Belirli bir bölgedeki yağlanma, Alzheimer'ı 20 yıl önceden haber veriyor

Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)
Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)
TT

Belirli bir bölgedeki yağlanma, Alzheimer'ı 20 yıl önceden haber veriyor

Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)
Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)

Karın bölgesindeki yağlanmanın, Alzheimer'ı 20 yıl önceden haber verebileceği bulundu. 

Demansın en yaygın biçimi olan Alzheimer, düşünme ve hafıza becerilerinde gerilemeyle kendini gösteriyor.

Bilim insanları, hastalık ortaya çıkmadan önce tespit edilebilecek işaretleri araştırırken, obezitenin önemli bir risk faktörü olduğu zaten biliniyordu.

Öte yandan orta yaş grubundaki bireylerde farklı yağ türlerinin oranının etkisine dair daha sınırlı bilgi var.

St. Louis'deki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Cyrus Raji ve ekip arkadaşları, vücuttaki farklı yağ tiplerinin oranıyla Alzheimer'la bağlantılı proteinlerin ilişkisini inceledi. 

Bulgularını Kuzey Amerika Radyoloji Derneği'nin 2 Aralık Pazartesi günü düzenlenen yıllık konferansında sunan araştırmacılar, 40-50 yaşındaki kişilere odaklandı.

Çalışma kapsamında bilişsel bir sorun yaşamayan 80 kişinin deri altı yağı ve viseral yağ oranları analiz edildi. Katılımcıların ortalama vücut kitle indeksi 32'yken, 30 üstü obez kabul ediliyor.

Gizli yağ diye de bilinen viseral yağ, karın bölgesindeki organların etrafını saran yağları ifade ediyor. Vücuttaki yağın yaklaşık yüzde 90'ını oluşturan deri altı yağından farklı olan viseral yağ, ciddi sağlık sorunları yaratabiliyor.

Dr. Raji "Obezitenin 40 ve 50 gibi orta yaşlarda, genellikle 60, 70 veya 80'li yaşlara kadar semptom göstermeyen Alzheimer hastalığı için nasıl bir risk faktörü olduğunu anlamaya çalışıyoruz" diye açıklıyor.

Bilim insanları beyin taramaları kullanarak Alzheimer'ın ortaya çıkma sürecinde beyinde biriken amiloid ve tau proteinlerinin oranını inceledi.

Aynı ekip daha önce amiloid birikimiyle viseral yağ arasında ilişki olduğunu saptamıştı. Yeni araştırmadaysa viseral yağ oranıyla, Alzheimer semptomları görülmeden çok önce iki proteinin de birikimi arasında paralellik olduğu tespit edildi.

Dr. Raji bulguları şöyle değerlendiriyor: 

Yüksek miktarda visseral veya gizli yağın, Alzheimer hastalığının en erken semptomları ortaya çıkmadan 20 yıl öncesine kadar anormal derecede yüksek tau proteinleriyle ilişkili olduğunu ilk kez gösteriyoruz.

Araştırmacılar viseral yağın iltihaplanmayı artırdığını ve bunun, deri altı yağlanmasından daha kötü olduğunu söylüyor. Dr. Raji viseral yağın organlara yakınlığından dolayı daha fazla kan akışı aldığını ifade ediyor.

Dr. Raji, "Düşük kan akışıyla, daha hasta görünen beyinleri takip edebiliyoruz" diyor. 

ABD'nin Florida eyaletindeki Nörodejeneratif Hastalıklar Enstitüsü'nden Dr. Richard Isaacson, beynin hafıza merkezindeki kan akışının düşmesinin, Alzheimer için bir başka önemli belirteç olan küçülmeye yol açabileceğini belirtiyor. Dr. Isaacson, yer almadığı araştırma hakkında CNN'e yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanıyor:

Çalışma, bu ilişkileri bilişsel gerileme ve tanıdan yıllar önce tespit ettiği için dikkati göbek yağını azaltmaya odaklanmanın, Alzheimer'la mücadelede etkili bir araç olabileceğini gösteriyor.

