Belirli bir bölgedeki yağlanma, Alzheimer'ı 20 yıl önceden haber veriyor

Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)
Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)
TT

Belirli bir bölgedeki yağlanma, Alzheimer'ı 20 yıl önceden haber veriyor

Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)
Hayatın ileri dönemlerinde ortaya çıkan demansın, sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz gibi yollarla önüne geçilmesi mümkün (Unsplash)

Karın bölgesindeki yağlanmanın, Alzheimer'ı 20 yıl önceden haber verebileceği bulundu. 

Demansın en yaygın biçimi olan Alzheimer, düşünme ve hafıza becerilerinde gerilemeyle kendini gösteriyor.

Bilim insanları, hastalık ortaya çıkmadan önce tespit edilebilecek işaretleri araştırırken, obezitenin önemli bir risk faktörü olduğu zaten biliniyordu.

Öte yandan orta yaş grubundaki bireylerde farklı yağ türlerinin oranının etkisine dair daha sınırlı bilgi var.

St. Louis'deki Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Cyrus Raji ve ekip arkadaşları, vücuttaki farklı yağ tiplerinin oranıyla Alzheimer'la bağlantılı proteinlerin ilişkisini inceledi. 

Bulgularını Kuzey Amerika Radyoloji Derneği'nin 2 Aralık Pazartesi günü düzenlenen yıllık konferansında sunan araştırmacılar, 40-50 yaşındaki kişilere odaklandı.

Çalışma kapsamında bilişsel bir sorun yaşamayan 80 kişinin deri altı yağı ve viseral yağ oranları analiz edildi. Katılımcıların ortalama vücut kitle indeksi 32'yken, 30 üstü obez kabul ediliyor.

Gizli yağ diye de bilinen viseral yağ, karın bölgesindeki organların etrafını saran yağları ifade ediyor. Vücuttaki yağın yaklaşık yüzde 90'ını oluşturan deri altı yağından farklı olan viseral yağ, ciddi sağlık sorunları yaratabiliyor.

Dr. Raji "Obezitenin 40 ve 50 gibi orta yaşlarda, genellikle 60, 70 veya 80'li yaşlara kadar semptom göstermeyen Alzheimer hastalığı için nasıl bir risk faktörü olduğunu anlamaya çalışıyoruz" diye açıklıyor.

Bilim insanları beyin taramaları kullanarak Alzheimer'ın ortaya çıkma sürecinde beyinde biriken amiloid ve tau proteinlerinin oranını inceledi.

Aynı ekip daha önce amiloid birikimiyle viseral yağ arasında ilişki olduğunu saptamıştı. Yeni araştırmadaysa viseral yağ oranıyla, Alzheimer semptomları görülmeden çok önce iki proteinin de birikimi arasında paralellik olduğu tespit edildi.

Dr. Raji bulguları şöyle değerlendiriyor: 

Yüksek miktarda visseral veya gizli yağın, Alzheimer hastalığının en erken semptomları ortaya çıkmadan 20 yıl öncesine kadar anormal derecede yüksek tau proteinleriyle ilişkili olduğunu ilk kez gösteriyoruz.

Araştırmacılar viseral yağın iltihaplanmayı artırdığını ve bunun, deri altı yağlanmasından daha kötü olduğunu söylüyor. Dr. Raji viseral yağın organlara yakınlığından dolayı daha fazla kan akışı aldığını ifade ediyor.

Dr. Raji, "Düşük kan akışıyla, daha hasta görünen beyinleri takip edebiliyoruz" diyor. 

ABD'nin Florida eyaletindeki Nörodejeneratif Hastalıklar Enstitüsü'nden Dr. Richard Isaacson, beynin hafıza merkezindeki kan akışının düşmesinin, Alzheimer için bir başka önemli belirteç olan küçülmeye yol açabileceğini belirtiyor. Dr. Isaacson, yer almadığı araştırma hakkında CNN'e yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanıyor:

Çalışma, bu ilişkileri bilişsel gerileme ve tanıdan yıllar önce tespit ettiği için dikkati göbek yağını azaltmaya odaklanmanın, Alzheimer'la mücadelede etkili bir araç olabileceğini gösteriyor.

Dr. Isaacson, karın bölgesindeki yağlanmayı azaltmak için haftada birkaç kez 45-60 dakikalık tempolu yürüyüşler yapılmasını öneriyor.

