlarla ya da gezegenin kendisinde karmaşık madencilik yapılarak uygulanması öneriliyor.

Yeni öneriyse Mars'ta yaygın olduğu anlaşılan demir ve alüminyumu alıp, toz parçacıklarını işleyerek sim parçası büyüklüğünde kısa çubuklar haline getirmeyi amaçlıyor. Bu çubuklar kaçan ısıyı hapsedecek ve güneş ışığını yüzeye dağıtarak bir sera yaratacak.

Chicago Üniversitesi Jeofizik Bilimleri'nden Doçent Edwin Kite, sorumlu yazarı olduğu çalışma hakkında "Gezegeni ısıtmak için yine de milyonlarca tona ihtiyaç var ancak bu, Mars'ı küresel çapta ısıtmaya yönelik önceki önerilerde gerekenden 5 bin kat daha az" diyor.

Bu da projenin fizibilitesini kayda değer derecede artırıyor.

Havayı değiştirmeden bunu yapmak, insanların Mars'ta yaşamasına olanak sağlamaya yetmeyecek. Ancak araştırmacılar, mikropların ve ardından yenebilir bitkilerin yetiştirilmesine başlamaya yetebileceğini ve bunların da atmosfere oksijen ekleyerek ortamı, insan yerleşimine daha uygun hale getirebileceğini öne sürüyor.

"Feasibility of keeping Mars warm with nanoparticles" (Mars'ı nanoparçacıklarla sıcak tutma fizibilitesi) başlıklı çalışma Science Advances adlı hakemli dergide yayımlandı.

Independent Türkçe



Cevher'in yıldızından protez itirafı: Bir yıl sürdü

Cevher, gençleşmek için gizemli bir yönteme başvurarak karaborsada satılan bir ilacı kullanmaya başlayan Elisabeth Sparkle'ın hikayesini anlatıyor (MUBI)
Cevher, gençleşmek için gizemli bir yönteme başvurarak karaborsada satılan bir ilacı kullanmaya başlayan Elisabeth Sparkle'ın hikayesini anlatıyor (MUBI)
TT

Cevher'in yıldızından protez itirafı: Bir yıl sürdü

Cevher, gençleşmek için gizemli bir yönteme başvurarak karaborsada satılan bir ilacı kullanmaya başlayan Elisabeth Sparkle'ın hikayesini anlatıyor (MUBI)
Cevher, gençleşmek için gizemli bir yönteme başvurarak karaborsada satılan bir ilacı kullanmaya başlayan Elisabeth Sparkle'ın hikayesini anlatıyor (MUBI)

Geçen yılın en çok konuşulan filmlerinden Cevher'in (The Substance) yıldızı Margaret Qualley, Josh Horowitz'in Happy Sad Confused podcast'ine konuk oldu.

"Artık yüzümü çekemiyorlardı"

Qualley, verdiği röportajda, film makyajının ve yüz protezlerinin neden olduğu sivilcelerle başa çıkmakta zorlandığını anlattı. 

Amerikalı oyuncu, cildinin protezlerin neden olduğu tahrişten kurtulmasının "bir yıl" sürdüğünü söyledi. 

Hasar o kadar kötüydü ki yönetmen Coralie Fargeat bile bazı çekimlerde zorlandı.

Podcast'in 13 Ocak tarihli bölümünde konuşan 30 yaşındaki Qualley, cildinin gördüğü zarar nedeniyle bazı çekimlerde yüzünün kesildiğini itiraf etti.

Qualley şunları söyledi: 

Mesela filmin sonunda ya da açılış jeneriğinde eteğimin altından çekim yapıyorlar ya, etrafta palmiye ağaçları var ve aşağıdan uzun lenslerle çekiyorlar, o zamanlar yüzüm o kadar berbat bir haldeydi ki artık yüzümü çekemiyorlardı.

Qualley'nin sivilceleri Cevher'in çekimleri bittikten sonra da devam etmiş ve sonraki projesi Kinds of Kindness üzerinde çalışmaya başladığında da sürmüş.

"Protezlerden kalan sivilcelerimi kullanacağız"

Yorgos Lanthimos imzalı filmde Vivian, Martha, Ruth ve Rebecca olmak üzere 4 farklı karakterleri canlandıran Qualley, "Hani şu sivilceleri olan karakter var ya? Onlar protezlerden kaynaklanan sivilcelerimdi" diyerek ekledi:

Ve şöyle düşündüm: 'Bu mükemmel bir şey. Tüm bu farklı karakterleri oynuyorum, bunlardan biri için protezlerden kalan sivilcelerimi kullanacağız.' Tüm bunlardan fiziksel olarak kurtulmam muhtemelen bir yılımı aldı.

Qualley'nin Cevher'de canlandırdığı Sue karakterine dönüşürken katlanmak zorunda olduğu tek şey yoğun yüz makyajı değildi. 

"Ne yazık ki sihirli bir meme iksiri yok"

Aktris, Eylül 2024'te The Sunday Times'a verdiği röportajda yıldız, meme protezi taktığını açıklamıştı:

Ne yazık ki sihirli bir meme iksiri yok, bu yüzden onları yapıştırmak zorunda kaldık.

Qualley ve rol arkadaşı Demi Moore, Cevher'deki performanslarıyla Altın Küre'ye aday gösterilmiş, 62 yaşındaki Moore ödülün sahibi olmuştu.

Cevher, halen MUBI'de izlenebilir.

Independent Türkçe, Happy Sad Confused, Variety, People, The Sunday Times, Entertainment Weekly