ABD'de TikTok yasağı VPN talebini uçurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

ABD'de TikTok yasağı VPN talebini uçurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

170 milyon Amerikalı tarafından kullanılan TikTok'un kapatılmasını gerektiren yasa öncesinde platform, Birleşik Devletler'de çalışmayı durdurdu ve uygulama mağazalarından kayboldu.

Seçilmiş başkan Donald Trump, pazartesi günü göreve başladıktan sonra TikTok'un yasağını "büyük olasılıkla" 90 gün erteleyeceğini söyledi ve TikTok, uygulamadaki kullanıcılara gönderdiği bir bildiride bu söze atıfta bulundu.

Uygulama, cumartesi gecesi geç saatlerde uygulamayı kullanmaya çalışan kullanıcıları, "ABD'de TikTok'u yasaklayan bir yasa yürürlüğe girdi. Ne yazık ki bu, TikTok'u şimdilik kullanamayacağınız anlamına geliyor. Şanslıyız ki Başkan Trump göreve gelir gelmez TikTok'u eski haline getirecek bir çözüm üzerinde bizimle birlikte çalışacağını belirtti. Lütfen takipte kalın" mesajıyla bilgilendirdi.

Video düzenleme uygulaması CapCut ve yaşam tarzı sosyal uygulaması Lemon8 dahil ByteDance'a ait diğer uygulamalar da cumartesi günü geç saatlerde ABD uygulama mağazalarında çevrimdışı ve kullanılamaz durumdaydı.

fvrgbthyjuc
Seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump, TikTok'a bir anlaşma yapması için daha fazla zaman tanıyabileceğini ima etti (George Walker IV/AP)

Kullanıcıların dünyanın dört bir yanındaki sunuculardan internete erişmesine olanak tanıyan popüler bir sanal özel ağ (VPN) olan NordVPN, "geçici teknik zorluklar yaşadığını" açıkladı.

Google Trends'e göre, ABD'li kullanıcıların TikTok'a erişimini kaybetmesinden sonraki dakikalarda internette yapılan "VPN" aramaları fırladı.

VPN'ler kullanıcıların cihazlarının konumunu değiştirerek internet sitelerine farklı bir ülke ya da konumdaymış gibi görünmesini sağlıyor.

Bu, akıllı telefon, tablet veya bilgisayarın gerçek IP adresini karıştırmak ve gizlemek için trafiği çeşitli farklı internet sunucuları üzerinden yeniden yönlendirerek çalışıyor.

VPN'ler özel bir bağlantı sunarak gazeteciler, ifşacılar ve internet faaliyetlerini internet şirketlerinden, güvenlik kurumlarından ve bilgisayar korsanlarından gizlemek isteyen diğer kişi veya kuruluşlar için popüler bir araç haline geldi.

Son yıllarda büyük veri ihlallerinde yaşanan önemli artış da VPN'leri özel bilgilerini çevrimiçi ortamda daha iyi korumak isteyen internet kullanıcıları arasında giderek daha popüler hale getirdi.

Bazı VPN hizmetleri kullanıcılardan ücret talep ederken, birçoğu da üzerinden geçebilecek veri miktarını sınırlayan ücretsiz versiyonlar sunuyor.

Opera gibi bazı internet tarayıcıları, gizliliğe önem veren kullanıcılara uyum sağlamak için platformlarına ücretsiz VPN bile entegre ediyor. Invizbox gibi diğer VPN'ler, üzerinden geçen tüm internet trafiğini gizlemek için bir yönlendiriciye takılabilen donanım biçiminde.

Independent Türkçe



Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Çin’de bunama vakaları neden daha hızlı artıyor?

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Çin'de Alzheimer hastalığıyla diğer demans türlerinin orantısız bir sağlık yükü oluşturduğu ve vaka oranlarının küresel ortalamadan daha hızlı arttığı uyarısını yaptı.

Çarşamba günü PLOS One adlı akademik dergide yayımlanan yeni araştırma, ülkede demansı mümkün olduğunca erken önlemek için acil ve etkili müdahalelerin uygulanması çağrısında bulunuyor.

Alzheimer ve diğer demans türleri, (ADD; Alzheimer Dissease and Demantia / Alzheimer Hastalığı ve Demans), dünya çapında artan oranlarla giderek daha ciddi bir nörolojik sağlık sorunu haline geliyor.

Ancak bilim insanları, özellikle Çin'deki bunamaların gerçek hastalık yükü ve risk faktörlerinin yeterince anlaşılmadığını söylüyor.

Mevcut çalışmada araştırmacılar, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü gibi kurumlar tarafından başlatılan halka açık veri tabanı Küresel Hastalık Yükü'nden (GBD) alınan, 30 yıldan uzun süreye yayılan küresel sağlık verilerini analiz etti.

Veri tabanı, 204 ülke ve bölgede 370’in üzerinde hastalık ve sağlık sorunuyla bunlara karşılık gelen 88 risk faktörü hakkında veri içeriyor.

1990'la 2021 arasındaki son analizlere dayanarak bilim insanları, Çin'de demans vakalarının üç katına, küresel vakalarınsa iki katına çıktığını tespit etti.

"ADD, küresel hastalık yükü en ağır hastalıklardan biri. Çin'de ve küresel olarak ADD'nin hastalık yükü 1990'dan 2021'e kadar yıldan yıla arttı" diye yazdılar.

Çalışmada, "2021'e gelindiğinde, Çin'in hastalık yükü üç kat artarken, küresel hastalık yükü iki katına çıktı" dendi.

y6u78ı9
ADD'nin 1990-2021 küresel hastalık yükü haritası. İki cinsiyet ve tüm yaşlar için 100 bin kişi başına düşen ölümlerdeki yıllık değişim (Liu, Geng., 2025, PLOS One)

Kısmen daha uzun yaşam süreleri nedeniyle kadınların erkeklere kıyasla demansın genel yükünü daha fazla taşıdığı tespit edildi.

Ancak araştırmacılar, erkeklerin bu hastalıktan ölüm oranlarının biraz daha yüksek olduğunu söylüyor.

Gelecek 15 yıl için eğilimleri tahmin eden bilim insanları, daha etkili müdahaleler yapılmadığı takdirde demans oranlarının özellikle Çin'de artmaya devam edeceği uyarısını yapıyor.

Araştırmacılar, diyabet gibi hastalıklardan kaynaklanan yüksek kan şekerinin Çin de dahil dünya genelinde demans için önde gelen risk faktörü olduğunu, bunu sigara ve yüksek vücut ağırlığının izlediğini söylüyor.

"Sigara, yüksek açlık kan şekeri düzeyleri ve yüksek vücut kitle indeksi, aralarında yüksek açlık plazma glukozunun baskın konuma sahip olduğu üç ana risk faktörü" diye yazdılar.

Bilim insanları Çin'de demans vakalarındaki artışın büyük ölçüde nüfus artışı ve değişen yaş demografisine bağlı olabileceğinden şüpheleniyor.

"Gelişen bir ülke olarak Çin, ekonomik dönüşüm ve yaşam tarzındaki büyük değişiklikler nedeniyle diyabet hastalarının sayısında önemli bir artış yaşadı" diye yazdılar.

Araştırmacılar, demans vakalarındaki artışı yavaşlatmak adına özellikle yaşlı yetişkinler arasında yüksek kan şekeri ve sigara kullanımının azaltılması için çaba gösterilmesi çağrısında bulunuyor.

Erken müdahalenin klinik hedeflerine ulaşmak için cinsiyete özgü risk faktörlerini hedef alan müdahalelere ihtiyaç duyulacağını belirtiyorlar.

Independent Türkçe