Independent Türkçe, Science Daily, CNN, Kuzey Amerika Radyoloji Derneği



Rami Malek kendisini paranoyak yapan rolü açıkladı

Mr. Robot'ta Elliot rolünü canlandıran Rami Malek, dizinin kendisini "epey paranoyak" bıraktığını söyledi (USA Networ)
Mr. Robot'ta Elliot rolünü canlandıran Rami Malek, dizinin kendisini "epey paranoyak" bıraktığını söyledi (USA Networ)
TT

Rami Malek kendisini paranoyak yapan rolü açıkladı

Mr. Robot'ta Elliot rolünü canlandıran Rami Malek, dizinin kendisini "epey paranoyak" bıraktığını söyledi (USA Networ)
Mr. Robot'ta Elliot rolünü canlandıran Rami Malek, dizinin kendisini "epey paranoyak" bıraktığını söyledi (USA Networ)

Rami Malek, Emmy ödüllü Mr. Robot'taki rolünün kendisini "epey paranoyak" yaptığını itiraf etti.

43 yaşındaki oyuncu, Sam Esmail'in gündüzleri siber güvenlik mühendisliği yapan ve geceleriyse kendi adaletini sağlayan bir hacker olan Elliot adlı genç ve anti-sosyal bilgisayar programcısını konu alan 4 sezonluk gerilim dizisinde başrol oynamıştı. Eleştirmenlerce beğenilen dizi 2015'ten 2019'a kadar USA Network'te yayımlanmıştı.

Yakında gösterime girecek aksiyon gerilim filmi Amatör'de (The Amateur) CIA için çalışan şifre çözücü Charlie Heller olarak benzer bir rol üstlenen Malek, kısa süre önce düzenlenen basın etkinliğinde her iki proje için yaptığı araştırmayı anlattı.

Bohemian Rhapsody yıldızı Metro'nun haberine göre, "Her zaman söylerim, 'Tamam, bırak ve uzaklaş' demeden önce araştırmada ne kadar ileri gidebilir?" dedi.

Asla bir kodlayıcı olamayacağımı Mr. Robot'ta anladım. Yeterince öğrendim.

Malek dizide geçirdiği zaman hakkında şu itirafta bulundu:

Vatanseverlik Yasası'ndan [Patriot Act] sonra hükümetin nelere erişebildiği konusunda o dizide oldukça paranoyaklaşmaya başladım. Ve Laura Poitras'ın [ünlü ifşacı Edward] Snowden hakkındaki Citizenfour belgeselini izledim. Dehşet vericiydi.

Malek'in Mr. Robot'ta canlandırdığı Elliot karakteri 2016'daki törende Drama Dizilerinde En İyi Başrol Oyuncusu dalında ilk Emmy ödülünü kazanmasını sağlamıştı.

Oyuncu, basın etkinliğinde, "Hatırlıyorum da, Elliot Alderson karakterine veda ettiğimiz bir an vardı, ki epey üzücüydü" diye ekledi.

Biliyorum ki hepimiz uzaklaşmak zorunda kaldığımız anları yaşadık, yoksa bizimle birlikte yaşıyorlar ve onları yanımızda taşıyoruz.

Elliot'tan "vazgeçme konusunda biraz isteksiz" olduğunu ve yeni rol aslında bir yineleme olmasa da "elbette benzerlikler var" dedi.

Kendini kırılmış hisseden, belki de aynı zamanda zeki olan ve bir tür kederden geçip sebat eden bu kırılgan kesişme noktalarında bulunan karakterlere yöneliyorum. Onunla ilgili pek çok unsur zengin ve karmaşıktı, [o] bana Elliot'ı hatırlattı ama farklı bir şekilde.

Amatör, 11 Nisan'da vizyona giriyor ve Malek'in canlandırdığı zeki CIA şifre çözücüsü Charlie'nin karısının Londra'daki bir terör saldırısında ölmesini konu alıyor. Amirleri harekete geçmeyi reddedince, sorumluların izini sürmek için dünya çapında tehlikeli bir yolculuğa çıkmak zorunda kalıyor.

Rachel Brosnahan, Laurence Fishburn, Jon Bernthal ve Caitríona Balfe de filmde rol alıyor.

Eleştirmenlerden gelen ilk yorumlarda fikir ayrılığı vardı. The Independent'tan Clarisse Loughrey filme üç yıldız verdi.

"Bu Disney gerilimi bir araba reklamı gibi çekilmiş ve tamamen 'güzel ölü eş' anlatısına yaslanıyor, yine de bir şekilde Amatör klişelerinden sıyrılıyor" diye yazdı ve filmi "hoş bir şekilde aptalca" diye niteledi.

Independent Türkçe