Bilim insanları uyardı: Sanılandan çok daha fazla süper kütleli kara delik saklanıyor olabilir

Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
TT

Bilim insanları uyardı: Sanılandan çok daha fazla süper kütleli kara delik saklanıyor olabilir

Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)
Bu illüstrasyonda sıcak gaz diski, bir kara deliğin etrafında dönüyor. Sağa doğru uzanan gaz akışı, kara delik tarafından parçalanan yıldızdan geriye kalanlar. Kara deliğin üzerindeki sıcak plazma bulutu (elektronlarından arınmış gaz atomları) korona diye biliniyor (NASA/JPL/Caltech)

Yeni bir araştırmaya göre, evren sandığımızdan çok daha fazla süper kütleli kara deliğe ev sahipliği yapıyor olabilir.

Araştırmacılar, bunların birçoğunun görüş alanımızın ötesinde gizlendiğini ve bunun, kozmostaki dönen boşluk sayısını kayda değer derecede eksik hesapladığımız anlamına gelebileceğini öne sürüyor.

Southampton Üniversitesi'nden gökbilimciler, bazıları Güneş'ten milyarlarca kat daha ağır bu galaktik devlerin yüzde 35'inin, kalın gaz ve toz bulutları tarafından gizlendiği için keşfedilemediğini söylüyor.

Bu sayının daha önce yaklaşık yüzde 15 olduğu tahmin ediliyordu.

Astrophysical Journal'da yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Profesör Poshak Gandhi "Kara delikler evrendeki en gizemli cisimler ve her yerdeler; yine de nasıl evrimleştiklerini hâlâ tam olarak bilmiyoruz" diyor.

Çok daha fazlasının göz önünde gizlendiğini, normal teleskoplar tarafından görülemeyecek şekilde toz ve gazın arkasına saklandığını bulduk. Çevrelerindeki yıldızlararası materyali tüketerek büyüyen kara deliklerin son derece hassas bir sayımına ilk kez sahibiz.

Prof. Gandhi "Eğer Samanyolu Galaksisi'nde süper kütleli kara delik olmasaydı, gökyüzünde çok daha fazla yıldız olabilirdi" diye ekliyor.

Bu, kara deliklerin bir galaksinin evrimini nasıl etkileyebileceğinin sadece bir örneği.

Bilim insanları ekibi, NASA'nın Kızılötesi Astronomi Uydusu ve X ışını uzay teleskobu NuSTAR'dan alınan verileri kullanarak süper kütleli kara delikleri çevreleyen bulutlardan gelen kızılötesi emisyonları analiz etti.

Prof. Gandhi "Kara delikler karanlık olmasına karşın çevrelerindeki gazın ısınıp yoğun bir şekilde parlaması, onları evrendeki en parlak nesnelerden bazıları haline getiriyor" diye ekliyor.

Gizlendiklerinde bile, çevrelerindeki toz bu ışığı kızılötesi radyasyon halinde emiyor ve tekrar salıyor; böylece varlıklarını ortaya çıkarıyor. X ışınları, tıpkı doktorların tıbbi bir X ışını taramasıyla içimize bakması gibi, cismi perdeleyen gazın ötesine bakarak bütünleyici bir görüntü sunuyor.

Ekip, bilinen kara deliklerin sayısına kıyasla gizli kara deliklerin sayısını bulmanın, bu boyutlara nasıl ulaştıklarını anlamaya katkı sağlayabileceğini söylüyor.

Daha önce Southampton Üniversitesi'nde görev yapan ve halihazırda Kaliforniya'nın Pasadena bölgesindeki Caltech'te çalışan başyazar Dr. Peter Boorman, "Kara delikler, içinde yaşadıkları galaksileri de etkiliyor; bunun nedeni devasa gaz ve toz bulutlarıyla çevrili olmaları ve muazzam seviyede malzeme tüketebilmeleri" diye açıklyor.

