Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
TT

Arkeolojik bulgular Masada tarihine dair bilinenlere meydan okuyor

Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)
Bazı tarihçiler Masada Kalesi'ni savunan Zealotlar'ın intihar ettiğini, bazıları da Romalılar tarafından öldürüldüklerini düşünüyor (Wikimedia Commons)

MS 1. yüzyılda Roma'yla Yahudiler arasındaki savaşta inşa edilen kuşatma duvarına dair yeni çalışma, duvarın sanıldığından çok daha hızlı yapıldığına işaret ediyor.

Yahudilerin, Roma İmparatorluğu'na karşı ayaklandığı Birinci Yahudi-Roma Savaşı'nın sonunda, MS 73-74 civarında Masada Kalesi kuşatılmıştı. 

Bugünkü İsrail'de yer alan ve Lut Gölü'ne bakan kale, Yahudi savunmasının ayakta kalan son kısmıydı. 

Kalenin etrafına kuşatma duvarı ve rampası yapan Romalılar, Masada'ya girmeyi başarmış ve isyan sona erdirilmişti. 

Bazı kaynaklarda Roma zaferinin ardından, kaleyi savunan Yahudi Zealotlar'ın düşmana esir düşmek veya ellerinde ölmek yerine intihar ettiği öne sürülüyor. 

Öte yandan bazı tarihçiler Masada'yı savunan yaklaşık bin kişinin toplu intihar ettiğine dair arkeolojik kanıt olmadığını söylüyor. 

Journal of Roman Archaeology adlı hakemli dergide geçen hafta yayımlanan bir araştırmada, kuşatma ve duvarın yapım süresine dair yeni bulgular ortaya çıktı. 

3D fotogrametrik modelleme ve coğrafi bilgi sistemleri gibi tekniklerden yararlanan ekip, Masada Kalesi'ne kıyasla yeterince incelenmemiş olan kuşatma duvarı ve diğer yapıları analiz etti. 

Duvarın doğu kısmında yer alan ve son derece iyi korunmuş 1100 metre uzunluğunda bir bölümünü inceleyen ekip, yapının büyüklüğü ve inşası için gereken iş yükü hakkında isabetli tahminlerde bulundu. 

Araştırmacılar duvarın uzunluğunun yaklaşık 4 bin 300, boyunun da 2 ila 2,5 metreye ulaştığı sonucuna vardı. 

Ekip, 6 bin ila 8 bin askerin çalışmasıyla duvarın iki hafta gibi kısa bir sürede inşa edildiğini düşünüyor. Bu sayede kale duvarlarının aşılmasını sağlayan rampanın yapımına daha fazla zaman kaldığı tahmin ediliyor. 

Bulgular Roma İmparatorluğu'nun etkili ve disiplinli bir kuşatma yürüttüğüne işaret ediyor. 

Araştırmacılar rampanın muhtemelen bir ayda yapıldığını ve kuşatmanın, bazı tarihçilerin sandığı gibi aylar veya iki yıl yerine 4 ila 9 hafta sürdüğünü tahmin ediyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nden Dr. Guy Stiebel, başyazarı olduğu çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Roma perspektifinden bakıldığında bu o kadar da büyük bir olay değildi. Kudüs kuşatması gibi bir şey değildi. Geldiler, hassas bir saldırı düzenlediler ve birkaç hafta sonra gittiler.

Independent Türkçe, Guardian, La Brújula Verde, Heritage Daily, Journal of Roman Archaeology



Jeff Bezos'un 100 milyon dolar yatırım yaptığı uydu kayboldu

MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
TT

Jeff Bezos'un 100 milyon dolar yatırım yaptığı uydu kayboldu

MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)
MethaneSAT dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biriydi (MethaneSAT/EDF)

Milyarder Jeff Bezos'un desteklediği bir metan izleme uydusunun operatörleri, aracın uzayda kaybolduğunu söyledi.

Mart 2024'te fırlatılan 88 milyon dolarlık MethaneSAT, 20 Haziran'da sinyali kaybolduğunda petrol ve doğalgaz üreten bölgelerdeki metan salımlarını ölçüyordu.

ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş Çevre Savunma Fonu (Environmental Defense Fund / EDF), operatörlüğünü yaptığı uydunun güç kaynağının kesildiğini ve "muhtemelen kurtarılamayacağını" ifade etti. Uydunun bilinen son konumu Norveç üzerindeydi.

Örgüt, Amazon'un kurucusunun oluşturduğu hayırsever bir girişim olan Bezos Dünya Fonu'nun (Bezos Earth Fund) verdiği 100 milyon dolarlık hibeyle MethaneSAT'i geliştirip fırlatmıştı.

EDF yaptığı açıklamada kayba rağmen bu görevin, metan salımları hakkında bir dizi kritik bulgu edindiğini belirtti.

Açıklamada, "Görev, bilimsel ve teknolojik başarısının yanı sıra hem endüstri hem de dünya çapındaki düzenleyiciler üzerindeki kalıcı etkisi açısından olağanüstü bir başarı sergiledi" ifadelerine yer verildi.

MethaneSAT sayesinde petrol ve doğalgaz üretim alanlarından salınan metanın dağılımı ve hacmi hakkında kritik bilgiler edindik. Ayrıca uzaydan gelen ölçümleri yorumlayıp bunları salınan metan hacimlerine dönüştürmek konusunda eşi benzeri görülmemiş bir beceri geliştirdik. Bu beceri diğer görevlerde de değerli olacak.

Metan salımlarının küresel çaptaki insan kaynaklı sıcaklık artışlarının yaklaşık üçte birine yol açtığı tahmin ediliyor.

Gelişmiş spektrometrelerle donatılan MethaneSAT, geniş bir alandaki metan seviyelerini düşük seviyelerde bile tespit etmeyi başararak dünyanın en gelişmiş metan izleme uydularından biri haline geldi.

Uydu, bazı bölgelerde bildirilenden 10 kat daha yüksek seviyeleri gözlemleyerek dünya çapında metan salımlarının kayda değer derecede daha iyi anlaşılmasını sağlayan çeşitli bulgular elde etti.

Proje lideri Steven Hamburg mayısta LinkedIn'de paylaştığı bir gönderide "MethaneSAT olağanüstü veriler üretti" demişti.

MethaneSAT yeni bir şeffaflık ve sorun çözme çağını başlatıyor... Bu iddialı bir görev ve uzay görevleri zorludur. Ancak iklim de biz de bekleyemeyiz.

EDF, MethaneSAT'in çalışmalarını sürdürmek için başka bir uydu fırlatma ihtimalini henüz elemedi.
Independent Türkçe