NASA, "sessiz" süpersonik uçağını test etmeye başladı

NASA test pilotu Nils Larson, X-59'un ilk düşük hızlı taksisini gerçekleştirdi (NASA/Carla Thomas)
NASA test pilotu Nils Larson, X-59'un ilk düşük hızlı taksisini gerçekleştirdi (NASA/Carla Thomas)
TT

NASA, "sessiz" süpersonik uçağını test etmeye başladı

NASA test pilotu Nils Larson, X-59'un ilk düşük hızlı taksisini gerçekleştirdi (NASA/Carla Thomas)
NASA test pilotu Nils Larson, X-59'un ilk düşük hızlı taksisini gerçekleştirdi (NASA/Carla Thomas)

NASA, Concorde'un son yolcu seferini gerçekleştirmesinden neredeyse 22 yıl sonra yeni bir süpersonik uçağı test etmeye başladı.

30,3 m uzunluğa ve 9 m kanat açıklığına sahip "sessiz" X-59 araştırma uçağı, yüksek sesli sonik patlamalar oluşturmadan ses hızından daha hızlı uçmak üzere tasarlandı.

10 Temmuz'da NASA test pilotu Nils Larson, Kaliforniya'nın Palmdale kentindeki ABD Hava Kuvvetleri 42. Tesisi'nde X-59'un ilk düşük hızda taksi testini gerçekleştirdi.

Uçuş ekipleri uçak taksi testi sırasında pistte manevra yaparken yön ve fren sistemlerini gözlemledi.

NASA'ya göre "Gelecek haftalarda uçak hızını kademeli olarak artıracak ve uçağı kalkış noktasına çok yaklaştıracak yüksek hızlı taksi testine kadar devam edecek".

X-59, NASA'nın sonik patlama yerine "tok bir vuruş" sesi çıkaran "sessiz" bir süpersonik uçuş gerçekleştirmeyi amaçlayan Quesst misyonunun bir parçası.

Uzay idaresi uçağın ses hızının 1,4 katıyla, yani 1488 km/saat hızla uçmasının ve New York'tan Londra'ya üç buçuk saatte gitmesinin beklendiğini belirtti.

NASA, X-59 uçuş denemelerinden elde edilen verilerin, kara üzerinde ticari süpersonik uçuşlar için "kabul edilebilir gürültü eşikleri" belirlemekte kullanılacağını söyledi.

ABD federal hükümeti, sonik patlamaların halkı korkutmasını önlemek için kara üzerinde tüm sivil süpersonik uçuşları 27 Nisan 1973'te yasaklamıştı.

NASA'nın Quesst misyon entegrasyon müdürü Peter Coen daha önce şöyle demişti:

Sadece hıza dayalı bir kural yerine, kuralın sese dayalı olmasını öneriyoruz. Süpersonik uçuşun sesi aşağıdakileri rahatsız edecek kadar yüksek değilse, uçağın süpersonik hızda uçmaması için hiçbir neden yok.

Son süpersonik yolcu uçağı Concorde, 24 Ekim 2003'te British Airways seferinde New York'un JFK Havalimanı'ndan Londra'nın Heathrow Havalimanı'na uçtu.

Süpersonik uçak, 25 Temmuz 2000'de Paris'te feci bir kaza geçirmişti. Bu kaza, yüksek işletme maliyetleri ve azalan yolcu sayısıyla birlikte uçağın emekliye ayrılmasının nedenlerinden biriydi.

Independent Türkçe



İşitme engelli K-pop grubu, işaret dilini popülerleştirdi

Big Ocean, yeni parçaları Big Hat'i 9 Temmuz'da yayımlamıştı (AP)
Big Ocean, yeni parçaları Big Hat'i 9 Temmuz'da yayımlamıştı (AP)
TT

İşitme engelli K-pop grubu, işaret dilini popülerleştirdi

Big Ocean, yeni parçaları Big Hat'i 9 Temmuz'da yayımlamıştı (AP)
Big Ocean, yeni parçaları Big Hat'i 9 Temmuz'da yayımlamıştı (AP)

Güney Koreli müzik grubu Big Ocean’ın üç üyesi de işitme engelli ve performanslarında işaret dilini kullanıyor.

New York Times’ın haberinde Lee Chan-yeon, Park Hyun-jin ve Kim Ji-seok’un sahne koreografilerini titreşimli saatler ve ışıklı metronomlar sayesinde oluşturduğu belirtiliyor.

Kore işaret dilini performanslarının merkezine yerleştiren grubun 27 yaşındaki üyesi Lee, şunları söylüyor:

Dalgıçlar su altında işaretlerle iletişim kurar, biz de sesin yetersiz kaldığı yerlerde anlamı işaret diliyle aktarıyoruz. Kore işaret dili bizim için sadece bir özellik değil, performansımızın kalbini oluşturuyor.

K-pop grubunun ilk teklisi “Glow”, geçen sene 20 Nisan’da Kore Engelliler Günü’nde yayımlanmıştı.

Albümde bunun ardından gelen “Blow” şarkısıysa ağırlıklı olarak İngilizce ve Amerikan işaret dilini içeriyor.

Forbes’ın 30 Yaş Altı 30 Asyalı listesine giren sanatçılar, Brezilya’daki bir anime festivalinde ve Birleşmiş Milletler’in düzenlediği bir teknoloji etkinliğinde de sahne aldı.

Bu ay sonunda ABD’deki ilk turnelerine çıkmaya hazırlanan grubun Instagram’da 1 milyona yakın takipçisi var.

Hayranları kendilerine, Korece “dalga” anlamına gelen “Pado” diyor. Pado’lar grubun parçalarından çeşitli işaret dillerini öğreniyor. Big Ocean, bu dilleri öğretmek için sık sık açıklayıcı videolar da yayımlıyor.

Grup başlangıçta engellerle karşılamış. Big Ocean’ın menajerlik şirketi Parastar Entertainment’ın CEO’su Haley Cha, üyelerin bile başta bu projeye inancının tam olmadığını söylüyor.

K-pop grubunu oluşturmadan önce 25 yaşındaki Park, YouTube’da işitme engelliler için özel içerikler hazırlıyordu. Lee bir hastanede odyolog olarak çalışıyordu, 22 yaşındaki Kim ise Alp disiplini kayakçısıydı.

Big Ocean’ın yükselişi, Güney Kore’deki işitme engelli topluluğunun hak mücadelesiyle paralel gelişti. 2016’da yürürlüğe giren yasayla Kore işaret dili, resmi dil olarak tanınmıştı. Bu yasa, kamusal kurumlarda çevirmen talep hakkı gibi birçok değişikliğin kapısını açtı.

Grup, uluslararası işaret dilini de öğrenerek konserlerini daha küresel hale getirdi. Big Ocean üyelerinden Kim, şunları söylüyor:

Konser sırasında hayranlarımızın bize işaret diliyle karşılık vermesi, kurduğumuz en güçlü bağlardan biri.

Independent Türkçe, New York Times, AP