Kemikleri arasında binlerce yıl yaş farkı olan iskeletin sırrı çözüldü

İskeletin neden bir araya getirildiği belirsizliğini koruyor.

Sağına yatmış ve bacakları kıvrılmış halde bulunan iskelet (Barbara Veselka ve diğerleri, Antiquity)
Sağına yatmış ve bacakları kıvrılmış halde bulunan iskelet (Barbara Veselka ve diğerleri, Antiquity)
TT

Kemikleri arasında binlerce yıl yaş farkı olan iskeletin sırrı çözüldü

Sağına yatmış ve bacakları kıvrılmış halde bulunan iskelet (Barbara Veselka ve diğerleri, Antiquity)
Sağına yatmış ve bacakları kıvrılmış halde bulunan iskelet (Barbara Veselka ve diğerleri, Antiquity)

Arkeologlar, Belçika'da 2 bin 500 yıl arayla yaşamış 5 kişiye ait kemiklerden oluşan tuhaf bir iskeletin gizemini çözdü.

1970'lerde bir Roma mezarlığında ortaya çıkarılan iskelet cenin pozisyonunda yatırılmıştı.

Vücudun cenin pozisyonunda düzenlenmesi Roma döneminde pek görülmese de kemiklerin başlangıçta MS ikinci veya üçüncü yüzyıla ait olduğu düşünülüyordu.

Kafatasının yakınındaki bir Roma kemik iğnesi, arkeologların kalıntıları Gallo-Roma döneminde MS 69 ila 210'da yaşamış bir kadına ait olarak yorumlamasına yol açmıştı.

Ancak bozulmamış iskeletin 2019'daki radyokarbon tarihlemesi, bazı kısımlarının Roma kökenli olduğunu ancak geç Taş Devri'ne ait kemikler de bulunduğunu ortaya koymuştu.

Arkeologlar değiştirilmiş insan bedenleri sık sık buluyor ancak farklı insanlara ait kemiklerin bir araya getirilmesi çok daha nadir.

"Yüzlerce hatta binlerce yıl arayla ayrılmış iskelet unsurlarına sahip birleştirilmiş bireyler daha da nadir" diye belirtiyorlar.

Peki böyle bir kemik karışımı nasıl bir araya gelerek tek bir iskelet oluşturdu?

Araştırmacılar, Taş Devri gömüsünün kazara bozulduğunu ve Romalıların 2 bin 500 yıl sonra yeni bir kafatası ve durumu örtbas etmek için kemik iğne gibi mezar eşyaları ekleyerek yeniden oluşturduğunu düşünüyor.

"Mezarın bozulması, öbür dünyada failliği olan bir bireyin tamamlanması veya inşa edilmesi yoluyla telafi edilmesini gerektirmiş olabilir" diye yazıyorlar.

İkinci bir olasılıksa, tüm 'bireyin' Gallo-Roma döneminde, yerel kaynaklı Neolitik kemiklerin Roma dönemi kafatasıyla birleştirilerek bir araya getirilmiş olması.

cdvfgrthy
Mezardan çıkarılan kafatası (Barbara Veselka ve diğerleri, Antiquity)

Bilim insanları, Romalıların muhtemelen "batıl inançlardan esinlenerek", "kendilerinden önce bölgeyi işgal etmiş bir bireyle bağlantı kurmak için" karma iskeleti kasıtlı olarak bir araya getirmiş olabileceğini söylüyor.

Ya başlangıçta kafatası yoktu ve gömüyü keşfeden Roma topluluğu 'bireyi' tamamlamak için bir tane ekledi ya da mevcut Neolitik döneme ait kafatasını Roma dönemine ait bir kafatasıyla değiştirdiler.

Olağanüstü keşif: 150 km ötedeki bir mezarlıkta yakın akrabaları bile bulunan Gallo-Roma başlı, birkaç Neolitik dönem insanından oluşan karma bir mezar. Hepsi iyi tarihlendirilmiş ve sıralanmış. 

Barbara Veselka ve ekibine tebrikler. 

Gerekçe belirsizliğini korusa da araştırmacılar "'bireyin' varlığının açıkça kasıtlı olduğu" sonucuna varıyor:

Kemikler seçilmiş, uygun bir yer bulunmuş ve doğru anatomik düzeni taklit etmek için öğeler dikkatlice düzenlenmiş. Ortaya çıkan gömü, büyük bir özen ve planlamanın yanı sıra insan anatomisi hakkında iyi bir bilgi birikimine işaret ediyor.

