Azteklerin ölüm düdüğünün beyni nasıl etkilediği ortaya çıktı

1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
TT

Azteklerin ölüm düdüğünün beyni nasıl etkilediği ortaya çıktı

1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)
1250-1521'den kalma mezarlarda bu düdüklerden çok sayıda bulunmuştu (Jennysnest/Wikipedia/CC-4.0)

Günümüzde Meksika toprağı olan bölgelerde 14-16. yüzyıllara damga vuran Azteklerin kafatası şeklindeki düdüklerinin, dinleyicileri nasıl etkilediği yeni bir bilimsel araştırmayla ilk kez ele alındı.

İki farklı deneye katılan 70 Avrupalı gönüllünün beyinleri, "ölüm düdüğü" diye bilinen bu aletlerin çıkardığı seslerle sınandı. 

"Hem doğal hem de yapay kaynağa" sahip olduğu düşünülen seslerin işitsel kortekste önemli hareketlere yol açtığı saptandı. Katılımcılar, bu sesleri aşırı negatif, korku verici ve rahatsız edici diye tanımladı.

Communications Psychology adlı bilimsel dergide yayımlanan makalede, İsviçre ve Norveçli araştırmacılar düdüğün sesinin zihinsel süreçlere engel olduğunu bildirdi. 

Beynin, sınıflandıramadığı sese sembolik bir anlam da yükleyemediği vurgulandı. 

Çığlığa benzeyen seslere sahip bu düdüklerin savaşta rakipleri korkutmak amacıyla kullanıldığı tahmin ediliyor. Ancak kurban edilen insanların kemiklerinin yanında da görülmesi, bazı ayin ve törenlerde de onlardan faydalanıldığı düşüncesini doğuruyor. 

Bazı bilim insanları ölüm düdüklerinin Azteklerin yeraltı dünyası Mictlan'daki sert rüzgarları taklit ettiğini söylerken bazıları da kurban edilenlerin ruhlarının duyulduğunu savunuyor. 

Meksika'nın Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü'nün (INAH) yürüttüğü yeni bir çalışmada da Azteklerin 15. yüzyıldaki şiddetli bir kuraklığı bitirmek için küçük çocukları kurban ettiği ortaya konmuştu. 

Meksika'nın başkenti Meksiko'da yer alan Templo Mayor adlı büyük tapınakta 1980'de yapılan çalışmalarda yaşları 2'yle 7 arasında değişen en az 42 çocuğun kalıntısı bulunmuştu. 

Azteklerin yağmur tanrısı Tláloc'a adanan çocuklar, yontulmuş taş kutuların içinde sırtüstü yatıyordu. Bazılarına kolye gibi süs eşyaları takılmış ve ağızlarına yeşil taş boncuklar konmuştu. 

Independent Türkçe, Science Alert, Jerusalem Post



Squid Game'in ikinci sezonunun ilkinden farkı ne?

Squid Game'in ikinci sezonunun ilkinden farkı ne?
TT

Squid Game'in ikinci sezonunun ilkinden farkı ne?

Squid Game'in ikinci sezonunun ilkinden farkı ne?

Squid Game daha fazla kan ve intikam arzusuyla dönüyor.

Netflix'in Eylül 2021'de başlayan gelmiş geçmiş en büyük dizisi, bu ayın sonunda ikinci sezonuyla geri dönüyor ve öldürülecek 450'den fazla yeni karakterle en az ilki kadar distopik, vahşi ve acımasız olduğunu kanıtlamaya hazırlanıyor.

Mali çöküşten esinlenmişti

Başrol oyuncusu Lee Jung-jae ve dizinin yaratıcısı Hwang Dong-Hyuk'un kazandığı ödüller de dahil olmak üzere 14 Emmy adaylığı elde eden ilk sezon, Güney Kore'deki mali çöküşten esinlenmişti.

Dong-Hyuk'a göre dünya, daha önce de olduğu gibi berbat durumda. Ve bu da ona Squid Game'in bir başka turu için adaya geri dönme ilhamı veriyor.  

