Elon Musk devrede: "İran'da tutuklanan İtalyan gazeteciyi kurtardı"

Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)
Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)
TT

Elon Musk devrede: "İran'da tutuklanan İtalyan gazeteciyi kurtardı"

Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)
Gazeteci Sala, "İtalyan hükümeti beni kurtarmak için ne gerekiyorsa yaptı" diyor (Reuters)

İran'da tutuklanan İtalyan gazeteci Cecilia Sala'nın serbest bırakılmasında Elon Musk'ın rol oynadığı iddia ediliyor.

29 yaşındaki Sala, gazeteci vizesiye 13 Aralık'ta gittiği Tahran'da 19 Aralık'ta tutuklanmıştı. İranlı yetkililer, gazetecinin "yasaları ihlal" ettiğini bildirmiş fakat tutuklama gerekçesine dair detay açıklamamıştı. 

İtalyan hükümetinden 8 Ocak'ta yapılan açıklamada, genç gazetecinin serbest bırakıldığı duyurulmuştu.

New York Times (NYT), Sala'nın erkek arkadaşı Daniele Rainer'in, Musk'la iletişime geçerek gazetecinin serbest bırakılmasını istediğini yazıyor. Rainer'in, Musk'a yakın isimlerden biri olan bilgisayar programcısı arkadaşı Andrea Stroppa aracılığıyla teknoloji milyarderine ulaştığı belirtiliyor. Stroppa da Musk'a mesajı ilettiğini söylüyor. 

Kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen üç İranlı yetkili, Musk'ın İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani'yle görüşerek gazetecinin serbest bırakılmasını istediğini öne sürüyor. 

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, geçen hafta yaptığı açıklamada Musk'ın süreçte "herhangi bir rol oynayıp oynamadığını bilmediğini" iddia etmişti. 

Meloni, Donald Trump'ı 4 Ocak'ta Florida'daki Mar-a-Lago malikanesinde ziyaret etmişti. İranlı kaynaklar, Musk'ın bu görüşmenin ardından tekrar İrevani'yle iletişime geçtiğini savunuyor. 

Haberde, Sala'nın serbest bırakılmasının ardından, İtalya'da 16 Aralık 2024'te ABD'nin talebi üzerine gözaltına alınan ve o tarihten bu yana Milano'da tutuklu bulunan İranlı mühendis Muhammed Abedini'nin serbest bırakıldığı da hatırlatılıyor. 

İranlı kaynaklar, gazetecinin İtalya'ya Abedini'yi serbest bırakması için baskı yapmak amacıyla tutuklandığını iddia ediyor. 

Diğer yandan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Musk'ın gazetecinin serbest bırakılmasında rol oynadığı iddiasını reddetti. Bekayi, diplomatik sürecin nasıl işlediğine dair bilgi paylaşmadı. 

NYT, Musk ve Trump'ın geçiş ekibinin iddialara ilişkin açıklama yapmayı reddettiğini aktarıyor. Meloni'nin ofisi ve İtalya Dışişleri Bakanlığı'nın da yorum taleplerine geri dönmediği belirtiliyor. 

Musk, sağcı İtalya lider Meloni'yle son dönemde yakınlaşmıştı. Washington merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin eylülde düzenlediği Küresel Yurttaşlık Ödülü törenine, Musk ve Meloni katılmıştı. X CEO'su buradaki konuşmasında Meloni için "içi dışından daha güzel olan biri" ifadelerini kullanmıştı. Meloni ise ödül kabul konuşmasında bu sözlere Musk'ın "değerli dehasını" överek karşılık vermişti.

Independent Türkçe, New York Times, BBC



Ahtapotların kollarını ayrı ayrı kontrol etmesini sağlayan eşsiz sinir sistemi açığa çıktı

Ahtapotlar, kollarındaki vantuzlarla etraflarındaki şeylerin kokusunu ve tadını alabiliyor (Unsplash)
Ahtapotlar, kollarındaki vantuzlarla etraflarındaki şeylerin kokusunu ve tadını alabiliyor (Unsplash)
TT

Ahtapotların kollarını ayrı ayrı kontrol etmesini sağlayan eşsiz sinir sistemi açığa çıktı

Ahtapotlar, kollarındaki vantuzlarla etraflarındaki şeylerin kokusunu ve tadını alabiliyor (Unsplash)
Ahtapotlar, kollarındaki vantuzlarla etraflarındaki şeylerin kokusunu ve tadını alabiliyor (Unsplash)

Ahtapotların, kollarını muazzam bir beceriyle kontrol etmesini sağlayan sinir sistemi mekanizması tespit edildi.

