TikTok'ta birkaç dakika geçirmek bile beden algısını kötü etkiliyor

Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)
Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)
TT

TikTok'ta birkaç dakika geçirmek bile beden algısını kötü etkiliyor

Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)
Araştırmacılar, TikTok'ta geniş çapta dolaşan videoların kısa sürede olumsuz sonuçlar doğurabildiğini gösterdi (Unsplash)

TikTok'ta 8 dakika bile olsa zaman geçirmenin kadınlarda olumsuz beden algısını tetiklediği ortaya kondu. 

Sosyal medya platformları, yeme bozukluklarını teşvik ettikleri gerekçesiyle eleştirilerin odağı oluyor. Uzmanlar zararlı içeriklerin yeterince engellenmediğini söylüyor. 

Avustralya'daki Charles Sturt Üniversitesi liderliğindeki bir araştırma ekibi TikTok'un genç kadınlar üzerinde yarattığı etkiyi inceledi. 

Bilim insanları 18 ila 28 yaşındaki 273 kadından oluşan katılımcıları iki gruba ayırarak TikTok'tan 7-8 dakikalık video derlemeleri izletti.

Bir grup yeme bozukluklarını teşvik ettiği düşünülen, egzersiz yapan ve zayıflamaya dair ipuçları veren kadınların videolarını izledi. Diğer grubaysa doğa, yemek ve komedi videoları verildi. 

Araştırmacılar deneyin öncesi ve sonrasında yaptıkları anketlerle katılımcıların beden algısını ölçtü. 

Hakemli dergi PLOS One'da 7 Ağustos Çarşamba günü yayımlanan makalede, iki grubun da videoları izledikten sonra beden algısında olumsuz değişimler yaşadığı kaydedildi.

Ancak beklendiği gibi ilk grubun kendi bedeninden duyduğu memnuniyette daha büyük bir düşüş saptandı. 

Araştırmacılar videoların yarattığı kısa süreli etkiyi ölçtüklerini ve daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu belirterek, TikTok'un genç kadınlarda yeme bozukluklarını teşvik edebileceğini söylüyor.

Makalenin ortak yazarı Dr. Rachel Hogg, "Olumsuz bir etki yaratması için çok fazla içerik tüketmek gerekmiyor" diyerek ekliyor: 

Çoğu kişinin TikTok'ta bizim çalışmamızdaki katılımcılardan çok daha uzun zaman geçirdiğini biliyoruz.

TikTok, yeme bozukluklarını normalleştiren içeriklere izin vermediğini savunuyor. Ayrıca uygulama gerektiği zaman kullanıcıları, bu rahatsızlıklardan muzdarip kişilere destek sağlayan Butterfly Foundation adlı kuruluşa yönlendiriyor.

Öte yandan Avustralya merkezli hayır kurumunun iletişim sorumlusu Melissa Wilton, zararlı içerik işareti koydukları videoların platformdan kaldırılmadığını söylüyor. 

"TikTok'un platformunda zararlı içerik var ve aksini söylemelerinin samimiyetsizlik olduğunu düşünüyorum" diyen Wilton ekliyor:

Kurallar uygulanıyor. Bence sorun, kuralların neleri kapsadığı.

Yeni araştırmayı yürüten ekip, zararlı içeriklerin herhangi bir kullanıcının karşısına çıkabileceğini de vurguluyor. 

Katılımcıların yüzde 64'ü, daha önce "Sizin İçin" sayfasında yeme bozukluğu içeriğine maruz kaldığını söylüyor. 

Dr. Hogg "TikTok'taki Sizin İçin sayfalarında görülen içeriği belirlemede algoritma, kullanıcıların bireysel seçimlerinden çok daha etkili" ifadelerini kullanıyor.

Bulgular, Instagram ve TikTok gibi sosyal medya platformlarının gençlerin ruh sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratabileceğini ortaya koyan önceki çalışmalarla paralellik gösteriyor. 

