Dünyada ilk: Neuralink'in beyin çipi takılan ALS hastası, YouTube videosu yaptı

Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)
Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)
TT

Dünyada ilk: Neuralink'in beyin çipi takılan ALS hastası, YouTube videosu yaptı

Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)
Binden fazla elektrot içeren Neuralink implantı, beyin sinyallerini yorumlayarak hastanın bilgisayar kullanmasını sağlıyor (Bradford Smith/YouTube)

Neuralink'in konuşamayan ilk hastası, beyin çipi sayesinde tek bir tuşa basmadan bir YouTube videosu hazırladı. 

Elon Musk'ın nöroteknoloji şirketi Neuralink, geliştirdiği beyin-bilgisayar arayüzü sayesinde felçli kişilerin beyin sinyalleriyle bilgisayar kullanmak gibi şeyler yapmasına olanak sağlıyor. 

Halihazırda üç kişiye takılan çip en son Bradford Smith'in beynine yerleştirilmişti. Smith, çipin takıldığı ilk amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastasıydı. Bir motor nöron hastalığı olan ALS, zaman içinde kas kontrolü ve konuşma kaybına yol açıyor. 

Hastalık nedeniyle konuşma yetisini kaybeden Smith ise Neuralink'in beyin çipi sayesinde bu becerisini bir dereceye kadar geri kazandı. Smith'in eski kayıtları kullanılarak yapay zeka yardımıyla sesinin sentetik bir versiyonu oluşturuldu. Böylece kendininkine benzeyen bir sesle iletişim kurabiliyor. 

ALS hastası yakın zamanda YouTube'da bir video paylaşarak beyin implantını günlük yaşamında nasıl kullandığını gösterdi.

"Merhaba ben Brad Smith, dünyada Neuralink beyin implantı takılan üçüncü kişiyim" diye başlayan video şöyle devam ediyor: 

Bu, Neuralink'le ve belki de bir beyin-bilgisayar arayüzüyle düzenlenen ilk video.

Smith geçen hafta yayımlanan videoda çip sayesinde bilgisayar imlecini kullandığını anlatıyor. 

Smith ayrıca motor korteksindeki çipin sürekli düşünce akışını okumadığını, bunun yerine imleci nasıl ve nereye hareket ettirmek istediğini gösteren beyin sinyallerini yorumladığını belirtiyor.

Fare imlecini kontrol etmek için ilk başta elini kullandığını düşünmeyi denemiş ancak dilini hareket ettirip çenesini sıkmayı düşünmenin daha etkili olduğunu fark etmiş. 

Musk biyografisinin yazarı Ashlee Vance'in önceki günlerde paylaştığı bir videoda Musk, Neuralink ekibinin Smith'in evine yaptığı ziyaret sırasında Smith'i arıyor.

Milyarder, "Umarım bu senin ve ailen için ezber bozan bir şey olur" diyor. Smith de çipin beynine yerleştirilmesinden dolayı heyecanlandığını dile getiriyor.

Neuralink implantı, Smith'in çocuklarıyla video oyunları oynamasına da olanak sağlıyor. Vance'e konuşan Smith, "Buraya gelmek yıllarımı aldı ve hâlâ ağlıyorum" diyor.

Benden daha büyük bir amaca sahip olmak gerçekten çok güzel. Gelecekte bu çalışmayla başkalarına hizmet edeceğim için gerçekten heyecanlıyım.

Independent Türkçe, Science Alert, Newsweek



Beklenmedik bir ülke, dünyanın en hızlı güneş enerjisi dönüşümünü gerçekleştiriyor

Pakistan'ın bazı bölgelerinde güneş panelleri için geniş alanlar inşa ediliyor (Reuters)
Pakistan'ın bazı bölgelerinde güneş panelleri için geniş alanlar inşa ediliyor (Reuters)
TT

Beklenmedik bir ülke, dünyanın en hızlı güneş enerjisi dönüşümünü gerçekleştiriyor

Pakistan'ın bazı bölgelerinde güneş panelleri için geniş alanlar inşa ediliyor (Reuters)
Pakistan'ın bazı bölgelerinde güneş panelleri için geniş alanlar inşa ediliyor (Reuters)

Yoksulluk ve ekonomik istikrarsızlıkla boğuşmasına rağmen Pakistan, dünyanın en hızlı güneş enerjisi dönüşümlerinden birini gerçekleştiriyor.

İklim kriziyle ilgili çalışmalar yapan düşünce kuruluşu Ember'ın verilerine göre Pakistan, 2024’te Çin’den 17 gigawattlık güneş paneli ithal etti. Böylelikle 2023’teki ithalatını iki katına çıkardı ve dünyanın en büyük üçüncü güneş paneli ithalatçısı oldu.

CNN’in haberinde, güneş enerjisinin Vietnam ve Güney Afrika gibi ülkelerde kitlesel ölçekte benimsendiğine ancak hiçbirinin bu alanda Pakistan kadar hızlı gelişmediğine dikkat çekiliyor.

İslamabad merkezli enerji düşünce kuruluşu Renewables First'ün program direktörü Mustafa Amjad, bu dönüşümün büyük firmaların baskısıyla değil halkın talebiyle gerçekleştirildiğini söylüyor:

Bunu yönlendiren bir politika baskısı yok; esasen bu insanların öncülüğünde ve piyasa güdümlü.

Pakistan şiddetli sıcak hava dalgalarıyla boğuşurken, güneş panellerine erişimin artırılmasıyla soğutma sistemlerinin enerji ihtiyacının karşılanmasının sağlanabileceği de aktarılıyor.

Pakistan Enerji Bakanlığı’ndan bir yetkili, güneş panellerinden vergi alınmadığını ve hanelerin fazla güneş enerjisini ana şebekeye göndermesini sağlayan programlar oluşturulduğunu belirtiyor. Güneş enerjisi panellerine gösterilen ilginin artmasında, Pakistan yönetiminin büyük payı olduğunu söylüyor.

Ancak bazı analistler, devlet destekli büyük ölçekli güneş enerjisi projelerinin yapılmadığına işaret ederek bu görüşü reddediyor. Amjad, bu teknolojideki patlamanın “tabandan yukarı” doğru geliştiğini, “halkın piyasaları daha fazla güneş paneli ithal etmeye zorladığını” belirtiyor.

Pakistan’da güneş enerjisine artan ilginin hem Çin’den ithal edilen ucuz panellerden hem de ülkedeki yüksek elektrik fiyatlarından kaynaklandığı ifade ediliyor. Amjad, elektrik maliyetinin son üç yılda yüzde 155 arttığını söylüyor. Ayrıca şebekelerle ilgili sorunlar meydana geliyor ve ülkenin bazı bölgelerinde saatlerce süren elektrik kesintileri yaşanıyor.

İklim savunucusu ve Satat Sampada İklim Vakfı'nın kurucu direktörü Harjeet Singh de "Yenilenebilir enerji kaynaklarının sadece sübvansiyonlarla geliştiği veya Küresel Güney'e 'zorla' dayatıldığı düşüncesinin aksine, Pakistanlılar finansal açıdan mantıklı olduğu için güneş enerjisini tercih ediyor" diyor.

Independent Türkçe, CNN, Reuters