Independent Türkçe



Depresyon oranı en yüksek meslekler belirlendi

ABD genelinde 80 bin 319 çalışan, hayatlarının bir döneminde depresyon teşhisi aldığını söyledi (Unsplash)
ABD genelinde 80 bin 319 çalışan, hayatlarının bir döneminde depresyon teşhisi aldığını söyledi (Unsplash)
TT

Depresyon oranı en yüksek meslekler belirlendi

ABD genelinde 80 bin 319 çalışan, hayatlarının bir döneminde depresyon teşhisi aldığını söyledi (Unsplash)
ABD genelinde 80 bin 319 çalışan, hayatlarının bir döneminde depresyon teşhisi aldığını söyledi (Unsplash)

İş arayanlar, belirli kariyerlerin ruh sağlığı üzerindeki yükünü göz önünde bulundurmak isteyebilir.

Cuma günü yayımlanan geniş kapsamlı yeni bir araştırma, meslekler ve depresyon oranları arasındaki ilişkiyi inceledi. Araştırmada 2015-2019 döneminde ABD'nin 37 eyaletindeki 536 bin 279 çalışandan elde edilen anket verileri analiz edildi.

Yarım milyon ABD'li çalışanın 80 bin 319'u, hayatlarının bir döneminde depresyon teşhisi aldığını söylerken kadınlardaki teşhis oranı erkeklerin iki katıydı.

Sonuçları sektörlere göre ayıran araştırma, toplumsal ve sosyal hizmetlerde çalışanların yüzde 20,5'le ömür boyu depresyon teşhisi konma oranının en yüksek meslek grubu olduğunu ortaya koydu. Listede ikinci sırada yüzde 20,1'le gıda hazırlama ve servis işleri yer aldı.

Yaşam boyu depresyon tanısı konma oranı yüksek diğer sektörlerse şöyle: sanat, eğlence, spor ve medya yüzde 18,6; konaklama ve yemek hizmetleri yüzde 18,4; sağlık ve sosyal yardım yüzde 18,2; perakende ticaret yüzde 17,7; hukuk, eğitim ve kütüphane işleri yüzde 16,1'le eşit orana sahip.

Yaşam boyu depresyon tanısı alma oranı en düşük sektörler arasında da madencilik yüzde 6,7, inşaat yüzde 8,9 ve tarım ve mühendislik işleri yüzde 9 olarak belirlendi.

Madencilik ve inşaatta depresyon oranı daha düşük görünse de bunlar, ABD'deki işçiler arasında intihar oranının en yüksek olduğu sektörler. Araştırmacılar bu farkın, mavi yakalı erkeklerin önceden var olan önyargılar veya kırsal bölgelerdeki sınırlı erişim nedeniyle ruh sağlığı hizmetlerine başvurma olasılığının daha düşük olmasıyla açıklanabileceğini öne sürüyor.

Araştırmanın sonuçlarına rağmen neredeyse hiç stres içermeyen yüksek maaşlı bazı işler de var. Resume Genius, Aralık 2024'te düşük stres seviyesine sahip en yüksek maaşlı işlerin listesini yayımlamıştı.

Çalışmada "düşük stresli işler" genellikle daha az talep, daha öngörülebilir çalışma saatleri, destekleyici ortamlar ve yönetilebilir iş yükü içeren işler olarak tanımlanmıştı.

Listedeki tüm işler, en az lisans derecesine sahip olmayı gerektiriyordu. Liste, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS) ve kariyer sitesi O*NET Online'ın verileri kullanılarak derlenmişti. Yüksek stresli işler O*NET kullanılarak filtrelenmiş ve ardından BLS'nin Meslek Görünümü El Kitabı'yla karşılaştırılmıştı. Ülke çapındaki medyan maaş 48 bin 60 dolar olarak belirlenmiş ve "ortalamadan daha hızlı büyüme" gösteren işler incelenmişti.

En iyi işler arasında şunlar yer almıştı: su kaynağı uzmanı, gökbilimci, aktüer, çevre ekonomisti, matematikçi ve coğrafyacı.

Independent Türkçe