Araştırmacılar bu platformalardaki içeriklerin daha sıkı denetlenmesi çağrısı yapıyor. 
Independent Türkçe, Guardian, NBC News, Conversation, PLOS One



Bilim insanları: Uzun yaşam için belirleyici organ beyin

Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)
Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)
TT

Bilim insanları: Uzun yaşam için belirleyici organ beyin

Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)
Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)

Bilim insanları bir kişinin ne kadar yaşayacağını öngörmede açık ara en iyi tahminin beyin yaşı üzerinden yapıldığını tespit etti. 

Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nden araştırmacılar, Birleşik Krallık'taki yaklaşık 45 bin yetişkinden alınan kan örneklerini yeni bir yöntemle analiz ederek en az 3 bin proteinin seviyelerini ölçtü. 

Araştırmacılar beyin, kalp, akciğer, karaciğer ve bağışıklık sistemi gibi vücudun farklı bölümlerindeki bu proteinler yoluyla, belirli bir organ sisteminin biyolojik yaşını, yani ne kadar yıprandığını hesapladı.

Bir organın protein analizi, kişinin kronolojik yaşından kayda değer derece farklı olduğunda bu organ "aşırı yaşlı" ya da "aşırı genç" diye sınıflandırıldı.

Bu şekilde 11 organ sistemini ve dokuyu inceleyen bilim insanları, sağlık sonuçlarını en iyi öngören yapının beyin olduğu sonucuna vardı.

Bulguları hakemli dergi Nature Medicine'da bugün (9 Temmuz) yayımlanan çalışmada aşırı yaşlı beyne sahip katılımcılara 10 yıl içinde Alzheimer teşhisi konma olasılığının, genç beyne sahip aynı yaştaki katılımcılara göre 12 kat daha fazla olduğu bulundu.

15 yıl içinde herhangi bir nedenden ölüm riski yaşlı beyinlerde yüzde 182 artarken, genç beyinler ölüm oranında yüzde 40'lık bir azalmayla ilişkilendirildi.

Çalışmanın başyazarı Tony Wyss-Coray, "Beyin uzun yaşamın bekçisi" diyerek ekliyor: 

Eğer bir kişinin yaşlı bir beyni varsa ölüm olasılığı artar. Genç bir beyni varsa muhtemelen daha uzun yaşar.

Araştırmacılar beyinden sonraki en önemli faktörün bağışıklık sistemi olduğunu saptadı. 17 yıllık takip süresi boyunca normal yaşta beyin ve bağışıklık sistemi olan katılımcıların yaklaşık yüzde 8'i, genç beyin ve bağışıklık sistemine sahip kişilerinse sadece yüzde 4'ü hayatını kaybetti. 

Bilim insanları beyin ve diğer organların biyolojik yaşlarına göre değerlendirilmesinin tıpta yeni bir çağı başlatabileceğini söylüyor. Organların biyolojik yaşının erken teşhis aracı olarak kullanılması umuluyor.

Basel Üniversitesi'nden çalışmada yer almayan Heike Bischoff-Ferrari, "Kan bazlı organ yaşı saatleri, günümüz tıbbında kullandığımız önlemlerden çok daha önce, yapısal değişiklikler ortaya çıkmadan yüksek hastalık riskine işaret edebilir ve önleyici tedavinin çok daha etkili olmasını sağlayabilir" diyor.

Wyss-Coray de bunun "tıbbın geleceği" olduğunu söyleyerek ekliyor: 

Bugün doktora bir yeriniz ağrıdığı için gidiyorsunuz ve onlar da sorunu anlamak için muayene ediyor. Biz hastalık tedavisinden önleyici sağlık bakımına geçmeye ve insanlar belirli organlarında hastalık yaşamadan önce müdahale etmeye çalışıyoruz.

Ekip yeni çalışmada geliştirdikleri testi ticarileştirmeyi ve iki ila üç yıl içinde kullanıma sunmayı amaçlıyor. Bu test muhtemelen ilk başta beyin, kalp ve bağışıklık sistemi gibi kilit organların yaşını hesaplamak için kullanılacak.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Financial Times, Nature Medicine