İkinci sezon, Lee'nin canlandırdığı ve Oyuncu 456 olarak da bilinen Seong Gi-hun'un, ölümcül yarışmayı kazandıktan üç yıl sonra oyunlardan sorumlu kişileri aramasıyla başlıyor. Bu arayışını finanse etmek için de ilk sezonda kazandığı 45,6 milyar wonluk (38 milyon dolar) ödülü kullanıyor.

İntikam arzusuyla oyunlara geri dönmeyi başaran Gi-hun, kendisi ve takipçileri için büyük kayıplara neden olduktan sonra kaçak durumuna düşen eski bir kripto para influencer'ı ve öz annesinin de oyuna katıldığını fark eden borç batağındaki bir kumarbaz da olmak üzere yeni karakterlerle tanışıyor.

"Duyguları çok farklı"

Başrol oyuncusu Lee Jung-jae, Deadline'a verdiği röportajda, canlandırdığı Gi-Hun'un oyunlara yaptığı ilk ziyaretten bu yana geçen üç yılda büyüdüğünü söyledi:

İlk sezondaki duygusal değişim nedeniyle, diğer oyuncularla tanıştığında hissettiği duygular, ikincide diğer katılımcılarla tanıştığında hissettiklerinden çok farklı. İkinci sezonda, sette önce başkalarının duygularını kabullendiğimi ve buna daha fazla dikkat ettiğimi fark ettim. Bu yüzden en büyük farkın bu olduğunu düşündüm.

Yönetmen Hwang, ikinci sezonun ilkinden "daha büyük ölçekli" olduğunu ve açıkça yeni oyunlar olduğunu söyledi.

Oyunların "gerçekten basit" olmasını istemiş

Yeni ve ölümcül mücadelelerin ayrıntılarını vermeden, yarışmacılara hangi oyunları oynatacağı konusunda uzun uzun düşündüğünü belirtti. Hwang, internette yerel Kore oyunları hakkında pek çok öneri olduğunu ancak bunların "gerçekten basit" olmasını istediğini açıkladı.

"Oyunlar kadar karakterler de en büyük değişikliklerden biri çünkü Gi-Hun hariç tüm karakterler yeni. Bu yüzden sonunda desteklediğiniz daha sevimli karakterler görebileceksiniz" diye ekledi.

Hwang, hikayenin kalbinde Gi-Hun'un faillerden intikam alma arayışı olsa da ikinci sezonda çok daha büyük bir mesaj olduğunu söyledi:

Dünyayı daha iyi bir yer haline getirmeye çalışacak irademiz ve gücümüz var mı? İnsanlık dünyanın gidişatını değiştirmek için gerekenlere sahip mi ve birlikte daha iyi bir dünya yaratmak için açgözlülüğümüzden, arzularımızdan gerçekten vazgeçebilir miyiz? Bunlar sormak istediğim sorulardan bazılarıydı.

Hwang'a göre, sezonlar arasındaki en büyük farklardan biri de oylama bölümü olacak. Yarışmacılar, ölümcül çocuk oyunlarının son turunda devam edip daha fazla para kazanmak isteyip istemediklerine karar vermek için oy verecek. 

"Bizim için gerçekten umut var mı?"

Hwang, "Oyunların kendisinden kaynaklanan gerilimden çok, bu oylamalarda daha yoğun bir gerilim hissettim. Çünkü oyunlar devam ederse ne olacağını, kimin oy vereceğini merak etmekten kendinizi alamıyorsunuz" diyerek ekledi: 

Tüm ikinci sezon boyunca şu konuya odaklandım: Bizim için gerçekten umut var mı?

Bölünmüş bir toplumda yaşamak istemediği için ikinci sezonu yarattığını söyleyen Hwang, insan hayatına paha biçilemeyeceğini de sözlerine ekledi.

26 Aralık'ta yayına giriyor

Squid Game'in ikinci sezonu 26 Aralık'ta Netflix'te yayına giriyor. Bunu, gelecek yıl izleyiciyle buluşacak üçüncü ve son sezon takip edecek.

Independent Türkçe, Deadline, Variety