Devasa kara delik galaksiyi yutarak uykuya geçti

Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)
Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)
TT

Devasa kara delik galaksiyi yutarak uykuya geçti

Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)
Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, evrenin erken dönemlerindeki kara deliklerin kısa süren aşırı hızlı büyüme dönemlerinin ardından uzun süren uyku dönemlerinden geçtiğini ortaya koyuyor (NASA)

Bilim insanlarına göre devasa bir kara delik uykuya dalacak kadar çok yemiş.

Araştırmacılar, kara deliğin etrafındaki galaksiden çok fazla kütle yutarak uyku haline geçtiğini söyledi.

Bunun sonucunda kara delik, Güneş'in yaklaşık 400 milyon katı gibi devasa bir kütleye ulaştı. Devasa boyutu, ev sahibi galaksisinin büyük bir kısmını oluşturduğunu gösteriyor. Oran genellikle yüzde 0,1 olduğu halde bu kara delik, galaksinin kütlesinin yüzde 40'ını temsil ediyor.

Muazzam büyüklüğü, evrenin çok uzak bir noktasından tespit edilmesini sağladı ve kara deliğin kozmosun ilk zamanlarından geldiği anlaşıldı. Bu kara delik, evrenin sadece 800 milyon yaşında olduğu bir dönemde gözlemlendi.

Ancak kara delik, devasa boyutuna rağmen yemeyi artık büyük ölçüde bıraktı. Halihazırda etrafındaki galaksiyi kendi teorik sınırının sadece yüzde biri oranında yutuyor.

Bu da kara deliklerin gelişim süreçleri hakkında yanılmış olabileceğimize işaret ediyor: Evrenin bu kadar erken dönemlerinden gelen bir kara deliğin bu kadar büyük olup bu kadar yavaş genişleyebileceği daha önce düşünülmemişti. Araştırmacılar, en olası açıklamanın kara deliklerin hızla büyüyüp uykuya daldığı dönemlerden geçmesi olduğuna inanıyor.

Cambridge Kavli Kozmoloji Enstitüsü'nden başyazar Ignas Juodžbalis "Bu kara delik uykuda olsa da muazzam boyutu onu tespit etmemizi mümkün kıldı" dedi.

Kara deliğin uyku hali, ev sahibi galaksinin kütlesi hakkında da bilgi edinmemizi sağladı. Evrenin erken dönemi, görece küçük galaksilerde bile bazı canavarlar üretmeyi başarmış.

Bulguları açıklayan A dormant overmassive black hole in the early Universe (Evrenin erken dönemlerinde uyuyan bir aşırı kütleli kara delik) başlıklı makale Nature'da yayımlandı.

Independent Türkçe



Christopher Nolan, 2024'te en sevdiği filmi açıkladı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

Christopher Nolan, 2024'te en sevdiği filmi açıkladı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

Ridley Scott'ın tarihi destanını "dudak uçuklatıcı" ve "ustaca" diye niteleyen Oscar ödüllü Christopher Nolan, Gladyatör 2'yi (Gladiator II) 2024'ün en sevdiği filmi seçti.

Paul Mescal, Pedro Pascal ve Denzel Washington'ın başrollerini paylaştığı Gladyatör 2 gişede büyük bir başarı elde etti. Şimdiden iki Altın Küre'ye aday gösterilen film, ödüller kazanacağı düşünülüyor.

Ridley Scott'ın filmi, 2000'de En İyi Film ve Russell Crowe'a giden En İyi Erkek Oyuncu dahil 5 Oscar kazanan Gladyatör'ün doğrudan devamı niteliğinde.

Bu yıl Oppenheimer'la birden fazla Oscar kazanan Nolan, Variety'ye Scott'ın son yapımının 2024'te gördüğü en iyi film olduğunu söyledi.

Aralarında Andrew Haigh ve Alexander Payne'in de bulunduğu diğer yönetmenlerin yılın en sevdikleri filmleri hakkında konuştuğu makalede Nolan, Ridley Scott'a övgüler yağdırdı.
 

fvbgr
Gladyatör 2 (Paramount Pictures)

54 yaşındaki yönetmen, Scott'ın "zamanımızla paralellik kuramamak için fazla deneyimli bir yönetmen olduğunu" söyledi.

Gladyatör 2'nin dünyasının kendi adına konuşmasına izin veriyor ve bizi çılgın yükselen yolculuğun tadını çıkarmaya davet ederek bir kez daha kim olduğumuzu gösteriyor.

Nolan, "Kolezyumda neden köpekbalıkları var?" diye sordu.

Çünkü biz onları talep ediyoruz ve Scott da ustalıkla onları bize veriyor. Oyunların kamuoyunu manipüle etmek için nasıl kullanıldığını ortaya koyarken, kendi kamusal arenamızın kum üzerine yansıtılmış gölgelerini görmekten kendimizi alamıyoruz.

Nolan daha sonra Scott'ın "dehasının" altını çizerek, "Aksiyon sahnelemesiyle çıtayı yükseltiyor. İnanılmaz, aşırı gözlemci, çok kameralı mizanseni (orijinalinden çok farklı) aksiyonu ustalıkla net ve dudak uçuklatan sekanslara dönüştürüyor" dedi.

"Bıçak Sırtı'ndan (Blade Runner) Thelma ve Louise'e (Thelma and Louise) ve Gladyatör 2'ye kadar birçok filmde, Scott'ın sanatının görsel yoğunluğu, tematik netliğinin altında yatan bir levha görevi görüyor" diye ekledi.

Nolan filme yönelik övgülerini Scott'ın hiçbir zaman hak ettiği değeri görmediğini öne sürerek tamamladı ve "o ve 1970'lerin Britanya reklam sektöründen gelen diğer yönetmenlerin sinemaya getirdiklerinin genellikle yüzeysel denerek umursanmadığını" söyledi.

Onları "filmlerin görsel diline yeni bir derinlik, tasvir ettikleri dünyaların nasıl hissettirebileceğini bize anlatabilecek mizansenler" getirdikleri için övdü.

Nolan, "Bu hiçbir zaman Gladyatör 2'nin, Paul Mescal'ın elinin ilk filmin sallanan buğdayından hasat edilen tahılı nazikçe kucakladığı ustalıklı açılış çekimindeki kadar net olmamıştı" dedi.
 

xz cvdfbg
Yozlaşmış Romalı: Paul Mescal, Ridley Scott'ın Gladyatör 2 filminde (Cuba Scott) 

Başlangıç'ın (Inception) yönetmeni 18 Aralık Çarşamba günü resmi olarak şövalyelik unvanı alırken, tüm filmlerinin yapımcılığını üstlenen eşi Emma Thomas da dame unvanı aldı.

Ortaklıkları, Kara Şövalye (The Dark Knight) üçlemesi ve en son girişimleri olan ve 2024 ödül törenlerini silip süpüren epik biyografik film Oppenheimer gibi büyük gişe canavarı filmler ortaya çıkardı.

Britanya Kralı'yla yaptıkları görüşmeyi değerlendiren 54 yaşındaki Nolan, PA haber ajansına şunları söyledi:

Çalışmalarımızı bilmesi ve farkında olması çok güzeldi ve evet, bunu daha fazlasını yapmam için bir teşvik olarak kabul edeceğimi umuyordu.

Buckingham Sarayı'nda konuşan 53 yaşındaki Thomas ise şunları ekledi:

Oppenheimer'ı izlemiş ve beğenmiş, bunu duymak çok sevindiriciydi.

Independent Türkçe