Dr. Isaacson, karın bölgesindeki yağlanmayı azaltmak için haftada birkaç kez 45-60 dakikalık tempolu yürüyüşler yapılmasını öneriyor.

Independent Türkçe, Science Daily, CNN, Kuzey Amerika Radyoloji Derneği



Oscarlı yıldızın dizisi iptal edildi

Jonathan E. Steinberg ve Robert Levine'in yarattığı The Old Man'in ikinci sezonu, prömiyerini bu yıl 12 Eylül'de yapmıştı (FX)
Jonathan E. Steinberg ve Robert Levine'in yarattığı The Old Man'in ikinci sezonu, prömiyerini bu yıl 12 Eylül'de yapmıştı (FX)
TT

Oscarlı yıldızın dizisi iptal edildi

Jonathan E. Steinberg ve Robert Levine'in yarattığı The Old Man'in ikinci sezonu, prömiyerini bu yıl 12 Eylül'de yapmıştı (FX)
Jonathan E. Steinberg ve Robert Levine'in yarattığı The Old Man'in ikinci sezonu, prömiyerini bu yıl 12 Eylül'de yapmıştı (FX)

Akademi Ödüllü Jeff Bridges'in başrolde olduğu The Old Man'e üçüncü sezon için yeşil ışık yakmayan FX, dizinin fişini çekti.

Amerikalı yazar Thomas Perry'nin aynı adlı romanından uyarlanan dizide 75 yaşındaki Bridges, eski CIA ajanı Dan Chase rolündeydi.

Talihsiz koşulların kurbanı oldu

İlk sezon, Chase'in evine giren bir kişiyi öldürüp saklanmaya başlamasını konu alıyordu. İkinci sezondaysa Chase, kızı Emily'yi güçlü Afgan aşiret lideri Faraz Hamzad'ın elinden kurtarmaya çalışıyordu. 

John Lithgow, Amy Brenneman ve Alia Shawkat'ın da rol aldığı dizi, büyük ölçüde talihsiz koşulların kurbanı oldu. İki sezon boyunca, The Old Man'in yapımı birkaç kez durduruldu.

7 bölümden oluşan ilk sezonunun çekimlerine 2019'da başlanmıştı. Pandeminin başlangıcında ve aynı yılın ilerleyen dönemlerinde, Bridges'in kanser tedavisi için çekimler durdurulmuştu. 

The Old Man, Haziran 2022'de Amerikan televizyon kanalı FX'te izleyiciyle buluşmaya başlamıştı. Kısa sürede en çok izlenen yapımlardan biri haline gelen dizi, bu sayede ikinci sezon onayını almayı başarmıştı.

İkinci sezonun çekimleri sırasında, Hollywood grevleri patlak verdi. Hesapta olmayan bir başka prodüksiyon kesintisi de sezonlar arasında iki yıldan fazla boşluk yarattı.

İkinci sezonun reytingleri düşük kaldı

Deadline, iptal haberini duyururken "Hayranların ilgisini bu kadar uzun süre tutmak zordur" diye yazarak ekledi: 

Özellikle de sadece bir sezondur devam eden yeni bir dizi için... Eylülde prömiyerini yapan The Old Man'in 7 bölümlük ikinci sezonu, ilkinin reyting performansını yakalayamadı.

Büyük Lebowski (The Big Lebowski), İz Peşinde (True Grit) ve Uzaylı: Yıldız Adam'la (Starman) da tanınan Bridges, Scott Cooper yönetmenliğindeki 2009 yapımı Çılgın Kalp'le (Crazy Heart) En İyi Erkek Oyuncu dalında Oscar'ın sahibi olmuştu.

Ünlü oyuncunun 6 Akademi Ödülü adaylığı bulunuyor.

Independent Türkçe, Deadline, Variety, Hollywood Reporter