Elmas optik disklerle veriyi milyonlarca yıl saklamak mümkün olacak

Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)
Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)
TT

Elmas optik disklerle veriyi milyonlarca yıl saklamak mümkün olacak

Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)
Araştırmacılar bir elmasta santimetre küp başına 1,85 terabayt veri depoladı (Pexels)

Bilim insanları, elmas optik disklerin veriyi milyonlarca yıl korumasını sağlayabilecek bir yöntem geliştirdi. Araştırmacılar rekor seviyede veri depolamayı da başardı.

Yapay zekanın yanı sıra kuantum ve süper bilgisayarların geliştirilmesiyle birlikte veri depolamada çok daha yüksek kapasiteye sahip araçlar aranıyor.  

Ayrıca verilerin güvenli bir şekilde uzun süre korunması da önem arz ediyor.

Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden araştırmacılara göre bu ihtiyaç, lazerler ve elmas yardımıyla giderilebilir. 

Son yıllarda elmasta veri depolama çalışmaları artarken, yeni teknoloji muazzam seviyede bir kapasiteye ulaşmasıyla öne çıkıyor. 

Çalışmalarını hakemli dergi Nature Photonics'te dün (27 Kasım) yayımlanan makalede anlatan ekip, birkaç milimetrelik elmas şeritleri kullandı. 

Bilim insanları ultra hızlı lazer darbeleriyle, elmastaki bazı karbon atomlarını yerinden çıkardı. Böylece her biri sabit bir parlaklık seviyesinde boş alanlar açıldı.

Birer atom büyüklüğündeki bu boşluklar, bulundukları bölgenin genel yoğunluğuna göre farklı şekillerde ayarlanabiliyor. Bu sayede bölgenin genel parlaklığı değiştirilebiliyor. 

Makalenin ortak yazarı Ya Wang, "Boş alanların sayısı parlaklığa bakılarak belirlenebiliyor ve bu sayede depolanan bilgileri okuyabiliyoruz" diye açıklıyor. 

Araştırmacılar daha sonra her pikselin parlaklığını, belirli bir bölgenin parlaklık seviyesiyle eşleştirerek Henri Mattise ve Eadweard Muybridge gibi sanatçıların eserlerini depoladı.

Elmas optik disk, verileri yüzde 99'dan fazla doğrulukla kaydetti. Ekip, santimetreküp başına 1,85 terabayt veri depolayarak elmasta bilgi saklama alanında rekor kırdı.

Bilim insanları yeni disklerin, aynı boyuttaki yaklaşık 2 bin Blu-ray'le aynı miktarda bilgiyi, çok daha uzun süre saklayabileceğini söylüyor. Wang şu ifadeleri kullanıyor:

Dahili veri depolama yapıları teknolojimiz kullanılarak stabilize edildiğinde, elmas herhangi bir bakım gerektirmeden olağanüstü uzun ömürlülüğe ulaşabilir ve oda sıcaklığında milyonlarca yıl veri saklayabilir.

Mevcut teknoloji halihazırda epey maliyetli ve gelişmiş ekipman gerektiriyor. Diğer yandan araştırmacılar, iyileştirmelerle sistemin kapladığı alanın küçültülebileceğini ve daha kolay kullanılabileceğini düşünüyor. 

Elmasların günlük hayattaki depolama cihazlarının yerini alması çok muhtemel görünmüyor. Ancak uzun ömürlü olmaları, hükümetler ve araştırma kuruluşlarına fayda sağlayabilir.

Independent Türkçe, Popular Science, New Scientist, Nature Photonics



Hayal kırıklığına uğrayan sanatçılar, OpenAI'ın video üretme aracını sızdırdı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Hayal kırıklığına uğrayan sanatçılar, OpenAI'ın video üretme aracını sızdırdı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

OpenAI'ın güçlü video aracını deneyen bir grup sanatçı, aracı internette kullanıma açtı.

OpenAI, Sora'yı bu sene duyurarak aracın, insanların gerçekçi ve detaylı videolar yaratmasını sağlayacağını söylemiş, bir dizi de örnek paylaşmıştı. Ancak o dönemde OpenAI, sistemin piyasaya sürülmeye hazır olmadığını bildirmiş, bunun sebeplerinden biri olarak da güvenilirliğine tam anlamıyla inanmamasını göstermişti.

O zamandan bu yana OpenAI, aracı geliştirmek amacıyla bazı uzmanlara sistemi test edebilmeleri için erişim izni vermişti. Bu kişiler arasında, aracın yanlış bilgilendirme gibi sorunlarda insanları kandırmak için nasıl kullanılabileceğini inceleyebilecek bazı uzmanlar ve bunu sanatçılar için daha kullanışlı hale getirme umuduyla video alanında çalışan yaratıcı profesyoneller de yer alıyordu.

Bu sanatçılardan bazıları, an itibarıyla bu sıkı kontrolü aşarak araca erişimi sızdırmış gibi görünüyor. Sanatçılar, sistemi "yaratıcı ortaklar" olarak test etmek için projeye dahil edildiklerini ancak süreçle ilgili hayal kırıklığına uğradıklarını söyledi.

Sanatçılar, Hugging Face platformunda "Halkla İlişkiler Kuklaları" adındaki hesap üzerinden "kurumsal yapay zeka efendilerine" yönelik bir açıklama paylaştı. Aracı kullanırken, Sora'nın sanatçılara faydalı olduğunu dünyaya duyurarak 'sanatla aklama' yapmaları için kandırıldıklarına" ikna olduklarını bildirdiler.

Sanatçılar "Yapay zeka teknolojisinin sanat için bir araç olarak kullanılmasına karşı değiliz" yazdı.

Kabul etmediğimiz nokta, bu sanatçı programının nasıl hayata geçirildiği ve aracın halka açılma olasılığından önce nasıl şekillendirildiği.

Birkaç saat sonra OpenAI, Sora'yla video oluşturmak için kullanılabilecek uygulama programlama arayüzüne (API) erişimi kapattı. Sistemi sanatçıların kullanımına sunan erken erişim programını da geçici bir süreliğine durdurdu.

Sanatçılar, modelin kendisini değil yalnızca Sora'ya erişimi sızdırdı. Bu da araç erişime açık olduğu süre boyunca insanların yalnızca sistemle video üretebildiği, teknolojinin kopyalanamadığı anlamına geliyor.

Sora ilk piyasaya sürüldüğünde, OpenA'ın CEO'su Sam Altman'ın takipçilerinden gelen istekler doğrultusunda bir dizi video paylaşarak yaptığı pazarlamanın da etkisiyle övgü toplamıştı. Ancak o zamandan beri sadece sınırlı demo videoları paylaşılmış ve ürün müdürü Kevin Weil kısa süre önce, kısmen güvenlik ve videoların üretimi için kullanılan yoğun bilgisayar gücü nedeniyle de Sora'nın henüz daha geniş çapta yayımlanmadığını söylemişti.

OpenAI, son yıllarda araştırmalarının gizliliğiyle ilgili eleştiri alıyor. Açık yapay zeka anlamına gelen adının da işaret ettiği üzere şirket, aslen halka açık bir araştırma kuruluşu olarak başlamıştı. Ancak o zamandan bu yana OpenAI, kâr amacı güden bir modele geçerek tartışmaların odağında yer almış, kurucu ortaklarından Elon Musk'la da çatışmıştı.
Independent Türkçe