Paris Hilton, DEHB'yle yaşama deneyimini paylaştı

Paris Hilton, gençliğinde çok konuşkan, enerjik ve dikkati dağınık olduğunu söyledi (AP)
Paris Hilton, gençliğinde çok konuşkan, enerjik ve dikkati dağınık olduğunu söyledi (AP)
TT

Paris Hilton, DEHB'yle yaşama deneyimini paylaştı

Paris Hilton, gençliğinde çok konuşkan, enerjik ve dikkati dağınık olduğunu söyledi (AP)
Paris Hilton, gençliğinde çok konuşkan, enerjik ve dikkati dağınık olduğunu söyledi (AP)

Paris Hilton, DEHB'sinin bir engel değil avantaj olduğuna inanıyor.

Hilton, Teen Vogue'da yazdığı kişisel bir denemede, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu deneyimini detaylandırarak, yaşlandıkça teşhisine bakış açısının nasıl değiştiğini anlattı.

Hilton, büyürken hayatındaki yetişkinlerin, özellikle de eğitimcilerin kendisinin yaklaşımına karşı çıktığını söyledi. Bunun sonucunda Hilton "yanlış anlaşılmış", okul sistemi kendisini "yüzüstü bırakmış" ve dolayısıyla Sorunlu Genç Endüstrisi isimli özel bir tesise yerleştirilmişti.

ABD'nin Ulusal Ruh Sağlığı Merkezi, DEHB'yi "İşlevselliği ya da gelişimi aksatan süregelen dikkatsizlik ve/veya hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri gösteren gelişimsel bir bozukluk" diye tanımlıyor.

43 yaşındaki DJ, gençliğinde zihninin hep anormal bir hızla ilerlediğini kabul etti. Hilton, "fazla enerjik", "fazla dikkati dağınık" ve "fazla konuşkan" olduğunu fark ediyordu.

Hilton, o zamanlar bunu bilmese de Provo Canyon Okulu'ndaki sorunlu genç programına alınmasına yol açan bu eğilimlerin hepsi DEHB belirtisiydi.

3 Ekim'de yayımlanan denemede Hilton, "Keşke biri 'Ona gerçekten neler oluyor?' sorusunu sorsaydı. Bunun yerine, yıllarca yanlış anlaşıldığımı, beynimin çalışma şekli yüzünden cezalandırıldığımı hissettim" diye itiraf etti.

Sosyetik isim, nihayet resmi bir teşhis alınca neler olduğunu anlamaya başladığı halde rahatlamış hissetmemişti. Aksine, teşhisi bir "etiket" gibi görüyordu.

Hilton şöyle dedi:

İlk başta, teşhis almak bir etiketmiş gibi hissettirdi. Beni sınırlayan bir şeydi, beni yapamadıklarımla, farklı kılan özelliklerimle tanımlayan bir şey gibiydi.

Hilton "Bu eskiden gizli tuttuğum bir şeydi, nasıl algılanacağına dair endişeleniyordum. İnsanlar fazla dağınık, fazla odaksız olduğumu veya başarmamın imkansız olduğunu düşünür müydü?" yazarak devam etti.

Ancak bu zorluklar, madalyonun bir yüzü. Diğer yüzünde çok güzel bir şey açığa çıkıyor: Yaratıcılık, tutku, dayanıklılık ve cesur, beklenmedik şekillerde düşünen bir zihin.

Bununla birlikte, iki çocuk annesi olan Hilton, artık DEHB'sini "süper gücü" gibi görüyor.

Bu, sık sık bize risk almamamızı söyleyen bir dünyadaki gizli silahım.

Hilton, hâlâ pek çok kişinin kendisinin de bir zamanlar sahip olduğu önyargılara inandığını ve hak verdiğini kabul etti. Toplumun insanlardan "kalıplara uymasını" beklediğini ama kendi deneyiminde en zenginleştirici anların, o sınırların dışına çıktığında ve farklılıklarını benimsediğinde yaşandığını dile getirdi.

Realite şov yıldızı "Trendleri öngörebilmemin sebebi DEHB, bu bana bir imparatorluk kurmak için gereken yaratıcılığı, sınırları zorlamak için ihtiyaç duyduğum azmi ve insanlarla daha derin bağlar kurabilmek için lazım olan empatiyi kazandırdı" yazdı.

