Evrimsel silahlanma yarışının en eski kanıtı ortaya çıktı

Bulgular, Kambriyen Patlaması'nın nasıl gerçekleştiğine ışık tutuyor

Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
TT

Evrimsel silahlanma yarışının en eski kanıtı ortaya çıktı

Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)
Lapworthella fasciculata'nın kabuğundaki delikler, canlıların evrimindeki en önemli olaylardan birinin gizemini aydınlatıyor (Current Biology)

Bilim insanları evrimsel silahlanma yarışının en eski örneğini buldu. 

Yaklaşık 540 milyon yıl önce başlayan Kambriyen Patlaması sırasında, daha önce eşi görülmemiş bir hayvan türü çeşitliliği ortaya çıkmıştı.

Bilim dünyası, bu hızlı çeşitlenmenin nedenini uzun süre anlamaya çalıştı. Önde gelen teorilerden biri de evrimsel silahlanma yarışı denen bir sürece işaret ediyor.

Bu süreç, hem av hem de avcıların hayatta kalmak için sürekli yeni yöntemler geliştirmesini gerektiriyor. Örneğin bazı yarasa türleri, güveleri tespit edebilmek için biyosonar (ses dalgalarıyla algılama) özelliği geliştirdi. Daha sonra av olmak istemeyen güveler, karşı sonarlarıyla yarasaların kafasını karıştırmaya başladı. 

Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nden Russell Bicknell "Avcı-av etkileşimleri sık sık Kambriyen Patlaması'nın ana itici gücü olarak anlatılır" diyerek ekliyor: 

Ancak avın, avlanmaya doğrudan yanıt verdiğini ve avcının da aynı şeyi yaptığını gösteren deneysel kanıtlar çok az.

Bicknell ve ekip arkadaşları, aradıkları kanıtı Güney Avustralya'da buldu. Araştırmacılar,  Kambriyen döneminde yaşamış Lapworthella fasciculata adlı bir türün 200'den fazla fosilleşmiş örneğini keşfetti. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de yayımlanan çalışmada incelenen örneklerin boyutu, bir kum tanesinden elma çekirdeğine kadar değişiyor. 

Araştırmacılar, örneklerin üstündeki deliklerin konumu ve incelenen tüm kabukların aynı yerinde bulunmaları nedeniyle delikleri, avcı bir hayvanın açtığını düşünüyor.

Bilim insanları, örneklerin yaşlarını belirleyerek kabukların, bir dizi delik açılmasından sonra kalınlaştığını tespit etti. Ayrıca delikli kabukların sıklığı zaman içinde azalıyordu. 

Ancak bir solucan veya yumuşakça türü olduğu düşünülen avcı hayvan, zaman içinde delici aletini geliştirerek deliklerin tekrar artmasına yol açmıştı. Bunun karşısında L. fasciculata'nın kabuğunu daha kalın hale getirmesiyle delikli örneklerin azaldığı görüldü. 

Bilim insanları yaklaşık 517 milyon yıl önce yaşanan bu olayın, evrimsel silahlanma yarışının en eski örneği olduğunu söylüyor.

Bicknell, "İlk kez bu kritik öneme sahip evrimsel kayıt, avlanmanın erken hayvan ekosistemlerinin çoğalmasında önemli bir rol oynadığını ve Kambriyen Patlaması sırasında bu tür fenotipik değişikliklerin ne kadar hızlı ortaya çıktığını gösteriyor" diyor.

Independent Türkçe, Science Alert, BBC Discover Wildlife, Current Biology



Gotik korku filminden 2024 rekoru geldi

HBO'nun tartışmalı dizisi The Idol'la adından söz ettiren Lily-Rose Depp, Nosferatu'daki performansıyla eleştirmenlerin beğenisini kazandı (Universal Pictures)
HBO'nun tartışmalı dizisi The Idol'la adından söz ettiren Lily-Rose Depp, Nosferatu'daki performansıyla eleştirmenlerin beğenisini kazandı (Universal Pictures)
TT

Gotik korku filminden 2024 rekoru geldi

HBO'nun tartışmalı dizisi The Idol'la adından söz ettiren Lily-Rose Depp, Nosferatu'daki performansıyla eleştirmenlerin beğenisini kazandı (Universal Pictures)
HBO'nun tartışmalı dizisi The Idol'la adından söz ettiren Lily-Rose Depp, Nosferatu'daki performansıyla eleştirmenlerin beğenisini kazandı (Universal Pictures)

Robert Eggers'ın çok konuşulan uyarlaması Nosferatu, gişede önemli bir kilometre taşına daha ulaştı. 

41 yaşındaki Eggers'ın, F.W. Murnau'nun sessiz filminden yaptığı modern uyarlama, ABD'de Noel Günü vizyona girmişti. 

Cambaz'ı geride bıraktı

Vampir filmi, gişede 135 milyon dolardan fazla hasılat elde ederek Cambaz (Longlegs) ve Cevher (The Substance) gibi yapımları geride bıraktı. 

Böylece Nosferatu, vizyona girmesinin üstünden sadece 20 gün geçmesine rağmen 2024 çıkışlı yapımlar arasında dünyada en çok hasılat elde eden korku filmi oldu. 

Üstelik diğer filmlerin aksine Nosferatu henüz Asya vizyonuna çıkmadı. Gotik korku filmi, Güney Kore'de yarın, Asya pazarının genelindeyse şubatta gösterime girecek.

Alman sinemacı Murnau'nun 1922 tarihli klasiğinin yeniden çevriminde Bill Skarsgård, korkunç vampir Kont Orlok rolünde izleyicilerin karşısına çıkıyor. 

Lily-Rose Depp, Nicholas Hoult ve Willem Dafoe'nun da rol aldığı Nosferatu, Türkiye'deki sinemaseverlerle 3 Ocak'ta buluştu.

Düşük bütçesine rağmen çok kazandı

Yönetmen koltuğunda Osgood Perkins'in oturduğu Cambaz ise ABD'de 12 Temmuz 2024'te gösterime girmişti. 

Maika Monroe ve Nicolas Cage'in başrollerini paylaştığı seri katil filmi, 10 milyon dolardan az bir bütçeyle çekilse de gişede 127 milyon dolar hasılat elde etmeyi başarmıştı.

2024 gişesinde öne çıkan diğer korku filmleri arasında Jang Jae-hyun yönetmenliğindeki Exhuma başı çekiyor. Güney Kore'de 2024'ün en yüksek hasılat yapan filmi olan Exhuma, dünya çapında 93,9 milyon dolar kazanmıştı.

M. Night Shyamalan'ın son filmi Tuzak (Trap), 82,7 milyon dolar kazanırken, Fransız sinemacı Coralie Fargeat'nın çektiği Cevher, 79 milyon dolar hasılat yapmıştı. Demi Moore da Cevher'deki çarpıcı performansıyla kariyerinde ilk kez Altın Küre'nin sahibi olmuştu.

Independent Türkçe, ScreenRant, MovieWeb