DNA analizi, dünyanın yarısının konuştuğu dillerin gizemini aydınlattı

Hint-Avrupa dillerinin izi, 6 bin 500 yıl önce bozkır otlaklarında yaşayan bir popülasyona kadar sürüldü.

Kafkas Dağları'nın havadan görünümü (AFP)
Kafkas Dağları'nın havadan görünümü (AFP)
TT

DNA analizi, dünyanın yarısının konuştuğu dillerin gizemini aydınlattı

Kafkas Dağları'nın havadan görünümü (AFP)
Kafkas Dağları'nın havadan görünümü (AFP)

Yeni bir DNA çalışmasına göre, bugün dünyanın neredeyse yarısının konuştuğu Hint-Avrupa dilleri, Kuzey Kafkasya dağlarında ve Aşağı Volga'da yaşayan eski bir popülasyonda ortaya çıktı.

Cermen, Hint-İran ve Kelt dillerini de içeren bu dil aileleri, Proto-Hint-Avrupa adı verilen ve kökeni gizemini koruyan ortak bir dilden evrildi.

Viyana Üniversitesi'nden araştırmacılar yeni çalışmada Avrasya'daki arkeolojik kazı alanlarından, MÖ 6400 ila MÖ 2000'e tarihlenen 435 kişinin DNA örneklerini analiz ederek Kafkasya ve Aşağı Volga bozkır otlaklarında yaşayan ve yeni tanınan eski bir popülasyonun, Hint-Avrupa dillerini konuşan tüm modern topluluklarla bağlantılı olduğunu buldu.

Hakemli dergi Nature'da çarşamba günü yayımlanan çalışmaya göre artık CLV diye adlandırılan eski topluluk, MÖ 4500 ila MÖ 3500'de yaşamıştı.

Önceki çalışmalar, Karadeniz ve Hazar Denizi'nin kuzeyindeki Karadeniz-Hazar steplerinde gelişen Yamnaya kültürünün, MÖ 3100'lerden itibaren Avrupa ve Orta Asya'ya yayıldığını göstermişti.

Bu göç, MÖ 3100 ila MÖ 1500'de Avrasya'daki popülasyonlarda "bozkır soyunun" ortaya çıkmasına yol açarak Avrupalı insan genomları üzerinde son 5 bin yıldaki herhangi bir demografik olaydan daha büyük bir etki yaratmıştı.

Yamnaya halkının bu yöndeki hareketi, Hint-Avrupa dillerinin yayılmasının başlıca faktörü olarak kabul ediliyor. Ancak Hint-Avrupa dillerinin bir grubu (Anadolu) bozkır kökenli değil.

Hititçe de dahil Anadolu dilleri, Hint-Avrupa dillerinin ayrıldığı en eski dal ve diğer tüm dallarda kaybolan bazı dilsel arkaizmleri eşsiz bir şekilde koruyor.

Araştırmacılar bu dil grubunun, daha önce yeterince tanımlanmamış bir halktan geldiğini tespit etti.

Yeni çalışma bu dil grubunun izini, MÖ 4500 ila MÖ 3500'de Kuzey Kafkasya dağlarıyla Aşağı Volga arasındaki bozkırlarda yaşayan eski bir popülasyona kadar sürdü.

DNA analizi, Yamnaya halkının soyunun yaklaşık yüzde 80'inin bu popülasyondan geldiğini ortaya koydu ve bu grup aynı zamanda Tunç Çağı'ndaki İç Anadolu'da Hititçe konuşanların soyunun 10'da biriyle de bağlantılı.

Viyana Üniversitesi'nden Ron Pinhasi, ortak yazarı olduğu çalışma hakkında şöyle diyor:

Böylece CLV grubu, Hint-Avrupa dillerini konuşan tüm popülasyonlarla ilişkilendirilebiliyor ve hem Hititçenin hem de daha sonraki tüm Hint-Avrupa dillerinin atası olan Hint-Anadolu dilini konuşan topluluk için en iyi aday.

Çalışmada Anadolu ve Hint-Avrupa halklarının paylaştığı Proto-Hint-Anadolu dilinin entegrasyonunun, MÖ 4400 ila MÖ 4000'de CLV toplulukları arasında en yüksek seviyeye ulaştığı da bulundu.

Dr. Pinhasi, "Hint-Avrupa hikayesindeki kayıp halka olarak CLV popülasyonunun keşfi, Hint-Avrupalıların kökenlerini ve bu halkların Avrupa ve Asya'nın bazı bölgelerine yayıldığı yolları yeniden inşa etmeye yönelik 200 yıllık arayışta bir dönüm noktasına işaret ediyor" diyor.

Independent Türkçe



Netflix'in yeni gerilimi iki kült filmin esintilerini taşıyor

Leziz'in başrolündeki 26 yaşındaki aktris Carla Díaz, ödüllü İspanyol dizisi La mesías'ta da oynamıştı (Netflix)
Leziz'in başrolündeki 26 yaşındaki aktris Carla Díaz, ödüllü İspanyol dizisi La mesías'ta da oynamıştı (Netflix)
TT

Netflix'in yeni gerilimi iki kült filmin esintilerini taşıyor

Leziz'in başrolündeki 26 yaşındaki aktris Carla Díaz, ödüllü İspanyol dizisi La mesías'ta da oynamıştı (Netflix)
Leziz'in başrolündeki 26 yaşındaki aktris Carla Díaz, ödüllü İspanyol dizisi La mesías'ta da oynamıştı (Netflix)

Alman yönetmen Nele Mueller-Stöfen'in ilk uzun metraj filmi Leziz'den (Delicious) ilk fragman geldi. Netflix filmi, Oscar ödüllü Parazit'le (Gisaengchung) Saltburn'ün karışımı diye niteleniyor.

Leziz'in başrolünde Netflix'in Élite dizisiyle tanınan İspanyol oyuncu Carla Diaz yer alıyor.

Kısa tanıtımda, Diaz'ın canlandırdığı Teodora adlı gizemli genç kadının, Provence'te yaz tatillerini geçiren varlıklı Alman bir çiftle karşılaşması görülüyor. Çift, Teodora'yı ev işlerine yardım etmesi için işe alıyor. Ancak çok geçmeden işler giderek tuhaflaşmaya başlıyor.

Netflix, 16 yaşından küçük izleyiciler için uygun olmadığını belirttiği gerilim filminin konusunu şöyle özetliyor:

Fransa kırsalında tatil yapan zengin bir Alman ailenin yolu uğursuz niyetleri olan genç bir otel çalışanıyla kesişir.

GamesRadar, filmin anlattığı "zengin bir ailenin yanına taşınan gizemli genç kadın" hikayesini Parazit'e benzetti. Öte yandan, Teodora'nın karakterinin de Saltburn'de Barry Keoghan tarafından canlandırılan Oliver Quick'e yakın olması dikkat çekti. 

Senaryosu da Mueller-Stöfen'e ait olan filmin oyuncu kadrosunda Diaz ve Valerie Pachner'ın yanı sıra Türk asıllı Alman aktör Fahri Yardım, Naila Schuberth, Caspar Hoffmann, Julien de Saint Jean ve Sina Martens gibi isimler yer alıyor.

Leziz, 75. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde Panorama İzleyici Ödülü için yarışacak ve 18 Şubat'ta festivalde prömiyer yapacak. 

Gerilim, 7 Mart'ta ise Netflix'te izleyiciyle buluşacak.

Independent Türkçe, GamesRadar, Whats on Netflix