Independent Türkçe

 



Beş soruyla gece depresyonu

Yoga, meditasyon ve resim yapmak gibi aktiviteler, rahatlamanıza yardımcı olabilir (AFP)
Yoga, meditasyon ve resim yapmak gibi aktiviteler, rahatlamanıza yardımcı olabilir (AFP)
TT

Beş soruyla gece depresyonu

Yoga, meditasyon ve resim yapmak gibi aktiviteler, rahatlamanıza yardımcı olabilir (AFP)
Yoga, meditasyon ve resim yapmak gibi aktiviteler, rahatlamanıza yardımcı olabilir (AFP)

Güneşin gökyüzünden uzaklaşmasıyla birlikte pek çok kişi kendilerini zorlayan duygularla başa çıkmaya çalışıyor. 

Bu durumun, ciddi bir ruh sağlığı sorunu yaşadığınız anlamına gelmek zorunda olmadığını söyleyen uzmanlar, ne yaşadığınızı bilmenin önemini de vurguluyor.

Gece depresyonu nedir?

Öncelikle bunun bir tanı olmadığını belirtmek lazım. 

Akşamları gösterilen depresyon semptomlarının toplamına gece depresyonu deniyor. 

Yakın zaman önce Amerikan Psikiyatri Birliği'nin başkanlık seçimini kazanan Dr. Theresa Miskimen Rivera şöyle açıklıyor:

Mutsuzluk hissidir. 'Keyif almıyorum, hayatım çok bilmem ne' demektir.

Rivera, gece depresyonunun yalnızca zihinde değil, bedende de hissedildiğini belirtirken uykusuz kalmayı örnek gösteriyor. 

Güneşin gitmesinin ruh haliyle ne alakası var?

Kişinin haletiruhiyesinde yalnızlık, uykusuz, alkol ve uyuşturucu gibi etkenler önemli rol oynar, tıpkı sirkadiyen ritim ya da diğer bir isimle vücudun biyolojik saati gibi. 

Sabah uyanırken, öğlen acıkırken ve gece uykumuz geldiğinde bunun saatini kişinin bünyesi belirler. Hormon, bağışıklık sistemi ve vücut ısısını belirleyen sirkadiyen ritim, gece olunca beyindeki epifiz bezine işaret ederek melatonin salgılamasını sağlar. Bu hormon da uyku getirir.

Eğer biyolojik saatinizle uyku düzeniniz birbirini tutmuyosa bu ruh haliniz üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.

Örneğin gece çalışanlar üzerinde yapılan araştırmalar, depresyon ve anksiyete riskini daha fazla taşıdıklarını ortaya koyuyor. 

Gece depresyonu, klinik müdahale gerektiren bir durumun habercisi de olabilir. Ancak çok erken uyanmak ve gece çok geç yatmanın da ruh halinde etkili olduğunu bilmek lazım. 

Gece daha iyi hissetmek için ne yapmak lazım?

Öncelikle uyku kalitesini sağlamak çok önemli. 

Southampton Üniversitesi'nden Dr. Sarah L. Chellappa, sirkadiyen ritim ve ruh hali arasındaki bağlantı üzerine yaptıkları çalışmalarda, uyuyup uyanma saatlerinin düzenli olarak aynı olmasının önemini gördüklerini vurguluyor. 

Uyku saatinden bir saat önce TV, bilgisayar ve akıllı telefon gibi elektronik cihazlara bakmaktan ve gün içinde kestirmekten kaçınılmasını da tavsiye ediyor.

Yatak odasının yeterli oksijene ve serinliğe sahip olması ve uyunulan yerin rahatlığı da önemli.

Fiziksel bir nedeni var mı?

Çok kahve ya da içki içtiyseniz veyahut da ağır bir yemek yediyseniz bunların da uykusuzluğunuzda etkili olacağını söylemek lazım.

Dinlenememek de depresyon semptomlarına yol açıyor. 

Aklınızı bir şeyler mi kurcalıyor?

Dr. Rivera aklınızı kurcalayan düşünceleri kalemle bir kağıda not etmenizi öneriyor. Nasılsa çoğu sıkıntının çözümü gecenin ikisinde bulunmuyor… Bu işi sabaha bırakıp daha sağlıklı bir kafayla onları ele alabilirsiniz. 

Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nden psikiyatri profesörü Dr. Alfred J. Lewy, gece karar vermekten kaçınılmasını tavsiye edenler arasında:

Birkaç saat önce sizi çok rahatsız eden şeylere yönelik bakışınız, sabah uyandığınızda karamsarlıktan daha uzak olur.

Ruh halinizin gün içinde daha iyi olduğunu hissetmiyorsanız ve bu durum haftalar sürüyorsa akıl sağlığı uzmanlarına başvurmanız gerekiyor. Unutmamalı ki, psikolog ya da psikiyatriste gitmek utanılacak bir şey değildir. 
 

Independent Türkçe, New York Times, Healthline