1,77 milyon yıllık fosil dişler, büyük beynin evrimini aydınlatıyor

Hem modern insanlara hem de büyük maymunlara benzer özellikler bulundu.

Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)
Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)
TT

1,77 milyon yıllık fosil dişler, büyük beynin evrimini aydınlatıyor

Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)
Homo cinsinin eski bir üyesinin dişleri, ilk insanların gelişim sürecine dair fikir veriyor (Vincent Beyrand/Paul Tafforeau/Avrupa Senkrotron Radyasyon Tesisi)

Gürcistan'da bulunan 1,77 milyon yıllık çocuk dişi fosilleri, insanların gelişip yaşlanma sürecinin evrimine ışık tuttu. Bulgular, modern insanların büyük beyinlerinin nasıl geliştiği hakkında da fikir veriyor.

İnsanların büyük beyinlerin nasıl geliştiği ve diğer primatların aksine neden daha uzun bir çocukluk dönemi geçirildiği insan evriminde cevap bekleyen temel sorular arasında yer alıyor. 

Modern insanlar, goril ve orangutan gibi hominidlere kıyasla daha uzun bir çocukluk dönemi geçirip daha geç olgunlaşıyor. 

İsviçre'deki Zürih Üniversitesi'nden paleoantropolog Christoph Zollikofer, "Büyük maymunlar muhtemelen sadece anaokuluna gittikten sonra yetişkin olurdu" diye açıklıyor. 

Zollikofer ve ekip arkadaşları, bu farklılığın geçmişi hakkında bilgi sahibi olmak adına yaklaşık 20 yıl önce Gürcistan'ın Dmanisi bölgesinden çıkarılan diş fosillerini inceledi.

Dişler, tıpkı ağaçların halkaları gibi gelişim süreci hakkında fikir veriyor. 

Hakemli dergi Nature'da dün (13 Kasım) yayımlanan çalışmada yaklaşık 1,77 milyon yıl önce 11 yaşında hayatını kaybettiği düşünülen Homo cinsinden bir çocuğun dişleri analiz edildi. 

Çocuğun hangi türe mensup olduğu bilinmiyor fakat bu dönemde H. habilis ve H. erectus gibi birkaç hominin türü yaşıyordu. 

Dişlerdeki büyüme oranları, bugünkü büyük maymunlara daha benzer şekilde hızlı bir gelişime işaret ediyordu. Diğer yandan arkadaki dişlerde geç olgunlaşma belirtileri kaydedildi. Bu da modern insanlara daha yakın bir özelliğin göstergesi. 

Araştırmacılar makalede şöyle yazıyor:

Diş gelişiminin büyük maymun ve insan benzeri özelliklerinin eşsiz kombinasyonu, erken Homo'nun yaşam öyküsünde uzun bir büyüme evresinden sonra genel bir yavaşlama evresi geçirdiğine işaret ediyor.

Bulgular, modern insanlarda çocukluk döneminin uzamasında büyük beyinlerin birincil etken olduğu fikrine meydan okuyor.

Bilim insanları genellikle büyük beyinlerin daha fazla enerjiye ihtiyaç duymasından dolayı modern insanların uzun bir çocukluk dönemi geçirdiğini düşünüyor.

Ancak yeni çalışma, ilk Homo türlerinin yetişkinliğe büyük maymunlarla aynı yaşta girmiş ancak dişlerin modern insanlar gibi daha yavaş gelişmiş olabileceğini gösteriyor.

Araştırmacılara göre bu çocukların beyni daha küçük olsa da yetişkin bakımına daha uzun süre gereksinim duyuyordu.

Çocukluk döneminin uzaması da yaşlıların beceri ve bilgilerini genç nesillere aktarmasını kolaylaştırmış ve bu sayede büyük beyinler gelişmiş olabilir. 

Bilim insanları ayrıca inceledikleri örneklerde, süt dişinin büyük maymunlara kıyasla daha uzun süre kullanıldığını tespit etti. Bu da yetişkinlere bağımlılığın daha uzun sürdüğüne işaret ediyor. 

Independent Türkçe, Popular Science, Interesting Engineering, Cosmos Magazine, Nature



İzleyiciler 4 yıldır yeni sezonu gelmeyen diziye kafayı taktı

Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
TT

İzleyiciler 4 yıldır yeni sezonu gelmeyen diziye kafayı taktı

Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)
Marcella'nın üç sezonu da halen Netflix'te izlenebilir (ITV)

Netflix aboneleri, son sezonu 2020'de yayına giren Marcella'yı izlemekten bıkmadıklarını söylerken, polisiye yapımı birbirlerine tavsiye ediyor. 

Sürükleyici drama, evliliği yıkılan Londralı eski bir dedektif olan Marcella Backland'i merkezine alıyor. 

Durumu kabullenip hayata tekrar tutunmaya çalışan Marcella, bir seri katili yakalamak için 10 yıl önce ailesi uğruna bıraktığı işine geri dönüyor. 

Başrolde Anna Friel var

İsveçli senarist ve radyo programcısı Hans Rosenfeldt'ın yapımcılığını, yazarlığını ve yönetmenliğini üstlendiği dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da 100 üzerinden 70 puana sahip.

Televizyon yazarları, Marcella'nın karanlık suç dizilerinden hoşlanan izleyicileri tatmin edeceğini belirtiyor.  

Başrolde Marcella'yı canlandıran BAFTA adayı aktris Anna Friel'e Ray Panthaki, Nicholas Pinnock, Jamie Bamber ve Harry Lloyd gibi isimler eşlik ediyor.

İlk sezonu 2016'da yayına giren dizi, Netflix forumlarında konuşulmaya devam ediyor.

Facebook'ta 3 milyonu aşkın üyesi bulunan Netflix Bangers grubundan izleyiciler, yeniden gündeme gelen Marcella'dan bahsetmeden edemiyor.

"Umarım 4. sezonu gelir"

Gruptaki bir kullanıcı, "O kadar iyiydi ki tekrar tekrar izleyebilirsin" diyerek Marcella'yı övdü. 

Dizinin hayranı olduğunu söyleyen başka bir izleyiciyse "Gelmiş geçmiş en iyisi" yorumunda bulundu.

Dizinin üçüncü sezonu eleştirmenlerce beğenilse de izleyicilerden hem olumlu hem de olumsuz yorumlar gelmişti.

"Marcella kesinlikle harikaydı" yorumunda bulunan bir izleyici, "4. sezon için de güzel bir açık kapı bıraktı, ki bunun bir an önce yapılması gerekiyor" diye eklemişti. 

Başka bir hayransa şöyle yazmıştı:

Umarım Marcella'nın 4. sezonu gelir. Bu şekilde bırakamazlar!

Dizinin yaratıcısı Rosenfeldt ise Digital Spy'a yaptığı açıklamada "Dürüst olmak gerekirse 4. sezon hakkında düşünmedim bile" demişti. 

Independent Türkçe, Unilad, Daily Mail, Digital Spy