Yeni bir araştırmada, Ukrayna'da keşfedilen Ortaçağ'dan kalma gizemli taş disklerin büyük ihtimalle denizde yolculuk yapmak üzere Vikingler tarafından güneş pusulaları olarak kullanıldığı öne sürüldü.
Kolay işlenen pirofillit mineralinden 12 ila 13. yüzyılda üretilmiş 8 eşsiz disk, Avrupa'nın başka yerlerinde bulunan ahşap güneş pusulalarıyla benzerlikler taşıyor.
Arkeologlar Vikinglerin, fikirlerini İskandinavya dışındaki topluluklarla paylaşarak daha gelişmiş navigasyon araçlarının yayılmasını sağladığını düşünüyor.
Sprawozdania Archeologiczne adlı Polonya dergisinde yayımlanan çalışmada, Ukrayna'daki disklerin güneş pusulası işlevi görebilecek özelliklere sahip olduğu belirtiliyor. Grönland ve Polonya'da keşfedilen Viking eserleriyle de benzerlikler taşıyorlar.
Araştırmacılar ilk başta yerel toplulukların diskleri takvim ya da nesneleri keskinleştirme veya takı yapma araçları gibi kullandığını düşünmüş.
Çalışmada "Bu diskler daha önce takvim, iğne bileyicisi ve parlatma taşı gibi el işi aletlerinin yanı sıra elle çalıştırılan yay matkaplarının parçaları da dahil, farkı nesneler olarak yorumlanmıştı" yazıyor.
Ancak yüzeydeki keskin halka, çizgi ve diğer özenli tasarımların oymaları gibi bazı benzersiz özellikler, disklerin gerçek amaçları hakkında soru işaretleri uyandırdı.
Çalışma, disklerin 12 ila 13. yüzyılda yapıldığını ve üç tanesinin başka yerlerde keşfedilen Viking pusulalarına benzediğini doğruluyor.
Araştırmada "Ölçümler ve yüzey analizleriyle üç taş diskin, Grönland ve Baltık Denizi bölgesinde sınırlı sayıda örneği olan Viking güneş pusulalarıyla benzerlik gösterdiği anlaşılıyor" diye belirtiliyor.
Vikingler, MS 8 ve 9. yüzyıllarda Baltık Denizi çevresindeki bölgelere (günümüz Ukrayna, Rusya ve Belarus'u) gelmeye başlamış, yerleşim yerleri inşa ederek navigasyon araçları da dahil olmak üzere teknolojilerini yerel topluluklara tanıtmıştı.
Yeni çalışmada ele alınan Ortaçağ diskleri de bu araçlardan olabilir.
Araştırmada "Hammaddenin kökeni yerel üretime işaret ediyor" diye yazıyor.
Ayrıca İskandinav tüccarlar ve denizciler, biçim ve işlevi etkilemiş olabilir; bu da disklerin Vareglerden Yunanlara uzanan ticaret yolundaki nehirler boyunca bulunmasıyla uyumlu.
Araştırmacılar, disklerin "pratik bir yön bulma amacı" taşıyıp taşımadığını doğrulamak için daha fazla çalışma ve arkeolojik deney yapılması gerektiğini belirtti.
Independent Türkçe