Etkileyici bir zekaya sahip ahtapotların, üç kalp taşımalarından renk değiştirebilmelerine kadar pek çok ilgi çekici özelliği var. 

Ancak bunlar arasında belki de en çarpıcı olanı, kollarını birbirinden bağımsız bir şekilde kullanabilmeleri. Bu hayvanların 8 kolu, adeta ayrı beyinlere sahip gibi hareket ediyor. 

Kolların her birinin merkezinde eksenel sinir kordonu (axial nervous cord / ANC) denen bir yapı var. Bilim insanları ANC'nin omurilik gibi düşünülebileceğini söylüyor. Ayrıca kollardaki toplam nöron sayısı, ahtapotun beynindekinden daha fazla. 

Bu sayede kollar ve bunların üzerine yayılan vantuzlar bağımsız bir şekilde hareket edebiliyor. 

Ancak ANC'nin nasıl çalıştığı ve kas sistemine nasıl bağlandığı tam olarak bilinmiyordu. Chicago Üniversitesi'nden araştırmacılar bu gizemi aydınlatmak adına Kaliforniya iki benekli ahtapotlarını (Octopus bimaculoides) inceledi. 

Bulguları hakemli dergi Nature Communications'ta dün (15 Ocak) yayımlanan çalışmada, sinir sisteminin bölümlere ayrılmış yapısının kolların bağımsızlığını sağladığı ortaya kondu.

Kollardan alınan doku örneklerindeki ince şeritleri inceleyen ekip, nöronların septa denen boşluklarla bölümlere ayrıldığını gözlemledi. Ayrıca her bir bölüm, diğerlerinden farklı bir kas bölgesine bağlıydı. 

Ardından vantuz sinirlerinin de septalar yoluyla bağlandığı ve bu sayede ANC'de vantuzların konumunu içeren bir harita olduğu tespit edildi. Böylece her bir vantuz, dokunma, koklama ve tatma işlevlerini bağımsız bir şekilde yerine getiriyordu. 

Bilim insanları bu tür bir haritalamayı başka bir canlıda görmediklerini söylüyor. Çalışmaya liderlik eden Cassady Olson, "Bunu modelleme açısından düşündüğümüzde, bu çok uzun ve esnek kol için bir kontrol sistemi kurmanın en iyi yolu, onu parçalara bölmektir" diyerek ekliyor: 

Bölümler arasında bir tür iletişim olmalı, bunun da hareketleri kolaylaştırdığı düşünülebilir.

Araştırmacılar, ahtapotlardan yaklaşık 270 milyon yıl önce ayrıldığı tahmin edilen kalamarda da böyle bir özellik olup olmadığını merak etti. 

Doryteuthis pealeii türündeki kalamarları inceleyen ekip, sadece vantuz içeren uzuvlarda bölümlere ayrılmış ANC olduğunu saptadı.

Bulgular bölümlere ayrılmış bir sinir sisteminin, vantuz kontrolüyle ilgili olduğuna ve hassas bir kontrol için kritik önem taşıdığına işaret ediyor. Kalamarlar vantuzlarını çevrelerini keşfetmekten ziyade avlanmak için kullandığından çok fazla bölüme ihtiyaç duymuyor olabilir. 

Ahtapot gibi hayvanların eşsiz organizmaları, teknolojik çalışmalara ilham verdiğinden, yeni araştırma yumuşak robot üretimi gibi alanlara katkı sağlayabilir. 

Olson "Araştırmamız, ANC'nin kol ve vantuzları kontrol etmesini sağlayan devrenin bir çerçevesi sunuyor ve bu, ahtapot kolunu taklit etmeye çalışan yumuşak robot tasarımında kullanılabilir" diyor.

Independent Türkçe, IFLScience, Popular Science, Science Alert, Nature Communications