Eğer bir kara deliğe çok fazla madde düşerse, kara delik fazlalıkları kusmaya ve galaksiye geri püskürtmeye başlıyor. Bu da galakside yıldızların oluştuğu gaz bulutlarını dağıtarak yıldız oluşum hızını yavaşlatabilir.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

Independent Türkçe



Yıldız ismin yeni dizisi finaliyle rekor kırdı

Popüler medikal drama Grey's Anatomy'de 19 sezon boyunca Dr. Meredith Grey karakterine hayat veren Ellen Pompeo, 8 bölümden oluşan Good American Family'de Kristine Barnett rolünde (Hulu)
Popüler medikal drama Grey's Anatomy'de 19 sezon boyunca Dr. Meredith Grey karakterine hayat veren Ellen Pompeo, 8 bölümden oluşan Good American Family'de Kristine Barnett rolünde (Hulu)
TT

Yıldız ismin yeni dizisi finaliyle rekor kırdı

Popüler medikal drama Grey's Anatomy'de 19 sezon boyunca Dr. Meredith Grey karakterine hayat veren Ellen Pompeo, 8 bölümden oluşan Good American Family'de Kristine Barnett rolünde (Hulu)
Popüler medikal drama Grey's Anatomy'de 19 sezon boyunca Dr. Meredith Grey karakterine hayat veren Ellen Pompeo, 8 bölümden oluşan Good American Family'de Kristine Barnett rolünde (Hulu)

Good American Family'nin finali, Hulu tarihinin en çok izlenen üçüncü finali oldu.

Hulu'nun, Natalia Grace'in manşetlere taşınan evlat edinme hikayesini konu alan mini dizi Good American Family, final bölümüyle büyük bir başarıya imza attı. Yayımlandıktan sonraki 6 gün içinde 6,3 milyon izlenmeye ulaşan bölüm, Hulu tarihinin en çok izlenen üçüncü finali oldu. Aynı zamanda, 2025 itibarıyla Hulu ve Disney+ platformlarında yılın en büyük finali olmayı başardı.

Sosyal medyada da yankı uyandırdı

Disney için ciddi bir izleyici ilgisi yarattığı gözlenen yapım, yayına girdiği günden bu yana Hulu'nun çok izlenenler listesinde her gün ilk 5'te yer aldı. Başarısı yalnızca izlenme oranlarıyla da sınırlı kalmayan dizi, sosyal medyada da büyük yankı uyandırdı. Özellikle TikTok'ta, 2025 boyunca tüm Hulu orijinal yapımları arasında en fazla etkileşim, paylaşım ve yeni takipçi kazanan proje oldu.

Başrollerinde Grey's Anatomy'yle de tanınan Ellen Pompeo, Mark Duplass ve Imogen Faith Reid'in yer aldığı dizi, Barnett ailesinin sıradışı öyküsünü anlatıyor. 

Resmi özetine göre, dizi "Nadir bir cücelik türüyle doğan bir kızı evlat edinen bir çiftin, onu kendi üç biyolojik çocuklarıyla birlikte büyütmeye başlamasıyla gelişen olayları" konu alıyor. Ancak zamanla, kızın yaşı ve geçmişine dair sırlar ortaya çıkmaya başlıyor ve aile, kızlarının sandıkları kişi olmayabileceğinden şüpheleniyor. Kız çocuğu ise geçmişi ve geleceğiyle yüzleşmeye çalışırken, yaşananlar medya ve mahkeme salonlarına taşınan bir skandala dönüşüyor. 

Dizinin oyuncu kadrosunda ayrıca Dulé Hill, Christina Hendricks, Sarayu Blue ve Jenny O'Hara da yer alıyor.

Good American Family'nin yaratıcısı Katie Robbins, Sarah Sutherland'le birlikte ortak dizi sorumlusu ve yürütücü yapımcı görevini yürütüyor. 21 sezondur devam eden Ellen Pompeo da yürütücü yapımcılar arasında. Pilot bölümün yönetmenliğini ve yapımcılığını ise ödüllü isim Liz Garbus üstlendi. 

Independent Türkçe, Variety, Deadline